Tímarit Máls og menningar - 01.11.1945, Blaðsíða 8

134
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
hér hernaðarbækistöðvar, eftir að ófriðnum væri lokið. í ferð for-
seta íslands til Bandaríkjanna á síðastliðnu hausti var birt skorin-
orð yfirlýsing móti þessum skrifum; breyttu þau þá um svip, en
ekki efni. Fram á síðustu tíma var svo að sjá sem þessi skrif væru
runnin undan rifjum óábyrgra manna. En samkvæmt því, sem stend-
ur í blaðinu Útsýn — og hefur sú frásögn ekki verið borin til baka
— bar svo við 1. f. m., að fyrirspurn kom frá Bandaríkjastjórn til
ríkisstjórnar Islands um það, hvort hún vildi taka upp samninga um
að leigja Bandaríkjunum til langs tíma land hér til herstöðva fyrir
lofther þeirra og flota.
Það má öllum vera ljóst, að þó íslendingar leigðu þessu útlenda
stórveldi ekki nema útsker eitt, væru ráð þeirra yfir landi sínu skert.
En eins og ofangreint ber með sér, er ekki um slíkt að ræða, heldur
stöðvar sem næst og jafnvel í hjartastað landsins. Hvert mannsbarn
skilur, að raunverulega væri frelsi og fullveldi þjóðarinnar úr sög-
únni, ef gengið væri að þessu. Við komu friðarins inngengi hún
ekki í neitt frelsi, heldur í nýja tegund hernáms, sem væri frá-
brugðið hinu gamla að því leyti, að það tæki engan enda.
Ekki getur öðruvísi verið en hjá þeim mönnum, sem treyst hafa
Ioforðum Bandaríkjaforseta, veki tilmæli þessi furðu. Friður er nú
á kominn í heiminum með fullum sigri bandamanna alstaðar þar
sem barizt var. En þessi sigur er enn með þeim hætti, að Banda-
ríkjamenn hafa í höndum vopn svo öflugt, að þeir eiga alls kostar
við hvert það ríki, sem ætlar sér að hefja styrjöld við þá.‘
Menn tala þó og skrifa, sumir hverjir, um nýja heimsstyrjöld.
En vita þeir menn, sem hæst tala um þetta og lægst hvísla, meira en
við hinir? Ekki hef ég heyrt þá halda því fram, að Bandaríkin
mundu hefja árásarstyrjöld á gamlan bandamann sinn. En ef til
vill þykir þeim líklegt, að Rússar hafi sérstaka löngun til að fremja
sjálfsmorð með því að ráða á þann eina her veraldarinnar, sem
búinn er kjarnorkusprengjum.
En síðar meir, þegar öll stórveldin hafa fundið ráð til að búa til
þessi djöflatæki, þá er komin önnur öld. En þá er ekki lengur traust
að neinni hervernd, heldur háski.
Ég býst varla við, að nokkur muni treysta sér til að tala kinn-
roðalaust um fj árhagslegan hagnað af því að leigja öðrum þjóðum