Dagblaðið Vísir - DV - 23.04.2010, Blaðsíða 35

HELGARBLAÐ 23. apríl 2010 FÖSTUDAGUR 35

Ég man mjög vel eftir þessum degi en ekki nákvæmlega hvað ég var gamall, ætli ég
hafi ekki verið fjögurra, fimm ára,“
segir íslenskur karlmaður sem vill
ekki láta nafns síns getið. „Ég held
að hún hafi bara gert þetta einu
sinni og ég var svo lítill að ég gerði
mér ekki grein fyrir að þetta væri
eitthvað rangt og ætlaði að segja
mömmu og pabba frá,“ segir hann
en bætir við að gerandinn, eldri
systir hans, hafi stoppað hann.
„Eftir því sem ég varð eldri því
meira fór ég að hugsa um atvikið og
þegar ég komst á kynþroskaaldur
fór ég að pæla í þessu daglega. Ég
var alltaf að reyna að sannfæra mig
um að þetta hefði ekki verið neitt,
ég hefði verið það lítill að þetta gæti
ekki skipt máli. Ég vildi einfaldlega
ekki láta þetta hafa áhrif á líf mitt
en gat ekki annað og var alltaf með
hugann við þetta atvik,“ segir hann
og bætir við að hann geri sér grein
fyrir að mörg systkini leiki sér í svo-
kölluðum læknisleik en að um mun
alvarlegra atvik hafi verið að ræða.
Opnaði á ofbeldið
„Í kringum 15 ára fór ég að drekka
mjög illa og þegar ég var 18 ára
réðst á ég systur mína, var ágeng-
ur og spurði hana út í þetta. Daginn
eftir vildi hún ræða við mig en þá
vildi ég ekkert tala,“ segir hann og
bætir við að þarna hafi hann í fyrsta
skiptið opnað á ofbeldið. „Ég vissi
að hún hafði líka verið barn og það
flækti þetta allt saman fyrir mér. Ég
skildi ekki hvernig þetta gat skipt
mig svona miklu máli,“ segir hann
og bætir við að hann hafi leitað sér
hjálpar vegna drykkjunnar 21 árs.
„Ég fór í AA-samtökin og sagði
sponsornum mínum frá þessu sem
sagði mér að biðja hana afsökunar
á að hafa ráðist á hana þegar ég var
18 ára. Ég held að hann hafi ekki
gert sér grein fyrir alvarleika máls-
ins enda með enga reynslu í þess-
um málaflokki. Það magnaða var
hins vegar að það kom heilmargt
jákvætt út úr spjallinu. Hún sagði
mér að hún hefði líka verið misnot-
uð og fyrir vikið skildi ég hana bet-
ur og reiði mín í hennar garð hjaðn-
aði.“
Gjörbrotin sjálfsmynd
Hann varð fyrir annarri árás þeg-
ar hann komst á unglingsald-
ur en afgreiddi það lengi vel sem
fyllirís rugl. Aðspurður segir hann
líf sitt líklega hafa orðið öðruvísi
hefði hann fengið hjálp sem barn.
„Sjálfsmynd mín var gjörbrotin og
ég hef þurft að byggja upp sjálfs-
virðingu mína aftur. Þó gjörning-
urinn hafi ekki virst svo stór eru af-
leiðingarnar svo rosalegar og hafa
litað líf mitt,“ segir hann og bætir
við að hann hafi talið að hann gæti
lokað aftur á þetta eftir að hafa rætt
við og fyrirgefið systur sinni.
„Ég upplifði mikið frelsi og hætti
að vera með þetta á heilanum.
Fjórum árum síðar sagði vinkona
mín að hún hefði orðið fyrir kyn-
ferðislegu ofbeldi og ég fattaði ekki
að segja frá minni reynslu. Það var
eins og ég væri búinn að gleyma
þessu. Það var svo ekki fyrr en ég
var búinn að vera edrú í níu ár að
þetta kom aftur fram. Þá var ég að
ræða við mann á Al-Anon-fundi
sem sagði mér að hann hefði orð-
ið fyrir kynferðislegu ofbeldi og að
hann hefði unnið úr því. Mér fannst
hann fulldramatískur og að hann
væri að blása þetta allt út en hann
var ákveðinn í að hjálpa mér,“ seg-
ir hann og bætir við að þarna hafi
hann kynnst SASA.
Erfið vinna en rétt
„Ég var 29 ára þegar ég tengdist at-
burðinum tilfinningalega og grét í
fyrsta skiptið. Með hjálp SASA fór
ég að sjá betur og betur hvernig at-
burðirnir höfðu haft áhrif á líf mitt,
ég hafði aldrei staðið með sjálfum
mér né leyft mér að þroskast tilfinn-
ingalega,“ segir hann og bætir við
að það hefði verið óskandi að hann
hefði unnið í sínum málum fyrr.
„En kannski gerðist þetta bara
allt eins og þetta átti að gerast.
Kannski var ég ekki hæfur til að
vinna í sjálfum mér fyrr en ég var
orðinn þetta gamall,“ segir hann og
bætir aðspurður við að hann hafi
það ágætt í dag. „Ég er uppréttur
innra með mér og líkamsbeitingin
hefur breyst. Ég er bjartsýnni og á í
betri samskiptum við fólkið í kring-
um mig. Ég er rosalega ánægður
með vinnuna í SASA. Þetta er erf-
ið vinna en algjörlega rétt. Það er
nefnilega erfitt að vakna til lífsins til-
finningalega en einnig gott – ljúfsárt
einhvern veginn.“ indiana@dv.is
Íslenskur karlmaður segir SASA, félags-
skap karla og kvenna sem hafa orðið fyrir
kynferðislegu ofbeldi, hafa bjargað sér.
Misnotaður
af systur sinni
Verðum að stoppa
svona fólk
Þolandi kynferðisofbeldis segir erfitt að sitja undir því að þeir sem
lendi í kynferðisofbeldi verði gerendur líka.
Misnotkunin byrjaði þeg-ar ég var fimm ára en ég þekkti þann mann ekki
neitt. Um sjö ára aldur vöndum
við bræður leið okkar reglulega í
prentsmiðju í hverfinu til að sníkja
renninga. Þar var þessi maður og
tók upp fyrri iðju,“ segir íslenskur
karlmaður sem vill ekki láta nafns
síns getið en verður kallaður Jón í
þessari grein. „Þá sagði ég frá enda
smeykur um bróður minn. Lög-
reglan var sett í málið en gerand-
inn hefur aldrei þurft að svara fyrir
sínar gjörðir. Löggan vissi að hann
ætti þetta til en gerði ekkert meira
í málinu,“ segir Jón þegar hann rifj-
ar upp þessa skelfilegu lífsreynslu.
Með ekkert sjálfsmat
Ofbeldinu var ekki lokið því Jón,
ásamt bræðrum sínum, var send-
ur í sveit öll sumur, þar sem hann
var beittur kynferðislegu ofbeldi á
hverju sumri til tólf ára aldurs. „Ég
á þrjá yngri bræður en einn okk-
ar er farinn – fór fyrir eigin hendi,“
segir hann og bætir við að sjálfur
hafi hann oft verið tæpur. Ellefu ára
hafi hann einnig verið beittur of-
beldi heima hjá sér af konu sem bjó
í fjölbýlishúsinu. „Þessi kona fór að
fá mig og stelpu á sama reki í heim-
sókn til sín á kvöldin og misnotaði
okkur,“ segir hann og bætir við að
öll þessi reynsla hafi mótað líf hans.
„Svona löguðu fylgir mikil
skömm og vanlíðan. Sumir tala um
lélegt sjálfsmat en ég var ekki með
neitt sjálfsmat. Samt áttaði ég mig
aldrei á því hvaða áhrif þetta hafði
á mig,“ segir hann og bætir við að
eflaust væri líf hans öðruvísi í dag
ef hann hefði fengið hjálp fyrr.
Fær ekki að passa
Jón segist eiga erfitt með að sitja
undir þeirri umræðu að þeir sem
lenda í kynferðislegu ofbeldi verði
gerendur líka. „Þessi umræða var
hávær í kringum málið með Stein-
grím Njálsson og þá var meira að
segja geðlæknir sem hélt því fram
að karlmaður með slíka reynslu á
bakinu væri einfaldlega gangandi
tímasprengja. Þá átti ég þrjú börn
og hugsaði með mér að ef þess-
ar hugsanir færu að koma upp hjá
mér myndi ég skjóta mig í hausinn
alveg um leið. Þetta er hins veg-
ar bara mýta en mér líður alltaf
jafnilla að heyra þetta,“ segir hann
og bætir við að hann hafi trúað
systur sinni og mági fyrir leyndar-
máli sínu eftir að Breiðavíkur-
myndin kom út. „Þau brugð-
ust afar illa við og sögðu að
ég fengi aldrei að passa
barnið þeirra,“ segir hann
og viðurkennir að það hafi
verið erfitt að heyra.
Við dauðans dyr
Vanlíðanin var á tíma orðin
slík að Jón var orðinn við dauð-
ans dyr þegar hann loksins
fékk hjálp. „Ég var kominn í
snöruna aftur. Hafði skömm
á mér, var kaldur og harður og
kom illa fram við sjálfan mig.
Ég hafði aldrei tollað í sam-
búð og ekki kunnað að tengjast
sjálfum mér eða öðrum tilfinn-
ingalega,“ segir hann en Jóni hef-
ur gengið vel með hjálp tólf spora-
kerfis SASA. „Ég er heppinn að því
leytinu að hafa losnað við reiðina.
Ég vil ekki sjá blóð renna eða hefna
mín. Það verður bara að stoppa
svona fólk og til þess þarf að opna
umræðuna. Við verðum að hafa
skilning á þessum málum en ekki
vera með fordóma,“ segir hann og
bætir við að það sé hægt að kom-
ast standandi í gegnum svona erf-
iða reynslu.
„Oftar en ekki koma þeir sem
hafa svona reynslu frá brotnum
heimilum þar sem jafnvel barna-
verndaryfirvöld og lögregla hafa
þurft að hafa afskipti af. Þess vegna
tel ég að samtök eins og Blátt
áfram séu nauðsynleg og þurfi
að vera enn sýnilegri. Eftir svona
reynslu þarf að opna á minning-
arnar, þora að tjá sig og sérstaklega
við þá sem hafa
sömu reynslu
að baki.“
indiana@dv.is
Lokaði á minn-
ingarnar í 40 ár
Ingólfur Harðarson var beittur kynferðislegu ofbeldi í æsku
og sagði sögu sína í DV á miðvikudag
n Var lagður inn á sjúkrahús fimm ára vegna einkenna um misnotkun.
n Var misnotaður af starfsmanni sjúkrahússins.
n Var nauðgað af vörubílstjóra níu ára.
n Reyndi að loka á minningarnar en þær mótuðu allt líf hans.
n Varð fyrir miklu einelti.
n Um 40 árum síðar, þegar Ingólfur hóf vinnu í 12 spora kerfi Al-Anon, fóru minningarnar að brjótast fram.
n Tók langan tíma að þiðna tilfinningalega.
n Þögnin er versti óvinurinn.
n Lausnina fann hann í 12 sporum SASA, Sexual Abuse Survivors Anonymous.
n Neitar að lifa sem fórnarlamb.
n „Í dag er ég hamingjusamur og hefði aldrei trúað að það væri hægt að líða svona vel.“