Morgunblaðið - 03.01.2015, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 2015
AUKIN ÞJÓNUSTA
VIÐ EIGENDUR VW
• Bílson er sérhæft og vottað þjónustuverkstæði sem
uppfyllir allar ströngustu kröfur Volkswagen.
• Fullkomin forgreiningarstöð þar sem greina má flest
allt um ástand bílsins og gæði.
• Bílson hefur gæðavottun Bílgreinasambandsins með gæðaúttekt frá BSI á Íslandi auk
starfsleyfis til endurskoðunar frá Samgöngustofu.
Við leitumst við að vera samstíga því besta í Evrópu.
Komið, sjáið og sannfærist.
Kletthálsi 9 • Sími 568 1090
- V E R K S T Æ Ð I Ð -
Karl Eskil Pálsson
karlesp@simnet.is
Kjarasamningar launafólks á al-
mennum vinnumarkaði verða lausir í
lok febrúar á þessu ári. Væntanlegar
viðræður verða því líklega áberandi í
fréttum strax í upphafi nýs árs.
Björn Snæbjörnsson formaður Ein-
ingar-Iðju er formaður Starfs-
greinasambands Íslands, sem er
fjölmennasta landssamband verka-
fólks á landinu og stærsta sam-
bandið innan Alþýðusambands Ís-
lands. Félagsmenn eru um 50
þúsund. Björn segir að verkalýðs-
hreyfingin sé afar ósátt við fjárlaga-
frumvarp ríkisstjórnarinnar.
„Nei, við erum ekki sátt og telj-
um að ríkisstjórnin hafi ekki staðið
við gefin fyrirheit og samninga á
ýmsum sviðum. Ég nefni til dæmis
fjárframlög til VIRK starfsend-
urhæfingar, samkvæmt fjárlaga-
frumvarpinu virðist ríkið ætla að
svíkja greiðslur til sjóðsins, sem um
var búið að semja áður. Þetta þýðir
væntanlega að erfiðara verður að
stuðla að endurhæfingu fólks, til að
komast á nýjan leik út á vinnumark-
aðinn. Ríkið hefur borgað í sjóði sem
styrkja sérstaklega öryrkja í okkar
röðum. Framlög í þessa sjóði verða
skert, sem bitnar harkalega á mörg-
um. Síðast en ekki síst nefni ég til
sögunnar að ráðgert er að stytta
tímann til atvinnuleysisbóta. Sú
ákvörðun hefur mætt harðri and-
stöðu innan verkalýðshreyfing-
arinnar, sveitarfélögin og fleiri eru á
sama máli og við. Þessi atriði og
fleiri, koma ekki til með að auðvelda
komandi kjaraviðræður, síður en
svo.“
Kröfugerð í upphafi ársins
Björn segir að verkalýðshreyf-
ingin ljúki væntanlega við að móta
kröfugerðina til fulls í upphafi nýs
árs. „Starfsgreinasambandið gengur
líklega frá kröfugerðinni fyrir 20.
janúar og ég geri mér vonir um að
viðræður um nýjan kjarasamning
hefjist fyrir alvöru við okkar við-
semjendur sem fyrst. Auðvitað vona
ég að skrifað verði undir nýja kjara-
samninga fyrir 1. mars, en það verð-
ur mjög líklega á brattann að sækja í
þeim efnum. Mars og apríl geta þess
vegna hæglega orðið mánuðir verk-
fallsaðgerða af okkar hálfu. Ég sé
því fram á kaldan vetur, því miður.
Þetta er engu að síður staða mála í
dag, það er sannarlega þungt hljóð í
verkalýðshreyfingunni um þessar
mundir. Sjálfur er ég í góðum
tengslum við mitt fólk og þar er af-
staðan sú sama.“
Krónutöluhækkanir
Björn segir að Starfsgreina-
sambandið fari fram fram á krónu-
töluhækkanir en ekki prósentu-
kröfuhækkanir. „Já, þetta verður
skýlaus krafa, við höfum reyndar
alltaf sett fram kröfur um hækkanir
í krónutölu, sem er alltaf best fyrir
þá sem eru með lægstu launin. Í
kjaraviðræðunum kemur ekki til
greina að semja við ríkið um það
sem áður var búið að semja um, en
svíkja svo. Fljótlega á nýju ári kem-
ur til með að reyna á samstöðu félag-
anna og ég er nokkuð viss um að öll
félög innan Starfsgreinasambands-
ins munu þjappa sér vel saman.“
Margar ferðir suður
„Satt best að segja er ég lítið
farinn að spá í árið 2015, en fyrstu
mánuðirnir verða erfiðir og anna-
samir, svo mikið er víst. Annars er
ég bjartsýnn að eðlisfari, en ég veit
með vissu að ferðirnar suður til
Reykjavíkur verða margar og sömu-
leiðis fundirnir. Okkar hlutverk er
að rétta hlut félagsmanna og fá rétt-
mæta leiðréttingu á launum þeirra,“
segir Björn.
Spáir að komi til verk-
falla í mars og apríl
 Formaður Starfsgreinasambands Íslands sér fram á
erfiðar kjaraviðræður  Samstaða launafólks mikilvæg
Ljósmynd/Karl Eskil Pálsson
Kjarasamningar Björn Snæbjörnsson verður væntanlega á ferð og flugi í
upphafi nýs árs. Viðræður um nýja kjarasamninga munu einkenna störf hans.
Í byrjun árs tóku gildi ný lög sem fella niður vörugjöld á stórum hluta inn-
flutningsvara. Samhliða því var virðisaukaskattskerfinu breytt á þann
veg að bil milli skattþrepa var minnkað og undanþágum fækkað. Þor-
steinn segir að SA og aðildarfélög þess hafi lengi barist fyrir afnámi
vörugjalda enda hafi þau verið hinn mesti skaðvaldur fyrir neytendur og
fyrirtæki. „Vörugjöldin voru lögð á sem tímabundnir skattar eftir inn-
göngu Íslands í EFTA og eru löngu úrelt. Þessi gjöld röskuðu samkeppn-
isstöðu einstakra atvinnugreina og fyrirkomulag skattlagningarinnar var
mjög dýrt í framkvæmd,“ útskýrir hann. „Stigið var mikilvægt skref með
reglubreytingunum en stjórnvöld ættu ekki að láta staðar numið hér
heldur halda áfram á sömu braut.“
Gott að losna við vörugjöldin
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
„Á heildina litið var árið 2014 mjög
hagfellt. Atvinnuleysi fór minnkandi,
staða heimila og fyrirtækja batnandi
en upp úr stendur að ársverðbólga
mældist aðeins tæplega 1%. Þetta
gefur góð fyrirheit en krefjandi verk-
efni eru framundan á árinu,“ segir
Þorsteinn Víglundsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka atvinnulífs-
ins.
Þorsteinn segir þrennt hafa
valdið vonbrigðum á liðnu ári: „Við
erum enn föst í gjaldeyrishöftum og
hefðum viljað sjá fyrstu skrefin tekin
í afnámi þeirra. Þá hefur skapast ólga
á vinnumarkaði og ljóst að fjölmennir
hópar vilja ekki fylgja þeirri leið sem
mörkuð var í síðustu kjarasamn-
ingum og miðar að því að byggja upp
kaupmátt á grundvelli stöðugs verð-
lags. Loks hefur skort á aðhald í rík-
isfjármálum. Afgangur á fjárlögum
fyrir árið 2015 er alls ekki nægj-
anlegur. Eftir fjögurra ára hagvaxt-
artímabil þyrfti ríkissjóður að skila
verulegum afgangi til að greiða niður
miklar skuldir ríkisins,“ segir hann.
Greiða 30 milljörðum of mikið
„Tryggingagjaldið er einnig
mun hærra en það ætti að vera í ljósi
minnkandi atvinnuleysis. Gjaldið var
hækkað eftir hrun í þeim tilgangi að
fjármagna aukið atvinnuleysi, en nú
þegar atvinnuleysi minnkar er trygg-
ingagjaldið lítið breytt. Okkur reikn-
ast til að atvinnulífið greiði um 30
milljörðum króna meira í trygginga-
gjald en ef gjaldið hefði fylgt þróun-
inni á vinnumarkaði. Fyrirtækin eiga
þessa skattalækkun inni.“
Þorsteinn býst ekki við að gjald-
eyrishöftin verði endanlega afnumin
árið 2015. „En ég tel að það verði stig-
in ákveðin skref til afnáms þeirra. Á
þessu ári ættu einnig málefni þrota-
búa föllnu bankanna að leysast var-
anlega og vonandi raskar það ekki
fjárhagslegu jafnvægi.“
Stöðugleiki á vinnumarkaði er
Þorsteini ofarlega í huga og hefur
hann áhyggjur af því að kröfur ákveð-
inna stétta um tugprósenta launa-
hækkanir geti sett margt úr skorð-
um. „Hlutfall launa í verðlagi er hátt
á Íslandi og með því hæsta sem gerist
meðal þjóða, og ljóst að hækkanir
þeirra ráða miklu um verðbólgu.“
Hann segir að líta þurfi lengra
fram á veginn í launamálum og fylgja
fordæmi annarra Norðurlandaþjóða
sem settu stöðugleika og samkeppn-
ishæfni í fyrsta sæti en byggðu upp
stórbætt lífskjör á nokkrum áratug-
um. „Það var fyrst og fremst gert
með því að hlúa að útflutnings-
greinum þeirra. Þetta þurfum við að
gera: að bæta lífskjör á Íslandi á
grunni öflugs útflutnings á vörum og
þjónustu.“
Góður jarðvegur erlendis
Áhugavert er að velta vöngum
yfir því hvernig atburðir erlendis geti
haft áhrif á Íslandi á árinu. Þorsteinn
nefnir lækkandi olíuverð og öflugan
vöxt í Bandaríkjunum sem dæmi um
jákvæða þætti sem ættu að hafa áhrif
á Íslandi. „Á heildina litið mun mikil
lækkun olíuverðs örva vöxt í
heimsbúskapnum og hafa mjög já-
kvæð áhrif. Vestanhafs hefur hag-
kerfið tekið vel við sér síðustu misseri
og í Evrópu virðast vera merki um
hægfara bata með tilheyrandi mögu-
leikum fyrir íslenskar útflutnings-
greinar.“
Þorsteinn segir áríðandi að
fylgjast vel með gerð fríversl-
unarsamnings milli Bandaríkjanna
og ESB en þar geti dregið til tíðinda
á árinu. Horfur eru á að samið verði
um gagnkvæma viðurkenningu á
regluverki og stöðlum samhliða lækk-
un tolla og að til verði mjög stórt og
öflugt verslunarsvæði. „Ef samn-
ingar takast er ýmislegt sem við þurf-
um að laga okkur að og þá er von á
miklum breytingum á viðskiptaum-
hverfi Íslands. EFTA-löndin eru þeg-
ar farin að vinna að því að tryggja að
samningur Bandaríkjanna og ESB
verði útvíkkaður yfir allt EES-svæðið
og afar brýnt er að við vinnum öt-
ullega að því markmiði.“
Stöðugleiki
forsenda batn-
andi lífskjara
 Atvinnulífið á inni lækkun trygginga-
gjalds upp á 30 milljarða  Þurfum að
fylgjast vandlega með verslunarsamningi
ESB og Bandaríkjanna
Morgunblaðið/Ómar
Möguleikarnir „Ef samningar takast er ýmislegt sem við þurfum að laga
okkur að,“ segir Þorsteinn Víglundsson um viðræður ESB og BNA.
FRAMUNDAN 2015 JANÚAR FEBRÚAR MARS APRÍL MAÍ JÚNÍ JÚLÍ ÁGÚST SEPTEMBER OKTÓBER NÓVEMBER DESEMBER