Morgunblaðið - 29.05.2015, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. MAÍ 2015
Malín Brand
malin@mbl.is
Það sætir iðulega tíðindum þegar
herskip leggst hér að landi. Þegar
hermenn í fínum búningum sjást
spássera í miðbænum er algengt
að áhugasamir bregði sér út á
höfn til að skoða farkost þeirra.
Farkosturinn sem nú liggur í
Reykjavíkurhöfn er franska frei-
gátan Latouche-Tréville og er hún
engin smásmíði. Hún er 139 metr-
ar á lengd, 15 metrar á breidd og
ristir 5,5 metra. Einhverjir hafa
eflaust séð freigátuna þar sem
hún siglir í úfnu hafi í frönsku
kvikmyndinni Océans frá 2010.
Tvær gastúrbínur
Latouche-Tréville knýja tvær
SEMT Pielstick-dísilvélar sem
skila hvor um sig 5,200 hestöflum
(3,878 kW) og þannig nær freigát-
an allt að 21 hnúts hraða. Þegar
mikið liggur við, eins og skipstjór-
inn komst að orði, má nota Rolls
Royce Olympus TM3B-gastúrbín-
urnar tvær og þá eykst hraðinn
töluvert og freigátan geysist
áfram á allt að 30 hnúta hraða.
Þær eru þó ekki notaðar nema
sérstök ástæða sé til, enda rýkur
eldsneytiseyðslan upp úr öllu valdi
því hvor túrbínan um sig skilar
26.000 hestöflum (19,388 kW). „Á
fullu afli fara tíu tonn af gasi á
klukkustund. Þess vegna reynum
við að nota þær sem minnst,“ út-
skýrir skipstjórinn Matthieu Dre-
von.
Fullbúið herskip
Að mörgu þarf að huga á her-
skipi sem þessu. Það er hlaðið
búnaði, eins og gefur að skilja
þegar tundurspillir er annars veg-
ar. Hver og einn í áhöfn er þjálf-
aður til að geta unnið að viðhaldi
hinna ýmsu tækja og tóla þótt
ekki séu þeir allir vélvirkjar.
Tvær þyrlur af gerðinni Lynx
WG13 Mk.4 eru að jafnaði á Lat-
ouche-Tréville og eru þær búnar
hljóðsjám til að fylgjast með kaf-
bátum neðansjávar auk þess sem
hvor þyrla um sig er búin tólf
Mark 46-flugskeytum.
Skipið sjálft er vel vopnum bú-
ið og má þar nefna fjölda tund-
urdufla, flugskeyta, fjögur Exocet
MM38-flugskeyti með allt að 180
kílómetra drægni, fjórar vél-
byssur, fjörutíu 20 mm byssur og
eina 100 mm fallbyssu, svo það
helsta sé nefnt.
Skipið sýnt almenningi
Ekki er að undra að skipverjar
séu vel þjálfaðir til að bregðast
við helstu ógninni á hafi úti, en
það er eldsvoði. Viðbragðstíminn
er ein mínúta og eldvarnir mikl-
ar.
Almenningur getur skoðað
skipið í dag, föstudag, sem og um
helgina. Skoðunin tekur um
klukkustund og er brýnt að skrá
sig fyrirfram á vef Alliance Fran-
çaise, www.af.is, undir liðnum
„menningarviðburðir“.
Freigáta franska sjóhersins sýnd
 240 manna áhöfn Latouche-Tréville stödd í Reykjavík  Skipið knúið af tugum þúsunda hestafla
 Tundurdufl, flugskeyti og tvær vopnum búnar þyrlur um borð  Skoðunarferðir um helgina
Morgunblaðið/Golli
Freigáta Latouche-Tréville er tundurspillir en alla jafna er notast við orðið freigáta yfir þá í franska sjóhernum.
Tækni Búnaður skipsins er mikill og tæknilega fullkominn eins og vera ber.
Að jafnaði eru 240 manns um borð
í frönsku freigátunni Lat-
ouche-Tréville. Undirforingjarnir
eru 140 talsins, óbreyttir sjóliðar
eru 79 og yfirmennirnir 21.
Bæði konur og karlar eru í áhöfn
skipsins og þó að kynjahlutföllin
séu býsna ójöfn er samstarfið um
borð mjög gott.
Konurnar eru 13 en karlarnir
227. Konurnar gegna ýmsum stöð-
um, allt frá því að vera sjóliðar til
yfirmanna.
Konur eiga sér nokkuð langa
sögu innan franska hersins og er
Marie-Angélique Duchemin talin
vera fyrsta konan til að öðlast
stöðugildi innan hers Frakka. Það
var árið 1794 sem hún varð undir-
liðþjálfi og síðar liðsforingi.
Í dag eru konur um 15% her-
manna innan franska hersins. 11%
þeirra tilheyra landhernum, 13%
sjóhernum, 21% í flughernum og
50% sinna heilbrigðisþjónustu
hersins.
13 konur og 227 karlar
FJÖLMENN ÁHÖFN
Brynja Dögg Guðmundsdóttir
brynjadogg@mbl.is
Tekjur Auðlindagarðsins á Reykja-
nesi námu 20,5 milljörðum króna á
árinu 2013 eða um 1% af vergri
landsframleiðslu en í garðinum
starfa nú 500 manns og má rekja 600
afleidd störf til hans. Þetta kom fram
á ráðstefnu um Auðlindagarðinn sem
haldin var í gær í Hörpu.
GAMMA ráðgjöf ásamt HS Orku
og Bláa Lóninu stóð fyrir ráðstefn-
unni en GAMMA hefur nýlega gefið
út skýrsluna Auðlindagarðurinn –
Fjölþætt nýting jarðvarma á
Reykjanesskaga. Fjallað var um
framlag Auðlindagarðsins til verð-
mætasköpunar, landsframleiðslu og
áhrif á atvinnustarfsemi á Suður-
nesjum. Auðlindagarðurinn hefur
byggst upp í grennd við jarðvarma-
ver HS Orku á Suðurnesjum. Garð-
urinn er sagður einstakur á heims-
vísu en fyrirtæki innan garðsins nýta
öll auðlindastrauma frá jarðvarma-
verum HS Orku, en straumar þessir
hefðu að öðrum kosti farið til spillis.
½ prósent af landsframleiðslu
Friðrik Már Baldursson, hagfræð-
ingur, kynnti skýrslu Gamma á ráð-
stefnunni og fór yfir helstu niður-
stöður um efnahagsleg áhrif af
nýtingu Auðlindagarðsins. Benti
Friðrik á að auðlindagarðurinn velti
rúmum tuttugu milljörðum en lands-
framleiðsla sé 2000 milljarðar. Velt-
an sé mjög mikil þegar talað er um
örfá fyrirtæki á afmörkuðu svæði.
Verðmætasköpunin sé um það bil
eða rúmlega hálft prósent af lands-
framleiðslu. Til að skýra betur um-
fang þessa hálfa prósents benti Frið-
rik á að fiskveiðar legðu um 5,5% til
landsframleiðslu. Verðmætasköpun-
in frá auðlindagarðinum væri því tí-
undi hluti af sjávarútveginum. Þá
væri stóriðjan með rúm 2% af lands-
framleiðslu svo umrædd verðmæta-
sköpun næmi fjórðungi af fram-
leiðslu stóriðju til landsframleiðslu. Í
þessu samhengi væri ljóst framlag
fyrirtækja á þessum afmarkaða
klasa á Reykjanesi væri í raun um-
talsvert.
Ferðaþjónustan lykilþáttur
Benti Friðrik á að auðlindagarð-
urinn væri í senn þátttakandi og
birtingarmynd vaxtar í útflutningi
og hagvaxtar sem hefur verið drifinn
af útflutningi á undanförnum árum.
Vöxtur útflutningsgreina hafi verið
lykillinn að efnahagslegri endurreisn
Íslands eftir hrun. Ferðaþjónustan
hafi verið einn lykilþáttur en hún
hafi staðið að baki þriðjungi hag-
vaxtar og nefndi hann þar Bláa lónið
sem leiðandi fyrirtæki.
Friðrik benti á að Auðlindagarð-
urinn hefði skilað miklu til sam-
félagsins á Suðurnesjum en helst var
einblínt á hverju þetta skilaði til at-
vinnumarkaðarins. Bent var á áföll
sem Suðurnesin hafa orðið fyrir síð-
asta áratuginn, brotthvarf hersins
sem hafði skilað þeim 8% af útflutn-
ingstekjum þegar best var, áhrif
fjármálakreppunnar á svæðið og
samdrátt sem átti sér stað í sjávar-
útvegi. Leiddi þetta til þess að störf-
um á Suðurnesjum hafði fækkað um
2000. Mikilvægi Auðlindagarðsins
sjáist vel þegar heildarstörf þar eru
borin saman við heildarstörf á svæð-
inu.
Auðlindagarðurinn standi að baki
5% af störfum einn og sér en með af-
leiddum störfum megi hóflega áætla
10%. Talið sé óhætt að áætla að at-
vinnuleysi á Suðurnesjum hefði verið
um tveimur prósentustigum hærra
hefði garðsins ekki notið við en fjórð-
ung nýrra starfa á Suðurnesjum
megi rekja til hans. Fyrirtækin sem
heyra undir garðinn eru: HS Orka,
HS Veitur, Bláa Lónið, Haustak,
Háteigur, Northern Light Inn, ORF
Líftækni, Carbon Recycling Int-
ernational (CRI) og Stolt Sea Farm
Iceland. Slagorð Auðlindagarðsins
er enda „Samfélag án sóunar“.
Tekjurnar 20,5 milljarðar 2013
 Auðlindagarðurinn skilaði um 1% af
vergri landsframleiðslu  Hefur skilað
500 störfum og 600 afleiddum störfum
Ljósmynd/HS Orka
Reykjanes Auðlindagarðurinn byggist á sérþekkingu og samnýtingu mannauðs. Nýttar eru afurðir sem áður fóru
til spillis. Skapast hafa fjölbreytt störf og án þeirra væri atvinnuleysi svæðisins tveimur prósentustigum meira.