Tímarit Máls og menningar - 01.10.1981, Page 31

Verða Island, Fareyjar og Grcenland . . .
fullbúinna flugvalla og birgðastöðva til að geta framkvæmt árangursríkar að-
gerðir. Þessi kjarnorkuvígbúnaður á Norður-Atlantshafi myndar samfellt kerfi.
Sérhver tækniþáttur styður annan. I sameiningu skapa þeir kjarnorkuvopnanet,
sem liggur frá kafbátunum og hlustunarkerfunum í undirdjúpunum upp i
gegnum miðunar- og radarstöðvarnar á landi og þaðan til gervihnattanna sem
flytja boð til allsherjarstjórnstöðva heimshernaðarins.
Þetta samfellda kerfi í öllum NATO-löndunum við Norður-Atlantshaf
hefur á tveimur áratugum orðið lykilþáttur í kjarnorkuvopnavígbúnaði Banda-
ríkjanna. Stórveldið hefur knúið bandalagsríki sín, Island, Noreg og Danmörku, til
að gera sér kleift að koma þessu kerfi fyrir og áformar reyndar að stórefla það á
næstu árum. Norðurlöndin þrjú, sem eru meðlimaríki NATO, hafa smátt og
smátt flækst í kjarnorkuvopnanet stórveldisins. Bandaríkjunum er nú kleift í
krafti tæknibúnaðar og annarrar aðstöðu, sem komið hefur verið upp á Islandi
og í Noregi og innan danska ríkisins í Færeyjum og á Grænlandi, að heyja
kjarnorkustríð á norðurslóðum — afmarkað kjarnorkustríð, jafnvel árásarstríð,
til að hefna fyrir aðgerðir annars staðar á hnettinum.
Fœreyjar og Grœnland
Færeyjar og Grænland eru svo samofin dönsku ríkisheildinni, að erfitt yrði að
lögbinda kjarnorkuvopnalaust svæði sem einungis næði til landsins Danmerkur
en útilokaði heimastjórnarsvæðin Færeyjar og Grænland. Frá hernaðarlegu
sjónarmiði eru Færeyjar auk þess mun minna tengdar þjónustunni við kjarn-
orkuvopnakerfi Bandaríkjanna en Noregur. I Færeyjum eru tvær Loranstöðvar
og radarstöð sem er hluti af DEW-línunni (Distant Early Warning). Þar er
einnig SOSUS-tenging við hlustunarkerfið i hafdjúpunum (SOSUS: Sound
Surveillance System). Þar eru hins vegar hvorki hernaðarflugvellir, birgða-
stöðvar né háþróuð miðunartæki fyrir kjarnorkukafbáta en allt slíkt er að finna
í Noregi ásamt Loranstöðvum, radarþjónustu og SOSUS-kerfi. Þátttaka Færey-
inga í gagnkafbátahernaðinum og flughernaðinum er því mun minni en
Noregs.
A Grænlandi eru fjórar DEW-stöðvar, hlekkir í linunni frá Færeyjum gegn-
um Island og til Kanada. Flugvöllurinn í Syðra-Straumsfirði þjónar þessum
radarstöðvum og er notaður til millilendingar. Við Thule er mikilvægasti hluti
kerfisins í Grænlandi, BMEW-radar (Ballistic Missiles Early Warning) sem telst
til viðvörunarkerfis Bandaríkjanna sjálfra gagnvart eldflaugaárás á Ameríku. Á
sínum tima töldu Bandaríkin þennan BMEW-tækjabúnað auka framlag Dan-
277