Tímarit Máls og menningar - 01.04.1984, Blaðsíða 82

Tímarit Máls og menningar
mannþyrpingu og les fregnmiða af stríðinu. Hún er glöð yfir hernáminu og
lýsir því yfir en hann er andsnúinn því og verður undrandi á viðbrögðum
hennar:
Hvað segirðu, — yndislegt? Ertu búin að missa vitið, stúlka? (51)
Hún ver sig, hún hefur „að vísu enga afstöðu" til stríðsins en „brjóst
hennar fann sig knúð til varnar hinum nýju verndurum" (51 — 52). Og svar
bróður hennar við rökum hennar er líkt og áður, hún talar eins og „fávís
kona“ (52).
Embla er ekki eina konan sem skilur ekki stór tíðindi. Þegar móðir
hennar heyrir um hernámið er það ekki mikilvægi atburðarins sem hefur
áhrif á hana heldur fas þess sem segir henni fréttina:
Hún bliknaði fyrir alvöru hans, . . . án þess að hún skynjaði til fullnustu
þýðingu þessara orða.
Og hvað tekur þá við? spurði hún sakleysislega. (70)
Eiginmaður hennar segir henni fréttina en hann
. . . hafði hlustað höggdofa á þessi tíðindi, honum varð þegar deginum ljósara,
hverskyns var, — hér var ekki um neitt að villast. (69)
Hér er sami munurinn og hjá Emblu og bróður hennar, karlar skilja,
konur ekki.
I tveimur tilvikum er konum líkt við börn með því að talað er um þær í
beinu framhaldi af þeim. I fyrra skiptið er það á hernámsdaginn þegar greint
er frá því að draumur kvenna hafi ræst, þá er nýbúið að tala um gleði
drengja yfir því að fá herinn. I seinna skiptið er það þegar greint er frá því að
konur séu byrjaðar að umgangast hermenn, þá er nýbúið að lýsa því hvernig
börn heilsa hermönnum fyrir forvitni sakir og hvernig hermenn minnast
barna sinna heima í Bretlandi. I bæði skiptin eru hóparnir tengdir saman:
... — innrásarherinn hafði fært hinum yngstu vormönnum Islands það inni-
hald frelsisins, sem dýrmætast er: óþrjótandi viðfangsefni.
Sama var um ungu stúlkumar, þótt með nokkuð öðrum hætti væri. (47)
En börn Islands, sem áður þóttu vart of kát, þau stóðu nú á húströppum
foreldra sinna og hrópuðu fagnandi til hinna erlendu gesta: . . . [— — — ].
En þótt bömin væru að vonum lítt skyggn á landmörk hinna tveggja ríkja,
var þó kvenfólkib hálfu sljórra á lögmál tvíbýlisins: . . . (73) [Leturbreytingar
mínar].
200