Tímarit Máls og menningar - 01.12.1993, Blaðsíða 88

Soffía Auður Birgisdóttir
Ferskur straumur eða
fornaldarfnykur?
í Tímariti Máls og menningar 1. hefti 1993
birtist grein um hina bandarísku ítölskætt-
uðu söngkonu Madonnu eftir hina banda-
rísku ítölskættuðu fræðikonu Camille
Paglia. Greinarkom þetta þýðir þáverandi
ritstjóri Ámi Sigurjónsson og fylgir hann
þýðingu sinni úr hlaði með kynningu á
höfundi. í lok þeirrar kynningar má lesa
áskorun Árna til íslenskra kvenna að tjá sig
um málflutning Camille Paglia; hann spyr
hvort skoðanir hennar veiti ferskum
straumum inn í réttindabaráttu kvenna eða
hvort hún spilli fyrir henni. Þessi skrif mín
hér em hugsuð sem viðbrögð við áskomn
Áma.
Camille Paglia vakti nokkra athygli í Am-
eríku í fyrra og hittifyrra fyrir miklar og
ögrandi yfirlýsingar sínar um bandaríska
samtímamenningu, þjóðfélagsmál ýmis og
listir. Haustið 1992 birtust viðtöl við hana í
ótal blöðum og tímaritum og hún var tíður
gestur í kjaftaþáttum (talk-shows) hinna
ýmsu sjónvarpsstöðva. Ég bjó í Bandaríkj-
unum á þessum tíma og það gerði mér kleift
að fylgast vel með hröðu klifri Camille
Paglia upp frægðarstigann. Margt í mál-
efnaflutningi Paglia var athyglisvert og
umræðuvert. Hér á ég einkum við skoðanir
hennar á innviðum bandarískra háskóla,
kenningar hennar um listir, rokktónlist og
kvikmyndaiðnaðinn, svo fátt eitt sé nefnt.
En þessi angi umræðunnar vakti af ein-
hverjum orsökum ekkert sérstaklega áhuga
fjölmiðla, þeir höfðu engan sérstakan
áhuga á að kynna sér nánar álit og skoðanir
Pagliu á alþýðumenningu samtímans. Þeir
höfðu heldur engan sérstakan áhuga á að
kynna sér kenningar hennar um birtingar-
myndir og þróun kynferðishugmynda í
vestrænum listum og bókmenntum sem
hún setti fram í bókinni Sexual Personae.
Það sem vakti fyrst og síðast athygli fjöl-
miðlanna var hvað Camille Paglia hafði að
segja um ,,femínista“, um mismunandi eðli
kynjanna, um nauðganir og almennt um
þau málefni sem kvenfrelsiskonur beita sér
fyrir. Og hverju bar að þakka þennan
skyndilega ógnaráhuga fjölmiðlanna á
kvenfrelsismálum? Jú, eina ferðina enn
höfðu þeir fundið konu sem var tilbúin til
að tjá sig um hið „sanna eðli“ karla og
kvenna og til að níða skóinn af „femínist-
um“. Þegar slíkan hval rekur á fjörur fjöl-
miðlanna eru þeir undantekningarlaust
fljótir að taka við sér (ég bendi á áhuga
íslenskra fjölmiðla á Rósu Ingólfsdóttur
sem hefur svipaðar hugmyndir um „eðli“
kynjanna og Paglia). Áhugi bandarískra
fjölmiðla á Camille Paglia kom fáum á
óvart — en ég verð að viðurkenna að nokk-
86
TMM 1993:4