Tímarit Máls og menningar - 01.03.1949, Blaðsíða 36

26
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
leik til handa amerískum söfnum. Og þar má einnig heyra af hljóm-
plötum hið ævaforna tungutak þessarar þjóðar, ef nokkur hirðir þá
um að heyra hvernig hún mælti, þessi undarlega þjóð, sem af barna-
legri óforsjálni og sundurþykkju týndi sjálfri sér.
Þórunn Magnúsdóttir.
S V A F A ÞÓRLEIFSDÓTTIR:
Á KROSSGÖTUM
Margir þeir sem voru á æskuskeiði í kringum síðustu aldamót minn-
ast þess án efa enn, hve stoltir þeir voru af sjálfstæðisbaráttu 19. ald-
arinnar. Þeir minnast þess, hversu gleðin yfir tilnefningu fyrsta ís-
lenzka ráðherrans var blönduð beiskju þeirrar staðreyndar, að útnefn-
ing íslenzka ráðherrans var undirrituð af forsætisráðherra Dana svo
sem væri hann enn einn í ráðuneyti dönsku þjóðarinnar. Ungum ís-
lendingum svall þá móður í brjósti og þeir hófu ótrauðir merkið á
loft, merki hins frjálsborna og frjálshuga íslendings, arfinn frá feðr-
unum frægu, þann arf, sem Fjölnismenn og Jón Sigurðsson höfðu
dregið fram í dagsljósið á ný úr myrkri ánauðar og ófrelsis og síðan,
með baráttu sinni fyrir endurreisn og frelsi þjóðarinnar, fegrað og
aukið.
Eigi þvarr móðurinn og frelsisþráin, er menn fylktu sér um merkið
undir forustu Skúla Thoroddsen til andstöðu við „uppkastið“ fræga.
Þó skorti eigi fortölur ýmsra hugdeigra en mikils megandi manna,
þessar fortölur, sem oft höfðu áður heyrzt í sjálfstæðisbaráttu þjóð-
arinnar: „Ef við tökum ekki þessu, fáum við aldrei neitt.“ Meira að
segja óttuðust nokkrir, að vér kynnum að missa það, sem þegar var
fengið. En hinn ágæti arfur íslendinga, frelsisþráin og trúin á réttan