Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1992, Blaðsíða 73

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1992, Blaðsíða 73
Bændur kunnu manna best að velja bæj- arstæði, en margir hafa glatað þeirri kunn- áttu og gera sér ekki ljósa þá ábyrgð sem því fylgir að hafa jörð í umsjón sinni. Þeir eru fyrst og fremst umsjónarmenn og eiga að fara að með gát vegna þess að í raun á enginn landið — eða allir eiga það — það er frumburðarréttur íslensku þjóðarinnar sem enginn hefur rétt til að skerða. Svo illa tókst til að stofnanir og félög fóru að ráðskast með fegurð sveitanna og ekki bara fegurðina. Þau sögðu bændum hvem- ig þeir ættu að byggja, rækta, vélvæðast og hugsa — og gera enn. Varðandi byggingar létu þeir Teiknistofu landbúnaðar og Hús- næðisstofnun rílcisins segja sér fyrir verk- um. Teiknistofan var ekki slæm hugmynd en hún reyndist ekki starfí og ábyrgð sinni vaxin hvemig sem á þvr stóð. Þar voru m.a. teiknuð stöðluð peningshús. Afraksturinn má sjá um allt land í smekklausum hlöðu- gímöldum, fjósum og fjárhúsum að ógleymdum langhundum refa- og minnka- búa. Það sem verra er að þessi hús falla hvergi að umhverfinu vegna þess að þau em Húsnœðisstofnunin beinlínis neyddi menn til að nota staðl- aðar teikningar, og eftir þeim voru byggð einhver Ijótustu íbúðarhús sem um getur til sveita. stöðluð fyrir staði sem eru ekki til. Húsnæðisstofnunin beinlínis neyddi menn til að nota staðlaðar teikningar, og eftir þeim voru byggð einhver ljótustu íbúð- arhús sem um getur til sveita. Tillitsleysið við umhverfið var í algleymingi, stórslys, stflbrot og smekkleysa tröllríða sveitum landsins. Bændur höfðu öldum saman hag- rætt og byggt heima hjá sér — og gert það vel eftir efnum og ástæðum — en þeir létu öðmm eftir gæslu fjöreggsins. Og það má heimfæra upp á okkur öll. Við gefum fjör- egginu engan gaum. Og ekki var þetta fuglasöngur. Við emm á villigötum og lítil framtíðarvon í háttalagi okkar. Við bjóðum börnum okk- ar aðeins upp á meira hraðarugl, sóun á auðæfum, yfirgengilegar skuldir og and- lega vanlíðan. Það dapurlega er að við lát- um þessi ósköp yfir okkur ganga án þess að spyma við fæti. Samt verðum við að eygja von um bjartari tíð. Til þess verður að breyta hugarfari land- ans. Skera á alvald gróðahyggjunnar sem við erum ofurseld. Við búum enn við það fmmstæða hugarfar að öllu megi farga og spilla fyrir gróðavon: Við emm tilbúin að fórna Mývatnssveit, Eyjabökkum, Dimmu- gljúfmm, Jökulsárgljúfrum, Flatey á Breiðafirði, hreinu lofti, tæru vatni, fjömm og sjó — öllu þessu óviðjafnanlega ríki- dæmi sérstöðunnar — bara ef einhver skyldi nú geta grætt á því. Hugarfarsbreyting kostar vinnu, peninga og fórnir. En spenna, sóun og lífshraði eru dýrkeyptari. Þau eru á kostnað lífsgleði og hamingju. Við verðum að endurskoða allt verðmætamat og átta okkur á því að hag- vöxtur nú á tímum, og eins og hann er . . . hagvöxtur nú á tímum, og eins og hann er mœldur, er skelfilegt rugl. TMM 1992:1 63
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.