Tímarit Máls og menningar - 01.07.1977, Side 61

Lýst er eftir Pétri Péturssyni verkamanni
kemur fram í upphafi sambúðar þeirra þar sem hún mætir alvarlegum
hugsunum Péturs með tæpitungu.
— Osköp ertu þungbúinn, elskan. Hvað ertu að hugsa? Ertu orðinn leiður
á litlu kerlingunni þinni? Hún sezt á kné honum og gerir gælur við
hár hans og andlit og talar tæpitungu. Kannski ætti hann að segja henni
hvað hann hugsar. En það er ekki auðvelt að ræða þær hugsanir við konu,
sem situr í knjám manns, gerir gælur og talar tæpitungu.
(166)
Hér er Lilja ekki eins og henni er eiginlegt heldur er hún að leika hlut-
verk eins og í ljós kemur seinna þegar hún lítur yfir farinn veg og hugsar
um þögnina sem lagðist yfir sambúðina eftir að hún var hætt að „reyna
— að bulla —“ (bls. 184). — Það viðhorf til kvenna sem Sveinn, vinur
Pémrs, birtir þegar hann segir að Lilja hafi „hlustað svo fallega, eins og
góðum og siðlátum konum ber að gera“ (bls. 138), gefur hugmynd um
þá andlegu kúgun sem Lilja hefur búið við. Þá gloprast upp úr henni
að henni hefur fundist sér misboðið í kynlífi þeirra Pémrs.
— og svo var ég nógu góð — í rúminu — þegjandi eins og — hver
hlutur til síns — brúks —
(184)
Þannig er sambandsleysinu í kynferðismálum lýst sem hluta hinnar al-
mennu firringar. — Frá sjónarhóli Lilju sem byggði tilveru sína algjörlega
á karlmanninum er það Pémr sem hefur svikið. Hún gerir sér ekki grein
fyrir mótandi áhrifum samfélagsins.
Það kemur fram við brottför Péturs af heimilinu að það hafi ekki
verið óvanalegt að kona hans svæfi þegar hann færi í vinnuna þannig
að þau sæjust ekki á morgnana. Seinna segir Lilja frá hvað þau gerðu
kvöldið fyrir hvarf Péturs en það var það sama og þau gerðu venjulega,
hann hlustaði á útvarpið og hún var að lesa sögu. Persónuleg samskipti
þeirra voru auðsjáanlega ekki mikil. — Þegar Helga, eldri dóttirin, frétt-
ir hvarf pabba síns reynir hún að muna hvenær hún sá hann síðast en
getur það ekki. — Og Kidda segir við Andra, frænda sinn:
— Ég talaði aldrei við pabba. Hann er — var — aldrei heima nema á
kvöldin. Og þá er ég að lesa. Eða ég fer út.
(124)
171