Tímarit Máls og menningar - 01.12.1962, Page 51

BLESSUÐ SÉRTU SVEITIN MÍN
liggur meir í augum uppi en hraði sveitarinnar. En borgarhraðinn er sveita-
manninum framandi og óviðkomandi og aðeins á ytra borðinu, að því er
sveitamanninum finnst. En að hinu leytinu eru svo þeir þættir borgarlífsins,
sem sveitamaðurinn kemst helzt í snertingu við ærið hægfara og þungir í vöf-
um. Þar er ekki hraðanum fyrir að fara, og sveitamaðurinn, sem hefur vanizt
því að hafa jafnan hraða á botnar hvorki upp né niður.
Ef sveitamanninn vantar skrúfu í bílinn sinn, eða dráttarvélina, getur liðið
eilífðartími, meðan þeir fyrir sunnan eru að leita að skrúfunni og koma henni
á ákvörðunarstað. Stundum finna þeir kannske alls ekki skrúfuna og verða
að panta hana frá útlandinu og allt gangverk búsins stoppast kannske, vegna
þessarar einu skrúfu. Margur hefur fengið taugaáfall út af minna.
Verði sveitamaðurinn sjúkur og leiti til sérfræðinganna í borginni í því
skyni að fá bót við kranldeika sínum, lendir hann kannske inn á troðfullri
biðstofu. Endrum og eins birtist svo hvítklæddur maður í gættinni og segir:
Næsti. Og svo þegar röðin kemur loks að honum, sendir sá hvítklæddi hann
eftir vandlega íhugun inn á aðra troðfulla biðstofu, til annars sérfræðings, og
sá kannske til hins þriðja og þannig koll af kolli. Þá gekk það heldur liðlegar
heima í sveitinni, þegar hann var að bólusetja skjáturnar sínar.
En þó tekur fyrst steininn úr, verði sveitamaðurinn að reka eitthvert erindi
inni í skrifstofum, hjá nefndum, ráðum, bönkum, að maður nú ekki nefni í
sjálfu Stjómarráðinu. Þá finnst honum í alvöru, að allt standi fast, að hver
snúist um annan, enginn viti neitt og allir vísi frá sér og til annars, og niður-
staðan af slíkum krossgöngum verður vanalega núll og sveitamaðurinn segir
kannske eins og presturinn, sem kom frá því að sitja fund með nokkrum stétt-
arbræðrum sínum: Sá er sælastur, sem kemur síðastur og fer fyrstur.
Hraði sveitarinnar jókst fyrst að marki við tilkomu hjólsins, hins vélknúna
hjóls, þótt nokkur skriður kæmist á, meðan hjólunum var einkum og aðallega
snúið af hestum og jafnvel mönnum.
En hjólin eru þeirrar náttúru að þau snúast alltaf hraðar og hraðar og
heimta alltaf til sín æ fleiri hjól. En því miður geta hjólin ekki unnið allt sem
gera þarf á búinu, hversu mörg sem þau verða og hversu hratt sem þau snú-
ast. Jafnvel Gísla Kristjánssyni, sem þó vill láta vinna öll bústörf með vélum,
myndi reynast erfitt að hleypa til ánna með vélum. Tæplega trúi ég því, að
honum myndi takast öllu betur að hjálpa ám um burð með vélum einum eða
koma unglömbum á spena, og hjólum verður einnig að mjög takmörkuðu
leyti viðkomið í smalamennskum og fjárgæzlu allri. Og því er það, að eftir
TÍMARIT máls og menningar
321
21