Tímarit Máls og menningar - 01.03.1949, Blaðsíða 27

ER HERVERND ÁN HERSETU MÖGULEG?
17
framandi árás. Eigi ísland að verða sterkur hlekkur í varnarkeðju At-
lantshafsríkjanna, þarf það að fá öflugar varnir, „sterkustu vígvélar og
öflugustu morðtæki.“ M. ö. o.: Hér þyrftu að rísa upp virki af sama
tæi og virkin á Gíbraltar og á Möltu, nema hvað þau vegna stærðar
landsins yrðu að vera ennþá tröllauknari. Það sýndi sig í síðustu styrj-
öld, að fyllilega víggirt klettaeyja er ósigrandi. Dag eftir dag létu
þýzkar og ítalskar flugvélar 1000 kílóa sprengjum rigna yfir Möltu,
litlu klettaeyjuna í Miðjarðarhafinu, en hún stóðst allar árásir. Vörn
litlu klettaeyjarinnar mun verða fræg í hernaðarsögunni. Svo lítil sem
hún er, aðeins 91 fermíla, reyndist hún þó að vera ósigrandi vígi á
einni helztu siglingarleið enska flotans. Englendingar voru framsýnir
eins og oftar, þegar þeir gerðu þessa smáeyju, sem hefur nálægt helm-
ingi fleiri íbúa en ísland, að herstöð og útvígi í varnarkerfi sínu. Og
hermenn þeirra dignuðu ekki undir Jrýzka sprengjuregninu. En hvað
varð um íbúana?
Og hvað verður um íslendinga í víggirtu og vel vörðu íslandi?
Verða varnirnar í þeirra þágu, eða verður eyjan aðeins varin sem her-
stöð? Hvort vörðu Bretar Möltu vegna eyjarskeggja eða vegna sjálfra
sín? Myndu sterkar varnir íslands e. t. v. geta orðið banvæn árás á
menningu og sjálfstæði þjóðarinnar?
1 janúarmánuði, eftir áramótaboðskap nefndra stjórnmálafrömuða,
voru óneitanlega margir Islendingar uggandi um þetta. En nú mætti
sá uggur vera horfinn, því að í febrúar lýstu flokkar beggja Jressara
foringja yfir því, að herseta kæmi að þeirri áliti alls ekki til mála —
á friðartímum. Hvað er þá að óttast? Mætti ekki með þessari yfirlýs-
ingu öllum ágreiningi meðal Islendinga um „öryggismálin“ vera
lokið? Getur nokkur okkar með sanngirni mælt í móti því, að aukið
sé á öryggi Jjjóðarinnar, ef hún sjálf þarf engu fyrir það að fórna og
leggur sig þess vegna í enga hættu? Væri ekki eðlilegast að ríkis-
stjórnin afgreiddi þetta „viðkvæma utanríkismál“ í fullu trausti þjóð-
arinnar?
Áður en við, sem alið höfum ugg í brjósti vegna væntanlegrar her-
setu, föllumst á þetta, verðum við að fá skýlaust svar við tveim spurn-
ingum:
1. Hvernig er hervernd íslands möguleg án þess að varnarherinn sé
í landinu og liafi búið sig undir að mœta og hrinda vœntanlegri árás?
2