Morgunblaðið - 20.12.2014, Qupperneq 72

72 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 2014
Það er merkilegt hve okkur verður
sjaldan hugsað til eyjanna norður af
Skotlandi, Orkneyja, Hjaltlands og
Suðureyja – merkilegt vegna þess að
á víkingaöld bjó sama fólkið á þess-
um eyjum og í Skandinavíu, Dan-
mörku, Færeyjum og á Íslandi. Ef-
ist einhver um þessa staðhæfingu þá
er nóg fyrir hann að grípa niður í
þessa bók af handahófi og hann mun
rekast á þjóðsögu sem gæti verið ís-
lensk, eða svo náskyld íslenskum
þjóðsögum að ættarsvipurinn leynir
sér ekki.
Tom Muir er sagnaþulur og fræði-
maður sem hefur
kannað sagnaarf
Orkneyja, safnað
sögum og dregið
upp úr glatkist-
um annarra fræð-
inga. Þetta
sagnasafn er
kærkomið áhuga-
sömum um þjóð-
leg fræði og almenn skemmtilesn-
ing. Sögurnar eru sumar
kunnuglegar úr íslenskri þjóðsagna-
hefð, en öðrum svipar talsvert til
þess sem kallað var norsk æfintýri í
Heimdallarútgáfunni á þjóðsagna-
safni Asbjörnsend og Moe á fimmta
áratugnum sem margir kannast við.
Að því leyti undirstrika orkneysku
sögurnar það hve samgöngur voru
miklu betri í Norðursjó en í norð-
anverðu Atlantshafi og samgangur
því meiri.
Eins og getið er þá er margt líkt
með sögunum orkneysku og íslensk-
um þjóðsögum. Það er líka fjölmargt
frábrugðið, í þeim koma fyrir verur
Ættarsvipurinn
leynir sér ekki
Þjóðsögur
Orkneyskar þjóðsögur bbbmn
Tom Muir safnaði sögunum, Jóna Guð-
björg Torfadóttir þyddi. Bryce Wilson
gerði myndir. Bókaútgáfan Sæmundur,
2014. 220 bls.
ÁRNI MATTHÍASSON
BÆKUR
Aukablað alla
þriðjudaga
Larry uppgötvar að töfrarnir sem hafa valdið því að persónurnar og dýrin lifn-
uðu við á næturnar eru að eyðast.
Metacritic 42/100
IMDB 7,2/10
Sambíóin Keflavík 17.50, 20.00
Smárabíó 13.00, 14.00, 15.15, 17.30,
20.00 22.15
Háskólabíó 15.00, 17.30, 20.00, 22.15
Laugarásbíó 14.00, 16.30, 17.50, 20.00
Borgarbíó Akureyri 16.00, 17.50,
20.00
Night at the Museum:
Secret of the Tomb Kvikmyndir
bíóhúsanna
Félagarnir Nick, Dale og Kurt ákveða að
stofna sitt eigið fyrirtæki en lævís fjárfestir
svíkur þá og þar með er ævintýrið fyrir bí.
Metacritic 40/100
IMDB 6,8/10
Sambíóin Álfabakka 13.00, 15.20, 17.40, 17.40, 20.00, 20.00, 22.20, 22.20
Sambíóin Egilshöll 13.00, 15.20, 17.40, 20.00, 22.20
Sambíóin Kringlunni 20.00, 21.00, 22.20, 23.15
Sambíóin Akureyri 20.00, 22.20
Sambíóin Keflavík 20.00, 22.20
Horrible Bosses 2 12
Móses frelsar 600 þúsund
Ísraelsmenn undan 400 ára
þrældómi í Egyptalandi og leiðir
þá til fyrirheitna landsins, Ísraels.
Mbl. bbbbn
Metacritic 52/100
IMDB 6,7/10
Sambíóin Egilshöll 17.00, 20.00, 22.00
Sambíóin Keflavík 22.10
Smárabíó 16.30, 20.00, 20.00, 23.00, 23.00
Háskólabíó 17.30, 21.00
Laugarásbíó 19.00, 22.00
Borgarbíó Akureyri 22.20
Exodus: Gods and Kings 16
Big Hero 6 Baymax er uppblásinn plast-
karl sem virkar ekki mjög
traustur við fyrstu sýn en
leynir heldur betur á sér.
Mbl. bbbmn
Metacritic 75/100
IMDB 8,3/10
Sambíóin Álfabakka 13.00,
13.00, 14.00, 15.20, 15.20,
16.20, 17.40, 18.40, 20.00,
22.20
Sambíóin Egilshöll 13.00,
14.30, 15.20, 17.40, 20.00
Sambíóin Kringlunni 13.00,
14.00, 15.20, 16.20, 17.40,
17.40, 18.40, 20.00, 22.20
Sambíóin Akureyri 13.00,
14.00, 15.20, 17.40, 20.00,
22.20
Sambíóin Keflavík 13.30,
15.40, 17.50
Smárabíó 13.00, 13.00,
15.15, 15.15, 17.30, 17.30
Laugarásbíó 14.00, 16.30
The Hunger Games:
Mockingjay –
Part 1 12
Katniss Everdeen efnir til
byltingar gegn spilltu ógnar-
stjórninni í Höfuðborginni.
Mbl. bbbmn
Metacritic 63/100
IMDB 7,6/10
Smárabíó 20.00, 22.45
Háskólabíó 20.00, 22.40
Laugarásbíó 19.00, 22.00
Borgarbíó Akureyri 20.00
The Hobbit: The
Battle of the Five
Armies 12
Metacritic 62/100
IMDB 8,6/10
Borgarbíó Akureyri 22.00
Interstellar 12
Nokkrir menn fara út í geim
og kanna nýuppgötvuð
ormagöng.
Mbl. bbbmn
Metacritic 75/100
IMDB 9,3/10
Sambíóin Álfabakka 21.00
Sambíóin Egilshöll 18.30,
22.00
Begin Again
Dan hefur misst vinnu sína í
hljómplötufyrirtæki en fær
nýtt tækifæri í lífinu þegar
hann hittir Gretta, sem er
einnig tónlistarmaður.
Bönnuð innan 7 ára.
Metacritic 62/100
IMDB 7,5/10
Sambíóin Álfabakka 20.00,
22.20
Dumb and
Dumber To 12
Tuttugu ár eru liðin frá því að
kjánarnir Harry Dunne og
Lloyd Christmas héldu af
stað í fyrra ævintýrið. Nú
vantar Harry nýrnagjafa og
Lloyd er orðinn ástfanginn.
Mbl. bbmnn
Metacritic 35/100
IMDB 7,9/10
Sambíóin Álfabakka 15.20,
17.40, 20.00
Smárabíó 17.30, 20.00,
22.30
Háskólabíó 15.00
Borgarbíó Akureyri 17.50
This Is Where
I Leave You 12
Þegar faðir þeirra deyr snúa
fjögur uppkomin börn hans
aftur til æskuheimilis síns og
búa saman í viku, ásamt
móður þeirra og samansafni
maka, fyrrverandi maka og
annarra hugsanlegra maka.
Metacritic 44/100
IMDB 6,7/10
Sambíóin Álfabakka 22.20
Nightcrawler 16
Ungur blaðamaður sogast
niður í undirheima Los Ang-
eles í för með kvikmyndaliði
sem tekur upp bílslys, morð
og annan óhugnað.
Metacritic 76/100
IMDB 8,4/10
Háskólabíó 20.00, 22.30
Laugarásbíó 22.10
Mörgæsirnar frá
Madagaskar Skipper, Kowalski, Rico og
Hermann ganga til liðs við
njósnasamtökin Norðan-
vindana.
Metacritic 55/100
IMDB 7,5/10
Sambíóin Egilshöll 14.00,
16.00
Sambíóin Keflavík 13.30,
15.40
Smárabíó 13.00, 15.15
Háskólabíó 15.00, 17.30
Laugarásbíó 13.50, 15.50
Borgarbíó Akureyri 16.00
Algjör Sveppi og Gói
bjargar málunum Erkióvinur Sveppa og Villa er
enn á ný að reyna lands-
yfirráð.
Mbl. bbbnn
Sambíóin Álfabakka 13.00,
15.20, 17.40
Sambíóin Kringlunni 13.00,
15.20
Sambíóin Akureyri 16.20
André Rieu á tón-
leikum í Maastricht
Háskólabíó 16.00
Töfrahúsið Kettlingur á vergangi kemst í
kynni við gamlan töframann.
Með íslensku tali.
Sambíóin Álfabakka 13.20
Mommy
Bíó Paradís 17.30, 20.00
Turist 12
Mbl. bbbbn
Bíó Paradís 22.30
Stuttmyndin Anna
Bíó Paradís 18.00
Borgríki 2
Bíó Paradís 18.00
Whiplash
Bíó Paradís 20.00
Clouds of Sils Maria
Bíó Paradís 22.00
White God
Bíó Paradís 22.15
Upplýsingar og ábendingar sendist á netfangið bio@mbl.is