Morgunblaðið - 26.03.2015, Side 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. MARS 2015
VIÐTAL
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Íslendingarnir eru með þetta í
blóðinu, það er ekkert ómögulegt
hjá okkur. Það datt engum öðrum
þetta í hug,“ segir Sigurður Ernir
Sigurðsson sem hannað hefur nýtt
flutningskerfi fyrir vindmylluhluta
sem spara mun háar fjárhæðir við
uppbyggingu vindorkugarða í
Bandaríkjunum. Vinnur hann að út-
færslu uppfinn-
ingar sinnar með
íslenskum og
bandarískum
fyrirtækjum.
Mikil upp-
bygging er í
vindorkuiðn-
aðinum í Banda-
ríkjunum þessi
árin. Þúsundir
vindmylla eru
settar upp í vind-
orkugörðum. Sigurður segir að
mesti uppgangurinn á þessu sviði sé
nú í Vestur-Texas. Þar er nokkuð
stöðugur vindur í 90 metra hæð.
Vindmyllur sem ná til hans hafi um
50% nýtnihlutfall sem er langt yfir
meðaltali. „Þetta er algerlega græn
orka. Vindmyllurnar eru settar upp
og þær mala gull í að minnsta kosti
25 ár,“ segir Sigurður.
Vindmyllurnar eru alltaf að
stækka, möstrin hækka og spaðarn-
ir lengjast. „Framleiðslugetan eykst
svo mikið með lengri spöðum að allir
vilja þá,“ segir Sigurður.
Spaðinn beygir með vagninum
Afar dýrt er að flytja svona stóra
hluti og þar koma Sigurður og ís-
lenskir samstarfsmenn hans til
skjalanna.
Vindmylluspaðarnir eru fram-
leiddir víða um heim, ekki síst í Kína
og Brasilíu, en einnig í Bandaríkj-
unum sjálfum. Þeir sem fluttir eru
inn koma mikið með skipum til Los
Angeles og hingað til hefur þurft að
flytja þá með flutningabílum þvert
yfir Bandaríkin til vindorkugarð-
anna í Texas og víðar. Flutningur
með lestum er mun ódýrari en sá
flutningamáti hefur ekki verið góður
kostur vegna þess hversu hlutirnir
eru stórir. Þeir ná yfir marga vagna
og rekast í þegar lestin beygir eða
skiptir um spor.
Flutningskerfið sem Sigurður og
félagar eru að útbúa gerir lestafyrir-
tækjunum kleift að flytja þessa risa-
stóru spaða og möstur. Kerfið er al-
gerlega vélrænt, tölvur stjórna engu,
og klóra sprenglærðir verkfræð-
ingar sér í hausnum út af því. Gald-
urinn er að fá spaðana til að beygja á
réttan hátt með lestunum. Miklir
kraftar verka á spaðana á keyrslu.
Sigurður nýtir eðlisfræðilögmálin til
að vinna með hreyfingu lestarvagn-
anna til að stilla spaðann af þegar
lestin fer í gegnum beygjur, skiptir á
milli teina og fer í gegnum göng.
Spaðinn leitar sjálfur jafnvægis og
fer í stöðu þar sem hann stendur sem
minnst út af lestarvögnunum á ferð.
Spaðarnir stækka
Kerfið er hannað til að flytja 40 til
74 metra langa spaða. Sigurður segir
að algeng stærð sé að nálgast 60
metrana og fari væntanlega upp í 62
og 64 metra á næstu árum. Ná tveir
spaðar yfir fimm vagna. Kerfið ræð-
ur vel við það og raunar allt að 74
metra langa spaða. Flutningur á svo
löngum spaða sem er á stærð við
Hallgrímskirkjuturn í Reykjavík
yrði lengsti lestarfarmur flutninga-
sögunnar. Hann verður fluttur á
þremur vögnum yfir hálf Bandarík-
in.
Með því að fara með flutninginn af
bíl yfir á lest lækkar flutningskostn-
aðurinn niður í fjórðung eða fimmt-
ung af aksturskostnaðinum. Sparn-
aðurinn er því allt að 80% frá eldri
kerfum. Áætlaður kostnaður við bíl-
flutninginn er um 100 til 150 dollarar
á mílu fyrir hvern spaða. Upphæð-
irnar eru gríðarlegar því vegalengd-
irnar eru miklar í henni Ameríku og
þrjá spaða þarf á hverja vindmyllu,
auk masturs og rafals. Samkvæmt
því væri hægt að spara tugi milljóna
íslenskra króna á flutningi efnis í
vindmyllu sem þarf að flytja 1.000
mílna vegalengd í vindorkugarð.
Fleiri verkefni í undirbúningi
Sigurður hefur unnið að hönnun
flutningskerfa í tuttugu ár. Hann
vann til dæmis mikið fyrir Columbia
Ventures við uppbyggingu álvers
Norðuráls á Grundartanga.
Hann vinnur að verkefninu í
Bandaríkjunum í nafni fyrirtækis
síns Energo Colsulting ehf. Unnið er
fyrir og í samvinnu við flutningafyr-
irtækið BNSF sem er annað stærsta
lestafyrirtæki Bandaríkjanna og er í
eigu Warrens Buffett fjárfestis, lest-
arvagnaframleiðanda, vindmyllu-
framleiðendur og raforkuframleið-
endur. Íslenskir verkfræðingar hjá
verkfræðistofunni Hnit útfæra kerf-
ishönnunina. Vélsmiðja Ægis og
dótturfyrirtæki hennar í Seattle ann-
ast smíði kerfisins og gerð prótó-
týpu. Alls vinna um 20 Íslendingar
að verkefninu, þar af níu í höfuð-
stöðvum í Texas.
Þegar vindmylluspaðarnir stækka
jafn mikið og raun ber vitni skapast
vandamál við skipaflutningana. Sig-
urður er því einnig að hanna flutn-
ingskerfi fyrir skipin. Þá hefur hóp-
urinn hug á því að hanna og
sannreyna svipaðar lausnir fyrir
olíuiðnaðinn og taka að sér hönnun
fyrir sérstaklega erfið flutningsverk-
efni á öðrum sviðum.
Íslensk hönnun sparar milljarða
 20 Íslendingar vinna að útfærslu á nýju flutningakerfi fyrir vindmylluspaða sem Sigurður Ernir
Sigurðsson hannar  Færsla flutnings af bílum yfir á lestir sparar tugi milljóna á hverja vindmyllu
Liðið 20 Íslendingar vinna við útfærslu kerfisins, þar af 9 í Bandaríkjunum.
Lestir eru þeirra sérgrein þrátt fyrir að enginn hafi alist upp við teina.
Ljósmynd/Energo Consulting
Kerfið prófað 58 metra langur vindmylluspaði settur í flutningakerfi Sigurðar Ernis Sigurðssonar á lestarvagni í
Bandaríkjunum. Mikill áhugi er á uppfinningu hans enda miklir fjárhagslegir hagsmunir í húfi.
Sigurður Ernir
Sigurðsson
Sigurður Ernir Sigurðsson segir
að Ísland sé mjög gott vind-
orkusvæði og telur að hér séu
miklir möguleikar til framleiðslu á
raforku á þann hátt. Hann lýsir
þeirri skoðun sinni að ekki borgi
sig að selja meiri orku til stóriðju-
fyrirtækja, hægt sé að fá svo
miklu betra verð fyrir orkuna á
annan hátt. Nefnir að ekki líði
mörg ár þar til hagkvæmt verði að
selja græna orku um sæstreng til
Evrópu.
Góð nýting hefur verið á tveim-
ur vindmyllum sem Landsvirkjun
reisti í tilraunaskyni á Hafinu við
Búrfell. Þær eru þó ekkert í lík-
ingu við þær vindmyllur sem mest
eru reistar í Vestur-Texas. Spaðar
íslensku vindrafalanna eru 22
metrar á lengd en um 60 í Texas,
og turnarnir 55 metra háir en 90
metrar vestra. Áætlanir sem
Landsvirkjun hefur um uppbygg-
ingu vindorkugarðs á Hafinu, Búr-
fellslund, gerir ráð fyrir notkun
stærri vindmyllna en þar eru nú,
en þó ekki eins stórra og nú eru
að þróast í Texas, til dæmis.
Sigurður telur að vandkvæði
geti orðið við að reisa mjög stórar
vindmyllur hér því ekki séu til
nógu stórir kranar í landinu til að
koma þeim upp. Til þess að það
borgi sig að kaupa slík tæki og
aðra nauðsynlega aðstöðu þurfi
nokkuð stóra vindorkugarða.
Ísland er gott svæði
til að beisla vindinn
 Þarf nokkuð stóra vindorkugarða
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Tilraun Vindmyllur Landsvirkjunar
þykja ekki stórar í Texas.
RÝMINGARSALA
Verslunin flytur
allt að 80% afsl.