Tímarit Máls og menningar - 01.03.1949, Blaðsíða 55

SKOTMARK
45
máske erfitt að nema staðar eða snúa við. íslendingar eru og verða
án herafla. Samkvæmt venjulegum skilningi eigum við því ekki heima
í hernaðarbandalagi. Ósk um þátttöku okkar getur þess vegna ekki
verið borin fram vegna þess að sótzt sé eftir herstyrk okkar, heldur
af öðrum ástæðum. Er það raunar auðvitað mál, að ástæðan er landið
sjálft, sem liggur mjög hentuglega til notkunar sem bækistöð fyrir árás-
arflugvélar.
Þótt að vísu sé ólíklegt, að til styrjaldar komi fyrst um sinn, er
stríð þó engan veginn óhugsandi. Allar hinar gegndarlausu styrjaldar-
hótanir og vígbúnaður, sem viðhaldið er „til verndar friðinum“ geta
haft sína rökréttu afleiðingu, sem er stríð, jafnvel þótt ætlunin hafi
ekki verið önnur en að blekkja. Ef allur djöfulgangurinn skyldi leiða til
styrjaldar, er líklega engin þjóð í víðri veröld í annarri eins hættu og
við Islendingar.
Ef íslendingar og Bandaríkjamenn lentu í stríði við Rússa, til dæmis
vegna ágreinings um Kína eða um önnur mál, mundu hernaðaraðgerð-
ir fyrstnefndra bandalagsríkja sennilega frá upphafi beinast að því að
eyðileggja borgir og framleiðslutæki Rússa og tortíma þeim sjálfum
í heimalandi þeirra, eftir því sem til næðist. Samtímis mundu Rússar
ástunda tilsvarandi framkvæmdir að sínu leyti, og er ekki óttalaust um,
að sumar þeirra kynnu að valda einhverju ónæði hér í nágrenninu. í
þesskonar viðureign ylti á miklu fyrir báða styrjaldaraðila, bæði okk-
ur og Rússa, að eyðileggja sem gerst og sem fyrst flug- og sjóhafnir á
leiðinni á milli, sem andstæðingurinn gæti notað, enda mundu hvorir
tveggja aðilar leggja allt kapp á það. Þau mannvirki, sem Atlantshafs-
bandalagið mundi nota til liðsflutninga og sem árásarstöðvar yrðu þess
vegna efalaust fyrstu og helztu skotmörk Rússa. Til að ljóstra ekki upp
væntanlegum hernaðarleyndarmálum skal ég ekki nefna slík mannvirki
hér á landi, en sum þeirra eru svo nærri höfuðborg okkar, að það er,
eins og raunar fleira, mikilfenglegur vottur um hugrekki útlendinga
fyrir okkar hönd.
Hinsvegar brestur flesta íslendinga kjark til að hugleiða þann mögu-
leika, að fámennar leifar Reykvíkinga kunni að eiga eftir að vakna af
blundi sínum við það, að Rússar hefðu lokið við að eyða Reykjavík og
mannvirkjum hennar áður en íslendingar og bandamenn þeirra hefðu
að fullu lokið við að tortíma Moskvu og hennar flugvöllum.