Tímarit Máls og menningar - 01.03.1991, Blaðsíða 72

ónýtur og vitið sem ég er nálægt því að
missa... Þetta hefur ekki kostað þig annað
en um það bil 15.000 franka sem þú hefur
greitt mér fyrirfram." Síðar í bréfinu kemur
í ljós að Vincent þarf ekki örvun frá
drykkjufélögunum í París til að staupa sig í
fásinninu og leiðindunum í Suður-Frakk-
landi. Hann er þá greinilega farinn að slaka
á í vínbindindinu sem hann fór í eftir að
hann kom frá París:
. . . ég kasta mér út í vinnuna og uppsker
skyssumar; ef ólgan innra með mér gerist
of mikil, drekk ég einu glasi of mikið til að
deyfa sársaukann.
Maður er að sjálfsögðu skaddaður ef
miðað er við hvað maður œtti að vera.
í gamla daga fannst mér ég vera miklu
minni málari, núna mála ég til að dreifa
huganum; þeir sem eru bilaðir á geðsmun-
um [toqué] elta kanínur af svipuðum ástæð-
um: til að dreifa huganum.
Einbeiting mín fer vaxandi, höndin verð-
ur ömggari.
Þess vegna þori ég næstum að sverja að
málverkin mín eiga eftir að batna, því ég á
ekkert eftir nema þau.
Hefurðu lesið í bók Goncourt-bræðranna
hvemig Jules Dupré kom þeim fyrir sjónir
sem geðveikur líka?
Jules Dupré fann listaverkasafnara sem
greiddi honum föst laun. Bara ef ég gæti
fundið slíkan aðila svo ég væri ekki svona
mikil byrði á þér.
Eftir erfiðleikana sem ég gekk í gegnum
þegar ég kom hingað, hef ég ekki getað gert
neinar áætlanir; mér líður miklu bet ur núna,
en vonin, löngunin til að standa sig er horf-
in, og ég vinn af nauðsyn, vegna þess að ég
má til að dreifa huganum svo að ég þjáist
ekki of mikið andlega ... (Bréf 513).
Vincent gerir sér nú að einhverju leyti grein
fyrir, að hann telst ekki til þeirra sem búa
yfir fullri skynsemi og í næsta bréft til Theo
(29. júlí) líkir hann sjálfum sér, í hálfkær-
ingi þó, við hinn geðveika Hugo van der
Goes í málverki Emils Wauters. Hann á
ekki heldur gott með að taka á drykkju-
vandamáli sínu öðru vísi en í hálfkæringi.
Hann segir Theo sögu sem hann hefur vafa-
laust fengið að láni hjá félögum sínum í
Arles, ef til vill frá drykkjuboltanum og
póstmanninum Roulin, sem reyndist Vin-
cent svo vel í veikindum hans:
Varðandi það að drekka of mikið ... hvort
það er slæmt veit ég ekki. En líttu á Bis-
marck . . . læknirinn hans sagði honum að
hann hefði alltaf drukkið of mikið og að
hann væri búinn að ofgera maga sínum og
heila. Bismarck hætti strax að drekka. Eftir
það missti hann allan kraft og náði sér ekki
á strik aftur. Hann hlýtur að hlæja innilega
í laumi að lækninum sínum; sem betur fer
hafði hann ekki samband við hann fyrr.
(Bréf 514).
Flog og geöveiki
í síðasta bréfinu sem Vincent skrifar til
Theo, áður en Gauguin sest að hjá honum í
Gula húsinu í Arles hinn 20. október 1888,
likir hann sér aftur við hinn sinnissjúka
Hugo van der Goes í málverki Emils Waut-
ers. Hann hefur þá málað sér til óbóta vik-
um saman svo að hann eigi sem flest
málverk til að vinna hylli og virðingu
Gauguins.
Hann vinnur meðal annars úti undir beru
lofti um nætur til að ná betur áhrifum nætur-
birtunnar í málverkum af landslagi og hús-
um á mismunandi stöðum í Arles. Þegar
ekki nýtur birtu frá götuljósum til að vinna
við um nætur, krýnir hann höfuð sitt með
logandi kertakransi og málar þannig við
62
TMM 1991:1