Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.2010, Blaðsíða 22

LYNGHÁLS 5, 110 REYKJAVÍK
ÚTGÁFUFÉLAG: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
STJÓRNARFORMAÐUR: Hreinn Loftsson
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Sverrir Arngrímsson
RITSTJÓRAR:
Jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
FRÉTTASTJÓRI:
Brynjólfur Þór Guðmundsson, brynjolfur@dv.is
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Elísabet Austmann, elisabet@birtingur.is
DV Á NETINU: DV.IS
AÐALNÚMER: 512 7000, RITSTJÓRN: 512 7010,
ÁSKRIFTARSÍMI: 512 7080, AUGLÝSINGAR: 512 7050.
SMÁAUGLÝSINGAR: 515 5550.
Umbrot: DV. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Þetta er ekki mitt stærsta
áhyggjuefni um þessar
mundir.“
n Fréttir bárust frá Englandi um
að Hermann Hreiðarsson
landsliðsfyrirliði hefði verið
gripinn á 174 km hraða. -
Fréttablaðið
„Þetta er umfangsmesta
frumsýning íslenskrar
kvikmyndar í Bandaríkj-
unum og þótt víðar væri
leitað.“
n Myndin Sólskinsdrengurinn eftir Friðrik Þór
Friðriksson verður sýnd í sjötíu borgum í
Bandaríkjunum. - Fréttablaðið
„Það er nokkuð ljóst að
við verðum með víta-
keppni á næstu æfingu
hér á Algarve.“
n Íslensku landsliðskonurnar í fótbolta klúðruðu
tveimur vítaspyrnum í 2-0 tapi sínu gegn
Bandaríkjunum á æfingamóti í Algarve.
- Morgunblaðið
„Hann potaði aðeins með
tánni í djásnið.“
n Guðmundur Benedikts-
son, knattspyrnulýsandi á
Stöð 2 Sport, orðaði það pent
þegar einn leikmaður Chelsea
steig á kynfæri leikmanns
Inter. - Stöð 2 Sport
Verðleikasamfélagið
Eitt mesta áfall Íslands var hrun verð-leikasamfélagsins í góðærinu. Það gerðist þegar fjármagnið fór að flæða til manna sem áttu það ekki skilið og
höfðu ekki hæfileika til að skapa verðmæti.
Nýja-Ísland verður byggt á grunni þessa hruns.
Hugmyndin með kapítalismanum er að
peningarnir fari til þeirra sem kunna að skapa
verðmæti. Í einfaldaðri mynd er það þannig
að þeir sem eru hæfastir til að skapa verðmæti
muni sjálfkrafa fá aukið fjármagn, sem skap-
ar síðan meiri verðmæti öllu samfélaginu til
heilla. Þar mætast sanngirni og hagsmunir
samfélagsins í heild. Þessi virkni hrundi á Ís-
landi þegar lánaflóðið kom til landsins. Upp-
haf þessa hruns markast af því þegar pólitísk
ákvörðun var tekin um að selja Landsbankann
í hendur manna sem enga hæfileika höfðu á
sviði bankastarfsemi. Og sem fengu hann að
láni af annarlegum ástæðum.
Fjölmörg dæmi eru um að fólk hafi hagn-
ast um milljarða með því að fá milljarða að
láni í gegnum kunningsskap eða frændsemi,
til dæmis með áhættulausum viðskiptum með
hjálp kúlulána. Vanhæft fólk náði yfirráðum
yfir fyrirtækjum landsins og réð stjórnendur
af vanhæfni, sem reyndust síðan auðvitað líka
vera vanhæfir. Stundum voru þeir einfaldlega
strengjabrúður sem tryggðu að eigendur gætu
mergsogið fyrirtæki, líkt og Þór Sigfússon virð-
ist hafa verið hjá Sjóvá.
Fjölgun vanhæfra í valdastöðum er svipuð
í lánadrifnu þjóðfélagi og þegar pólitíkin fær
vald yfir fyrirtækjum í viðskiptalífinu. Van-
hæfnin á efstu stigum hefur síðan margfeldis-
áhrif og smitast út í allt viðskiptalífið.
Margir útrásarvíkingar byggðu allt sitt á
getunni til að veðsetja og fá lán, en ekki get-
unni til verðmætasköpunar. Undantekning-
ar eru til dæmis Bakkabræðurnir Lýður og
Ágúst Guðmundssynir, sem svífast nú einskis
í tilraun til að endurheimta veldið sem þeir
byggðu upp frá grunni en glutruðu svo nið-
ur. Önnur undantekning er Jóhannes Jónsson
í Bónus. Hann fékk ekki veldi sitt að láni eða
að gjöf. 80 prósent þjóðarinnar vilja ekki að Jó-
hannes fái forkaupsrétt á 10% hlut í verslunar-
veldinu Högum. Það snýst ekki nauðsynlega
um andstöðu fólks við Jóhannes, heldur getur
það verið andstaða við fyrirgreiðslusamfélag-
ið sem hér var við lýði. Fólk vill að menn vinni
sér inn fyrir hlutunum á jafnræðisgrundvelli í
verðleikasamfélagi, en fái þá ekki upp í hend-
urnar eins og áður.
Stærstu ákvarðanir yfirvalda í hruninu
voru að bjarga ríkasta fólki landsins en fórna
framtíð venjulega fólksins. Geir Haarde og
Ingibjörg Sólrún ákváðu að bjarga peninga-
markaðssjóðunum og borga upp innistæður
milljónamæringa. Venjulega fólkið, sem á fast-
eign með láni og jafnvel bíl á láni, er hins vegar
skipulega svipt eigum sínum með ósanngjörn-
um lánasamningum til að halda uppi bönkun-
um. Þess vegna hefur það ekki efni á að taka
þátt í dreifðri eignaraðild fyrirtækjanna sem
nú er verið að útdeila.
Í fyrirgreiðsluþjóðfélaginu var auðvelt fyrir
vanhæfa og siðlausa að verða ríkir óháð verð-
leikum. Margir þeirra náðu að koma undan
illa fengnu fé, sem var síðan bjargað af Geir og
Ingibjörgu. Þetta er fólkið sem mun kaupa upp
Nýja-Ísland.
JÓN TRAUSTI REYNISSON RITSTJÓRI SKRIFAR. Í fyrirgreiðsluþjóðfélaginu var auðvelt fyrir vanhæfa og siðlausa að verða ríkir óháð verðleikum.
Blóðug bylting
Fullur af stolti fagnaði ég þegar
minni dásamlegu þjóð auðnaðist að
kjósa yfir sig félagshyggjustjórn. Ég
fagnaði vegna þess að ég trúði því
og treysti að núna ætluðu heiðar-
legir stjórnmálamenn að kviksetja
það glæpahyski sem hér hafði mót-
að samfélagið með helmingaskipt-
um, einkavinavæðingu og frjáls-
hyggju. Fámenn klíka hafði alltof
lengi fengið að blóðmjólka lýðinn
og fögur fyrirheit birtust einsog sól-
argeislar að morgni dags.
En svo breyttist ekkert.
Ef heildin þarf stöðugt að stóla
á mylsnuna sem fellur af borðum
burgeisa þá er eitthvað verulega
bogið við samfélagsbygginguna.
Valdahlutföllin eru ekki í sam-
ræmi við það sem ætti að vera rétt-
mæt krafa í lýðræðissamfélagi. En
þannig er okkar samfélag, engu að
síður, upp byggt. Í efsta lagi eru ör-
fáir einstaklingar sem njóta forrétt-
inda og eru um eilífð verndaðir af
valdhöfum, í næsta lagi fyrir neð-
an eru örfáir vinir forréttindastétt-
arinnar. En í neðsta laginu er fjöld-
inn – fólkið sem greiðir skuldir, ber
byrðar og tekur á sig hækkun vöru-
verðs og vísitölu.
Í efsta lagi samfélagsins eru þeir
sem veljast í skilanefndir – þeir
sem gæta þess vandlega að skila
peningum til þeirra sem eiga nóg
fyrir. Við erum að tala um skila-
nefndir sem eru ósnertanlegar og
virka einsog hjálparsveit sem vinn-
ur samkvæmt útboði. Og kostnað-
urinn leggst á þá sem minna mega
sín.
Það er einsog hræsnarahjörðin
sé að biðja um blóðuga byltingu.
Ég er viss um að við hefðum
kallað það hneisu ef sú hjálpar-
sveitin sem mest heimtaði í laun
hefði fengið að einoka hjálparstarf
á Haítí, eftir hörmungarnar sem
þar riðu yfir fyrir skemmstu. Ætli
það hefði ekki þótt skjóta skökku
við að mæra þá sem mest vildu
þiggja fyrir miskunnsemi sína.
Núna er rætt um það að fjórð-
ungur heimilanna í landinu búi
við svo þröngan kost að nauðung-
aruppboð verði sú réttláta leið
sem samfélagið best má bjóða. Þá
er eðlilegt að fólk spyrji sig að því
hvort verið geti að u.þ.b. 70.000 Ís-
lendingar verðskuldi refsingu fyrir
afglöp stjórnmálamanna.
Þjóð mín er seinþreytt til vand-
ræða og varla verður okkur gefinn
sá kjarkur sem ýtt hefur öðrum
þjóðum í átök. Jafnvel þótt á okkur
sé troðið, þá munum við bara bíða
... bíða, bíða og bíða.
Döpur þjóð við dagsins brún
má drauma sína lofa,
af þraut og pínu þjáist hún
og þráir helst að sofa.
KRISTJÁN HREINSSON
skáld skrifar
„Það er einsog
hræsnarahjörðin sé
að biðja um blóðuga
byltingu.“
22 FÖSTUDAGUR 26. febrúar 2010 UMRÆÐA
SANDKORN
LOKAORRUSTAN
VIÐ DAVÍÐ
n Brottrekstur Jóns Kaldal af rit-
stjórastóli Fréttablaðsins í vikunni
vakti mikla athygli. Fríblaðið hefur
þótt lítt afgerandi
í fréttum en eigi
að síður hald-
ið lestri og lagt
Morgunblaðið að
velli í samkeppn-
inni. Talið er að
Ari Edwald sé að
friðmælast við
hluta Sjálfstæðis-
flokksins með því að ráða Ólaf Steph-
ensen sem ritstjóra og einnig að
leggja til lokaorrustu við Davíð Odds-
son og Morgunblaðið sem er á barmi
gjaldþrots. Ólafur er fagmaður fram
í fingurgóma og líklegur til að skapa
Fréttablaðinu virðingu.
KOLBRÚN Í
KLÓM TRÖLLA
n Með ráðningu Ólafs Stephensen
á Fréttablaðið velta menn fyrir sér
hvaða mannabreytingar fylgi komu
hans. Fréttadeild fríblaðsins hefur
verið aðgerðalítil og full þörf á nýju
blóði. Því er spáð
að Ólafur muni
reyna að fá sinn
gamla starfs-
mann Björgvin
Guðmundsson af
Viðskiptablaðinu.
Þá er reiknað með
því að Kolbrún
Bergþórsdóttir,
menningarblaðamaður á Mogganum,
horfi til þess að losna úr klóm tröll-
anna í Hádegismóum og fá vinnu hjá
Ólafi aftur.
ÚTVARPSEINVÍGI
n Teitur Atlason, bloggari á DV.is,
hefur hrist rækilega upp í samtök-
unum Nýja-Ísland sem hefur það
meðal annars á
stefnuskrá sinni
að halda Teiti
áfram í Svíþjóð.
Teitur hefur skrif-
að fjölda færsla
um samtökin sem
hann kennir við
fasisma. Snilling-
arnir í þættinum
Harmageddon á X-inu fengu Teit og
Lúðvík Lúðvíksson, forsvarsmann
Nýja-Íslands til að takast á um málið.
Úr því varð eitt eftirminnilegasta út-
varpseinvígi allra tíma. Þráspurður
um ástæðu þess að Teiti hafði verið
komið í stefnuskrána gat Lúðvík engu
svarað.
HANNES VILDI KLAGA
n Hannes Hólmsteinn Gissurarson
prófessor átti í eftirminnilegri rit-
deilu við Hrein Loftsson, lögmann
og útgefanda DV.
Hannes hafði lýst
því yfir að hann
og Hreinn hefðu
ekki átt samskipti
um árabil eftir
að slitnaði upp
úr vináttu þeirra.
Hreinn sýndi þá
tölvupósta sem
Hannes sendi honum og var að hvetja
til þess að Stefán Ólafsson, sam-
starfsmaður Hannesar, yrði klagaður
til rektors fyrir trúnaðarbrot í tengsl-
um við skoðanakönnun um fylgi Dav-
íðs Oddssonar sem forseta Íslands.
Hreinn vildi ekki klaga en þá íhug-
aði Hannes að klaga sjálfur og koma
þannig höggi á Stefán.
LEIÐARI
BÓKSTAFLEGA
Svarthöfði er, eins og aðr-ir Íslendingar, við það að bugast af áhyggjum. Þetta hefur þær afleiðingar að í
umferðinni verður hann að hinum
versta dólgi. Ef bíll vill færa sig yfir
á akgrein Svarthöfða gætir hann
þess að sá hinn sami komist ekki
þangað. Menn eiga að halda sig sín
megin. Og honum er fokkfingur-
inn laus þegar eitthvað óvænt gerist
á ferðum hans um borgina. Allt er
þetta hið versta mál því Svarthöfði
er í raun maður jafnvægis og geð-
prýði. Hann fór, eins og þúsundir
annarra, andlega illa út úr hruninu.
Það versta við daglegt líf þjóðarinnar er að allir dag-ar eru eins. Þegar kveikt er á morgunútvarpinu er
eitthvert fólk, venjulega karlar, að
rífast um Icesave. Stundum eru
það sprenglærðir hagfræðingar
með skoðanir sem ganga gjörsam-
lega í tvær áttir. Stundum eru það
álitsgjafar sem æpa sig hása um að
þjóðin eigi að fá að ráða. Og svo eru
það stjórnmálamennirnir sem rífa
sig niður í rassgat um málið. Svart
verður hvítt og öfugt. Gleðin yfir að
vakna til nýs dags víkur fyrir end-
urnýjuðu þunglyndi við að hlusta
á sömu apakettina sem sjá um að
viðhalda sömu deilunni á hverjum
degi.
Undir Icesave-söngnum klæðir Svarthöfði sig og nærir. Síbyljan held-ur áfram þegar hann er
kominn út í bíl. Og hann umbreyt-
ist í óargadýr sem liggur á flautunni
og sýnir fokkmerki út í eitt. Aðrir
ökumenn eru álíka stemmdir og
það eru óeirðir um allt gatnakerf-
ið. Þarna liggur vandi þjóðarinnar.
Allt gengur í sólarhringi og sömu
deilurnar spretta upp á hverjum
morgni og standa allt fram á kvöld.
Þarna þarf lausnir. Hugsanlega má
setja neyðarlög um að bannað sé að
taka sér í munn orðið Icesave eða
ræða fyrirbærið opinberlega. Ólík-
legt er þó að sú löggjöf dygði til að
létta lund landsmanna.
Mun farsælla væri að grípa til annarra lausna. Og ein er til. Það þarf aðeins að framkvæma
hana. Landlæknisembættið verður
tafarlaust að útfæra pöntun á árs-
skammti af gleðipillum. Til að ham-
ingjan nái svo til sem flestra verður
að blanda lyfinu í neysluvatn þjóð-
arinnar. Þetta á þó fyrst og fremst
við um Reykjavík. Fólkið á lands-
byggðinni fékk aldrei góðærið en
hefur lifað við kreppu árum saman.
Þegar lyfið fer að verka mun færast
jafnvægi á ný yfir höfuðborgarbúa.
Þetta er eina ráðið til að rjúfa víta-
hringinn. Aðgerðarleysi stjórnvalda
gulltryggir að hefðbundin lækning
er ekki á borðinu.
PILLUR FYRIR ÓARGADÝR
SVARTHÖFÐI
SKÁLDIÐ SKRIFAR