Tímarit Máls og menningar - 01.03.1949, Blaðsíða 32

22
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
lítinn skerf til virkisins mikla, sem rísa skal úr öldum Atlantshafsins
norður við heimskautsbaug? Getum viS látiS þjóSerniskennd okkar
verSa því til hindrunar aS stofnaS verSi voldugasta herbandalag ver-
aldar, aS byggS verSi á íslenzkum ströndum ósigrandi vígi, sem standi
vörS um heimsfriSinn á sama hátt og vígbúnaSur stórveldanna hefur
ávallt verndaS hann? Mættum viS ekki öllu fremur miklast af því aS
hafa geymt landsins í þúsund ár til þess aS framselja þaS svo til þessa
dýrlega hlutverks?
Og hvers myndum viS missa? ViS myndum ekki hætta aS lifa, nær-
ast, auSgast, elska, hata, geta börn og fæSa þau, þó aS viS gæfumst
upp í þeirri þrotlausu baráttu, sem smáþjóS verSur jafnan aS heyja um
sjálfstæSi sitt og menningarlega tilveru. ViS myndum blandast vold-
ugri þjóS, auSugri þjóS, viS myndum blandast henni eins innilega
og óaSgreinanlega og lækurinn blandast hafinu.
ViS myndum hætta aS vera Islendingar.
Gegn þessari hættu rís hver taug í eSli okkar. Enginn sannur Islend-
ingur getur viljaS kalla slík örlög yfir þjóS sína. Menningarafrek ís-
lendinga voru jafnan háS vitundinni um sérleik og sjálfstæSi þjóSar-
innar. Á tímum ánauSar og pólitískrar niSurlægingar dró úr andlegum
sköpunarmætti þjóSarinnar, á tímum einbeittrar frelsisbaráttu óx
hann á ný.
Svo mun ávallt verSa. Andi okkar einstaklinganna nærist af sál þess-
arar þjóSar, hefst meS henni, hnígur meS henni. Ef viS heykjumst í
þeirri baráttu, sem viS.verSum aS heyja um menningarlegt og stjórn-
málalegt sjálfstæSi okkar, munu lindir íslenzkrar menningar tæmdar,
mun íslenzk menning aSeins varSveitast sem brot úr fornri sögu, sem
fjarlægt, dularfullt ævintýr.
Þessu mótmælum viS öll! Til þess aS hindra aS stefnt verSi inn á
slíka óheillabraut, verSum viS öll aS taka höndum saman, horfast í
augu viS staSreyndirnar og sýna hug og djörfung í aS standa viS mál-
staS íslands. I þessu máli mega merki flokkanna ekki ráSa því, hvar
viS stöndum í fylkingu. ÞaS er æSra öllum flokkssjónarmiSum og
leysir öll heit um flokksfylgi. í þessu örlagaþrungnasta vandamáli, sem
þjóSinni hefur aS höndum boriS, fylkjum viS okkur öll og einhuga
um merki hins íslenzka málstaSar.
Reykjavík, 16.—17. marz 1949.
Matthías Jónasson.