Tímarit Máls og menningar - 01.05.1988, Blaðsíða 60

Tímarit Máls og menningar
allri sinni gleði og villta glundroða að meira eða minna leyti bæld og komin
undir stjórn.
(57)
Þetta er eins og Pavarotti að emja lagið „Mamma“ og hvað vitum við nema
það sé ofsalega gaman að vera sæðisfruma? En að slepptum þessum útúr-
snúningi er rétt að velta ögn fyrir sér - án þess að ég ætli að fara að setja
nokkur lögmál - hlutverki móðurinnar í lífi okkar. Fyrir hvað stendur hún
þegar við erum börn? Villtan glundroða? Endalaust flæði? Gleði og hugar-
flug og ímyndun? Bara alltaf verið að yrkja og dansa og fíflast? Er móðirin
sem sé ruglaða aflið i tilveru okkar? Líti hver til eigin móður. Skoðum
þetta umfram allt út frá veruleikanum. Niður úr háloftunum með umræð-
una.
Þar sem verkaskipting kynjanna er hefðbundin er heimilið ríki konunn-
ar. Það er hornsteinn samfélagsins, miðja þess. Síðan eru karlarnir sendir út
á villta svæðið að skaffa eða verja hornsteininn eða lenda í ævintýrum.
Barnið elst upp undir handarjaðri móðurinnar, karlinn kemur heim á
kvöldin - ef hann hefur ekki dottið í það - og hossar litla kútnum eða fer
einfaldlega að horfa á sjónvarpið - sem vissulega er mjög kórubælandi
athæfi. Móðirin er það afl í lífi barnsins sem segir: Taktu upp sokkana þína,
hefurðu búið um rúmið, ertu búin að læra, farðu út og leiktu þér, komdu
strax inn, undireins segi ég. Hún kyssir á meiddið. Hún lagar fötin. Hún
býr til kakó. I stuttu máli: það er hún sem ræður og þjónar. Allt fer fram á
hennar forsendum. Hún er öryggið í lífi þínu, hún er jarðbundna aflið, hún
lætur þig gera allt þetta nauðsynlega og leiðinlega sem felst í uppvextinum.
Þetta samband má fyrir mér kalla symbíósu og stundum er það auðvitað
yndislegt, stundum hræðilegt, oftast hvorugt. Að fara að gera úr því ein-
tómt hopp og hí og trallala nær engri átt. Eg held að allteins megi kalla það
lögmál móðurinnar og lögmál móðurinnar tengist klukkunni strengilega,
hinum línulega tíma.
Heimur föðurins er þarna úti. Og hvað eru karlmenn að gera þarna úti í
þinginu sínu, ráðuneytunum sínum, fyrirtækjunum sínum, klúbbunum
sínum, fótboltanum sínum? Þeir eru að leika sér. Þeim verður allt að leik.
Það er ekki tilviljun að Kvennalistinn kenndi sig við hina hagsýnu húsmóð-
ur, hið ábyrga raunsæja afl sem ræðst á hlutina og gerir þá, meðan karlarnir
voru allir í fundarsköpunum, ræðuhöldunum, bröndurunum. Það er hinn
karllegi heimur sem er fullur af glundroða, gleði, fíflagangi og fjöri. Myndu
virðulegar húsmæður á besta aldri fara að standa í annari eins vitleysu í
fúlustu alvöru eins og frímúrarar viðhafa á fundum sínum?
Og ástin: hún er ekki, eins og Julia Kristeva segir gegnum Helgu Kress,
194