Tímarit Máls og menningar - 01.07.1977, Page 5

Ádrepur
Þeir skýldu sér með þögninni og létu ofstopaskrif og óttaáróður Morgun-
blaðsins um að kynna málstað sinn. Þegar þeim var boðið til kappræðu-
funda vísuðu þeir á Varðberg og Samtök um vestræna samvinnu, félagasam-
tök sem kostuð eru af erlendu fé. Rökstuðningurinn fyrir þessari afstöðu var
með endemum: „Ef einhver úr okkar hópi tekur þátt í opinberum umræð-
um, meðan undirskriftasöfnunin stendur yfir, er alltaf hætta á, að þær skoð-
anir um minni háttar atriði, sem hann semr fram sem einstaklingur, verði
eignaðar samstarfshópnum öllum og taldar liggja að baki undirskriftasöfn-
uninni, jafnvel þótt svo sé ekki og þær hafi aldrei verið ræddar í hópnum.“
Þegar herstöðvaandstæðingar þyrptust á almennan fund, sem samstarfsnefnd-
in boðaði til, í því skyni að reyna að efna til skoðanaskipta um málið, þá hét
það að þeir vildu spilla fundinum og virtu ekki lýðræðislegan rétt samborgara
sinna til fundafrelsis. Um þann atburð sagði einn af forkólfum söfnunarinnar
af miklum þunga í Morgunblaðsviðtali:
„Þá er það ærið umhugsunarefni, að til skuli vera menn, sem þola ekki, að
almenningi sé gefinn kostur á að tjá hug sinn um ákveðið mál. Annað er
það nú ekki, sem Varið land hefur á stefnuskrá sinni.“
Það var ekki fyrr en undirskriftasöfnuninni var að mestu lokið, að sjón-
varpið fékkst til að halda almennilegan umræðufund um málið, og þar var
auðvitað enginn af boðendum söfnunarinnar viðstaddur.
Með þessar aðstæður í huga er ekki undarlegt að herstöðvaandstæðingum
hitnaði í hamsi og ýmislegt miður fágað flyti úr pennunum. í augum þeirra
fól undirskriftasöfnunin í sér tilræði við íslenskan málstað, og staðföst þögn
undirskriftabeiðenda hafði þau áhrif að reynt var að særa þá til andsvara.
Þeir menn, sem þóttust yfir það hafnir að verja sjónarmið sín í opinberri um-
ræðu, voru svo ekki bangnir við, þegar allt var komið í kring, að hundelta
alla, sem dirfst höfðu að skrifa gegn þeim, með fulltingi úreltrar meiðyrða-
löggjafar. Háskólakennarar í hópnum létu sér jafnvel sæma að sækja stúdenta
til hárra fésekta.
Listi þeirra ummæla, sem dæmd hafa verið dauð og ómerk, er orðinn lang-
ur og kyndugur. Jafnvel látin þjóðskáld hafa orðið fyrir barðinu á skærum
ritskoðarans.
Hæstiréttur hefur nú gefið tóninn og væntanlega fara aðrir dómar eftir.
En ef æran hefur meiðst í þessu orðaskaki verður hún varla plástruð, hversu
háar sem fébæturnar verða.
Þ.H.
115