Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1988, Blaðsíða 97

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1988, Blaðsíða 97
Mabnr eða kona ? . . . það er auðséð, að honum er alvara, blessuðum, að krækja í kotið, og það er líklegast, að honum takist það; það sér á, að ég er kvenvæfla og á engan að og sízt nokkurn þann, sem hefur vit og kjark til að rétta hluta minn, . . . (241)7 „Kvenvæflan“ hefur samt ekki í hyggju að gefast upp fyrr en í fulla hnefana en samkvæmt endursögn af sögulokunum tekst henni ekki að rétta sinn hlut fyrr en hún fær karlmann með „vit og kjark“ í lið með sér, Þórarin unnusta Sigrúnar, sem þá hefur fengið prestsembætti. I ágripi sögulokanna segir svo um viðureign þeirra við Sigvalda: . . . stefnir Pórarinn séra Sigvalda um öll undanfarin hrekkjabrögð við sig og þær fóstrur; fylgdi hann því máli svo fast, að séra Sigvaldi guggnaði nú fyrir alvöru, einkum er þau Þórdís og hann höfðu talazt við fyrir rétti. (263) Enda þótt réttlætið sigri að lokum hróflar sagan ekki við óréttlátu valda- mynstri samfélagsins. Kona fær engu áorkað án þess að karlmaður í valda- stöðu leggi henni lið. Rannsókn okkar á Manni og konu hefur nú leitt nægjanlega mikið í ljós til að hægt sé að höfða mál gegn aðalpersónu verksins. Að vísu hefur grunur fallið á tvær persónur, séra Sigvalda prest á Stað og Þórdísi hús- freyju í Hlíð, en okkur sækjendum þykir sýnt að Sigvaldi sitji einn uppi með glæpinn. Meginástæðan er sú að hann á upptökin að átökum þeirra Þórdísar, hann er gerandinn í sögunni og án hans væri ekkert í frásögur færandi. Söguhöfundur8 bendir sjálfur á þetta atriði. Þegar klerkur kemst í lífsháska í áttunda kafla bjargast hann naumlega, „því hefði hann fengið banamein sitt þar . . segir söguhöfundur, „mundum vér hafa orðið að slá botninn í söguna“ (95).9 Þessi vitnisburður gefur fullt tilefni til að draga Sigvalda einan til ábyrgðar. Málssóknin gegn honum er hins vegar rétt að hefjast og þess ber að minnast að menn eru ekki fundnir sekir fyrr en sekt þeirra hefur verið sönnuð. Akœruvaldið gegn séra Sigvalda Fyrsta vitnisburðinn um persónu Sigvalda er að finna í upphafsorðum Manns og konu: Maður er nefndur Sigvaldi, hann var Árnason, Sigurðarsonar, Hjaltasonar, Gunnarssonar glænefs úr Grafningi. Móðir Gunnars glænefs var Þorgerður í rauðum sokkum, Eyjólfsdóttir hins digra, Jónssonar, Finnssonar, Bjarnason- 231
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.