Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1959, Síða 66

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1959, Síða 66
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR hafa menn skeylt útlendum og ótæk- um endingum aftan við karlanöfnin. Stúlkur hafa verið skírðar Bjarnínur, Björnasínur og Björnínur og öðrum hræöilegum nöfnum. Utbreiðsla kvenmannsnafna, sem enda á -ína, er eitthvert hryggilegasta dæmi um slævSa málkennd íslendinga á síSari öldum. Eftirtalin dæmi um kven- mannsnöfn, sem eru samstofna karla- nöfnum, gætu oröiö fólki leiSarvísir um nafngiftir. Rétt er, aö stúlka sé látin heita eftir Bergi og kölluS Björg, en Bergína er ótækt nafn. Eftir Þorkeli heitir mær Þorkatla, en hvorki Þorkelsína né Þorkelína; eftir Þorleifi heitir Þorleij, en ekki Þorleif- ína. Stundum hafa kvennanöfn veriS dregin af karlanöfnum á þann veg, aö endingunni -íöa hefur veriö skeytt aftan viS. Þannig er til ónefniö Odd- íöa, en réttara heföi veriS og fremur aS venjum íslenzkrar tungu aö nota nafniö Odda, samanber þaS, sem sagt var um nafniö Þórodda hér aö framan. Þegar piltar hafa veriö látnir heita í höfuöiS á konum, hefur stundum veriS gripiö til þess óyndisúrræöis aö hnýta endingunum -ínus og -íus aftan viS nafn konunnar. Svo eru mynduS nöfnin Sesselíus af Sesselja og Katarínus af Katrín. Slík nöfn eiga engan rétt á sér. í rauninni eiga menn öröugt meS aS skilja, aö ekki er hægt aö mynda kvennanöfn eftir öllum karlanöfnum, né karlanöfn eft- ir öllum kvennanöfnum. Þetta á þó sérstaklega viö um þau nöfn, sem eru ekki af norrænum stofni. 8 A síöustu áratugum hefur rnjög tekiS aö gæta nafna, sem eru útlendar afbakanir á íslenzkum eöa norrænum nöfnum. Eftirfarandi dæini gefa dá- góöa hugmynd um, hvaö ég á viö. Nú eru drengir skíröir FriSbert, Her- vald, Hólm, Hólmfred, Thorvald og Thorberg, þótt hvert mannsbarn viti, aö íslenzkar myndir þessara nafna séu FriSbjarlur, Hervaldur, Hólmur, HólmfreSur, Þorvaldur og Þorberg- ur. Slíkar afmyndanir hljóta allir aS fordæma. Afbakanir þessar eru stundum harla langsóttar. Nú tíökast hér þrjú nöfn, sem borizt hafa hingaö eftir dönskum leiöum austan úr Rússlandi. Nöfn þessi eru Rúrik, sem er gerzk af- bökun norræna nafnsins Hrœrekur, Olga, sem er rússneska mynd nafnsins Helga (Rússar eiga víst erfitt meS aS bera fram h og sleppa því oft), og Nikolaj, sem er Nikulás aö íslenzkri venju. Og enn mætti bæta viS fjóröa nafninu: Sonja er rússneskt gælunafn á Sojjíu. NafnaauSur vor er sannar- lega of mikill og góSur til þess, aö vér þurfum aö seilast eftir dönskum tökunöfnum úr rússnesku, og ekki sízt þar sem hér er um aS ræSa nöfn, 56
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.