Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1977, Blaðsíða 41

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1977, Blaðsíða 41
Athugun á hlutdrce.gni í lýsingum eða staðhæfingum. En höfundar nota blæbrigði málsins til að setja lesandann í spor annars aðilans í deilunni, sjá atburðina frá hans sjónarmiði, en halda honum jafnframt í sem mestri fjarlægð frá sjónar- miði hins. VI Loks verður að koma að því sem er kannski erfiðast viðfangs, en það er afstaða sem höfundur þarf aldrei að láta í ljós af því að hann getur reiknað með henni hjá lesanda, forsendur sem hann getur gengið út frá í trausti þess að flestir lesendur gangi út frá þeim líka umhugsunarlaust. I þessari bók skín hvarvetna í gegn að lögleg yfirvöld, ríkisstjórn og kjörnir þingfulltrúar, hafi tvímælalausan rétt til þess að taka hvaða ákvörðun sem er fyrir hönd samfélagsins og að það sé siðferðilega rangt af stjórnarandstöðu eða minnihluta að reyna að hindra slíkar ákvarðanir. Líklega munu flestir geta fallist á að þessi regla sé góð og gild í íslensku nútímaþjóðfélagi, en ef fólk hugsaði út í hvaða afleiðingar hún hefði haft á söguþróun mannkynsins, hefði hún ávallt verið höfð í heiðri, þá er hætt við að hún félli nokkuð í gildi. Varðandi rétt löglegra yfirvalda er þetta augljóst. Líklega hefði eng- in yfirstétt í neinu Evrópulandi látið af völdum ef hún hefði ekki verið beitt, eða átt yfir höfði sér að verða beitt, ofbeldi valdalauss meirihluta. Þetta á jafnt við um aðal, embættismannaveldi einvaldra konunga og borgaralegan minnihluta. Sjálft meirihlutalýðræðið er því bein eða ó- bein afleiðing hnefaréttar. Vandfarnara er með rétt minnihluta af því að þar komum við að ómælanlegum stærðum. Þó er víst að þær stundir koma í hverju sam- félagi að minnihluti ber eitthvert mál svo fyrir brjósti og er tilbúinn að fórna svo miklu fyrir það að það er nauðsynlegt fyrir meirihlutann að láta undan. Hér verður að nægja eitt dæmi: Islenska ríkið á tilveru sína tvímælalaust því að þakka að íslenski þjóðernisminnihlutinn í danska ríkinu hafði margfalt meiri áhuga á aðskilnaði þjóðanna en danski meiri- hlutinn hafði á einingu þeirra. Og hver kysi nú að meirihlutinn hefði alltaf fengið að ráða í því máli? Stundum kemur það fyrir að skamm- sýnn og hrokafullur meirihluti valdhafa knýr fram ákvörðun sem stór minnihluti — eða jafnvel meirihluti — samfélagsins getur ekki sætt sig 151
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.