Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1958, Blaðsíða 71

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1958, Blaðsíða 71
BREF TIL BORIS PASTERNAKS menntastéttinni ýmist í bókstaflegum eða siðferðislegum skilningi. Sam- kvæmt því sem ráöið veröur af skáld- sögunni um álit höfundar á liðinni tíð í sögu lands okkar og einkum þó á fyrstu tíu árunum eftir október- byltinguna þá var þessi bylting skyssa sem varð þeim bluta menntastéttar- innar sem studdi hana og tók þátt í henni til ómetanlegs tjóns og hefur síðan ekki haft í för með sér annað en illt eitt. Því fólki sem áður fyrr las eftir yð- ur ljóðabækurnar „Árið 1905“, „Schmidt liðsforingi“, „Endurfæð- ing“ „01dur“ og „Með morgunlest- unum“, ljóð sem að minnsta kosti okkur finnst gædd öðrum anda og flytja annan boðskap en skáldsaga yð- ar, því fólki hlýtur skáldsagan að koma óþægilega á óvart. Við höldum að okkur skjátlist ekki, þegar við segjum, að sagan um líf og dauða Zívagos læknis sé að yðar hyggju jafnframt saga um líf og dauða rússnesku menntastéttarinnar, saga um það, hvernig hún gekk til móts við byltinguna, hvernig henni reiddi af í byltingunni og hvernig hún leið undir lok af völdum bylting- arinnar. í skáldsögunni veröur vart greini- legra vatnaskila, enda skiptið þér henni sjálfur í tvo hluta. Þessi vatna- skil eru sem næst milli fyrsta þriðj- ungs sögunnar og þess sem þá er eftir. Þessi vatnaskil eru árið 1917, vatna- skilin milli þess sem menn væntu sér og þess sem varð. Á undan þessum vatnaskilum bjuggust söguhetjur yð- ar ekki við því sem varð, og eftir vatnaskilin fer það að koma fram sem þær vænti sízt, það sem þær ekki vildu, og það sem þér segið að hafi haft í för með sér tortímingu fyrir þær, í bókstaflegum eða siðferöisleg- um skilningi. Fyrsti þriðjungur skáldsögu yðar sem nær yfir tuttugu ára tímabilið næst á undan byltingunni ber ekki greinileg merki fjandskapar í garð þessarar byltingar sem þá var á næsta leiti. En trúlega má finna rætur fjand- skaparins einnig þar. Þegar lengra líður á söguna og þér fariÖ að lýsa byltingunni sem þá var um garð geng- in, verða viðhorf yðar ákveðnari og sýna fullan fjandskap í garð bylting- arinnar. En áður en þar er komið, í fyrsta þriðjungi verksins, stangast viðhorf yðar á: þar komið þér með innantóm orð þar sem þér viðurkenn- ið að borgaralegur eignarréttur og misrétti hins borgaralega þjóðfélags séu óréttlæti og þér látið yður ekki nægja að afneita því sem hugsjón, heldur teljið það einnig óhæft fyrir mannkynið í framtíðinni. En strax og þér hafið komið með þessar almennu yfirlýsingar og farið að lýsa sjálfu lífinu, fólkinu, sem ræður þessu borg- aralega óréttlæti, menntamönnunum sem nota menntun sína til að við- halda þessu sem þér viöurkennið að 245
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.