Tímarit Máls og menningar - 01.04.1984, Qupperneq 105

upp magapínu. Hann fær magapínuhug-
myndina svo seint að hann hefur ekki
tíma til að fara heim að skipta um föt svo
hann mætir drullugur upp fyrir haus á
stefnumótið. Þetta kemst auðvitað allt
upp og hafa vinnufélagarnir ómælda
ánægju af því að stríða honum á þessu.
En þó að höfundur leggi höfuðáherslu
á tilfinningamál Elíasar vinnur hann
ekki nógu vel úr þeim til að þau komi
lesandanum að gagni. Ein ástæða þess er
sú að lesanda tekst að mínu mati ekki að
tengjast Elíasi mjög sterkum tilfinninga-
böndum. Hvað veldur því? Orsökina
má að einhverju leyti finna í frásagnarað-
ferðinni. Fyrri bókin er sögð í þriðju
persónu og það er eins og höfundur eigi
erfitt með að finna leið til þess að lesandi
kynnist innra manni Elíasar. I seinni
bókinni er blandað saman þriðju per-
sónu frásögn og fyrstu persónu frásögn.
Lesandinn kynnist Elíasi betur eftir að
hann fer að segja hug sinn en þó skortir
á að hann geri lesandann að trúnaðarvini
sínum. Til dæmis má nefna að þegar Elí-
as hefur séð Evu í fyrsta sinn og talað
við hana stutta stund er sagt að hann
setjist í hægindastólinn og detti ofan í
alls konar drauma. Lesandann langar til
að vita um hvað Elías dreymir og lifa
draumana með honum í von um að þeir
rætist, en ekki gefst kostur á því. Eins
langar lesanda að vita hvernig Elíasi líð-
ur eftir að faðir hans veikist.
Seinni bókin hefst laugardaginn 11.
júní og henni lýkur um verslunar-
mannahelgina. Lesandi fylgir Elíasi og
veit hvað hann tekur sér fyrir hendur til
26. júní en þá kemur eyða í frásögnina
og lesandi hittir Elías næst mánuði
seinna, í jarðarför Arna föður hans.
Miðað við uppbyggingu sögunnar er
erfitt að skilja hvers vegna höfundur
sleppir hendinni af Elíasi þegar svona
Umsagnir um bakur
mikið rót er á tilfinningum hans. Það er
eins og höfundur sé hræddur við tilfinn-
ingar, hræddur við að láta persónur
sínar finna til. En til þess að ná dýpt í
persónusköpun verður höfundur að
treysta sér til að fást við erfið tilfinninga-
átök, og það er óþarfi að hlífa lesendum
við gráti. Það er hollt að gráta og lesand-
inn þarf að fá að upplifa dauðann eins og
Elías gerir það, þess vegna má ekki fara
með Elías í felur þegar erfiðast stendur
á. Og lesandinn hefði þurft að komast
nær Elíasi meðan jólakortavinirnir
drukku kaffi eftir jarðarförina.
Þegar þau fara loks inn í stofu, skýst
hann inn í herbergið sitt, lokar hljóð-
lega á eftir sér, leggur ennið að rúð-
unni, minningar, minningar, minn-
ingar, horfir út: (II, bls. 134)
Krækir höndunum fyrir aftan
hnakka, hugsanir, hugsanir, hugsan-
ir. (II, bls. 135)
Um hvað hugsar hann og hverjar eru
minningarnar?
Einangrun Eliasar er mikil og felst í
því að hann á engan trúnaðarvin þó að
samband hans við vininn Smára sé gott.
Samband hans við Hildi og Evu er ekki
orðið það náið að þau ræði mikið saman
í einlægni enda eru vandræði Elíasar
tengd þeim að miklu leyti.
Saga Elíasar er raunsæ lýsing á lífi
unglingsstráks sem er með kollinn fullan
af spurningum um samband stelpu og
stráks og líkama sem fer í gang eins og
loftpressa þegar hann snertir stelpuna
sem hann er skotinn í.
Elías er feiminn, óöruggur og hefur
lítið sjálfstraust. Til að byrja með miðar
hann sig mikið við Lása bróður sinn.
Lási er í vaxtarrækt, á kærustu og kvart-
mílubíl.
223