Morgunblaðið - 03.01.2015, Blaðsíða 58

58
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 2015
Karl Eskil Pálsson
karlesp@simnet.is
„Ég hef þungar áhyggjur, námið
skerðist óhjákvæmilega og ég sé
ekki hvernig hægt verður að útfæra
þessar breytingar með góðu móti.
Mér heyrist að flestir framhalds-
skólar fari þá leið að skera utan af
náminu og fyrir vikið veitir það ekki
eins breiða almenna menntun sem er
einn af styrkleikum núverandi kerf-
is,“ segir Yngvi Pétursson, rektor
Menntaskólans í Reykjavík, um
styttingu náms til stúdentsprófs frá
og með næsta hausti.
„Skólinn fór fram á að bjóða
áfram nám á fjórum árum en fá í
staðinn að taka nemendur inn að
loknu grunnskólanámi níunda bekkj-
ar, eins og við gerðum í þróunarverk-
efni 2007 og 2008. Þannig útskrif-
uðust nemendurnir einu ári yngri,
miðað við núverandi kerfi, en þeirri
ósk okkar hefur nú verið hafnað, því
miður.“
Yngvi bendir á að í lögum frá
2008 sé skólunum gert kleift að fara
fjölbreyttar leiðir og byggja skóla-
námskrá á styrkleikum hvers skóla,
þeirri stefnu hefði hann kosið að fá
að fylgja. „Menntaskólinn í Reykja-
vík er bekkjaskóli. Námsbrautirnar
eru tvær, málabraut og náttúru-
fræðibraut. Hérna veitum við nem-
endum alhliða menntun á sviði bók-
legra greina og við teljum að skólinn
hafi búið nemendur sína vel undir að
takast á við háskólanám og lífið. Því
viljum við að sjálfsögðu fá að halda
áfram, en því miður óttast ég að sú
leið sem stefnt er að sé ekki sú væn-
legasta í stöðunni.“
Umræðan ekki náð
að þroskast
Yngvi segist vera talsmaður
þess að finna möguleg úrræði til að
stytta námstímann til stúdentsprófs,
fleiri leiðir komi til greina en að
stytta námið um eitt ár í framhalds-
skólum. „Ég tel skynsamlegt að
stokka upp efstu bekki grunnskólans
og bjóða nemendum upp á að fara
fyrr í framhaldsskóla, rétt eins og
gert var í okkar þróunarverkefni á
sínum tíma. Með því að skera niður
12 einingar í byrjendaáföngum í ís-
lensku, dönsku, ensku og stærðfræði
í framhaldsskólum, óttast ég að
höggið verði býsna þungt fyrir
marga nemendur. Ég hefði viljað fá
meiri og dýpri umræðu um þessi
áform stjórnvalda, en þriggja ára
nám virðist sem sagt vera niður-
staðan og því verðum við að hlíta.“
Sumir nemendur þurfa
lengri tíma
Hjalti Jón Sveinsson, skóla-
meistari Verkmenntaskólans á Ak-
ureyri, er jafnframt formaður Skóla-
meistarafélags Íslands og Félags
íslenskra framhaldsskóla. Hann seg-
ir að flestir skólar séu um þessar
mundir að undirbúa breytingarnar,
nauðsynlegri undirbúningsvinnu
ljúki væntanlega síðar í vetur. „Ein-
hverjir skólar koma til með að fresta
þessum breytingum, en langflestir
stíga væntanlega skrefið til fulls í
þessum efnum, frá og með næsta
hausti.“ Hann segir að nokkrir skól-
ar bjóði nú þegar upp á þriggja ára
nám. „Nemendur þessara skóla hafa
tekið þessum kosti vel og flestir ljúka
náminu á þremur árum. Við vitum
hins vegar að ekki geta allir lokið
náminu á þessum tíma.“
Hjalti Jón segir að með stytt-
ingu námsins fækki námsgreinum
sem nemendur taka til stúdents-
prófs, námið verði áfram fjölbreytt.
„Sumir kollegar mínir í bekkja-
skólum fullyrða að þetta verði skref
aftur á bak, þeir geti ekki undirbúið
nemendur undir háskólanám jafn vel
og í núverandi kerfi. Ég get tekið
undir þessar áhyggjur stjórnenda
bekkjaskólanna, sem bjóða í flestum
tilvikum eingöngu upp á bóknám. Ef
við lítum hins vegar á skólana sem
bjóða upp á fjölbreyttara nám verður
fækkun nemenda ekki jafnmikil hlut-
fallslega,“ segir Hjalti Jón.
Þrjú ár á Tröllaskaga
Menntaskólinn á Tröllaskaga í
Ólafsfirði hóf störf haustið árið 2010,
nemendur skólans eru í dag ríflega
200, alls hafa um 70 stúdentar út-
skrifast frá skólanum, frá því hann
var stofnaður. Þar geta nemendur
lokið stúdentsprófi á þremur árum.
„Þetta hefur almennt gengið
mjög vel. Við sleppum svokölluðum
100-áföngum í ensku, dönsku, ís-
lensku og stærðfræði og byrjum í
staðinn einu þrepi ofar. Það kom mér
verulega á óvart hversu vel nemend-
urnir voru undirbúnir, enda kom í
ljós að þessir áfangar höfðu almennt
verið kenndir í grunnskólanum. Við
sáum því enga ástæðu til að end-
urtaka þessa áfanga. Einnig var
dregið úr fjölda faggreina og í stað-
inn voru settir á laggirnar aðrir
áfangar. Þannig náðum við að koma
einingunum upp í 200 og flestir geta
lokið þeim á þremur til þremur og
hálfu ári. Þróunin hefur reyndar ver-
ið sú að hlutfall þeirra sem ljúka
námi á þremur árum hefur hækkað,“
segir Lára Stefánsdóttir skólameist-
ari, en hún hefur stýrt skólanum frá
upphafi.
Fjarmenntaskólinn
Fjarmenntaskólinn er sam-
starfsverkefni 12 framhaldsskóla í
dreifbýli og er Lára forseti stjórnar.
Hún segir samstarf skóla í dreifbýli
mikilvægt. „Þessir skólar þekkja
menningarumhverfi hver annars og
rekstur í fámennum byggðarlögum.
Með þessari samvinnu náum við með
ýmsu móti að tryggja fjölbreytni í
námi og reksturinn verður líka
markvissari. Starfsöryggi starfsfólks
eykst og með þessu samstarfi höfum
við getað keyrt áfanga sem annars
hefði þurft að fella niður vegna fá-
mennis, svo dæmi sé tekið. Þessi
samvinna hefur skilað miklu og gert
skólana á margan hátt betri.“
Vill fá að taka inn
eldri nemendur
Menntunarstig er hærra á
höfuðborgarsvæðinu en á lands-
byggðinni, samkvæmt tölum Hag-
stofu Íslands. Frá og með næsta
hausti verður aðgengi eldri nemenda
að bóknámi í framhaldsskólum skert.
„Menntaskólinn á Tröllaskaga var
stofnaður á sínum tíma til að hækka
menntunarstigið á svæðinu og hefur
sannarlega gert það á sínum starfs-
tíma. Ég hefði gjarnan viljað fá
nokkur ár til viðbótar til að vinna að
þessu markmiði og fá að taka áfram
inn eldri nemendur. Við skulum sjá
hvað nýtt ár ber í skauti sér í þessum
efnum,“ segir Lára Stefánsdóttir,
skólameistari Framhaldsskólans á
Tröllaskaga.
Staðið sig vel Yngvi Pétursson, rektor Menntaskólans í Reykjavík, segir að skólanum hafi gengið vel að búa nem-
endur sína undir háskólanám. Hann vill finna fleiri úrræði til að stytta námstímann til stúdentsprófs.
Ár breytinga hjá framhaldsskólum landsins
 Stjórnendur framhaldsskólanna undirbúa styttingu náms til stúdentsprófs um eitt ár  Menntaskólinn í
Reykjavík vill fara aðrar leiðir en fær ekki hljómgrunn  Þriggja ára nám hefur gefið góða raun í Ólafsfirði
Þrjú ár Nemendur Menntaskólans á Tröllaskaga geta lokið stúdentsprófi á
þremur árum. Lára Stefánsdóttir skólameistari segir það hafa gefist vel.
Ljósmynd/Gísli Kristinsson
Vagnhöfða 11 - 110 Reykjavík - www.ofnasmidja.is - sími 577 5177
hafðu það notalegt
vottun reynsla
ára
ábyrgð
gæði
miðstöðvarofnar
FRAMUNDAN 2015 JANÚAR FEBRÚAR MARS APRÍL MAÍ JÚNÍ JÚLÍ ÁGÚST SEPTEMBER OKTÓBER NÓVEMBER DESEMBER