Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.2010, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIR 5. nóvember 2010 FÖSTUDAGUR
MÓÐ STJÓRN EN ÓSÁR
Ríkisstjórnarflokkarnir búa við vax-
andi vantraust kjósenda og hefur fylgi
stjórnarflokkanna og ríkisstjórnar-
innar ekki verið minna frá því hún tók
fyrst við völdum í byrjun febrúar 2009.
Fylgi Samfylkingarinnar er minna en
það hefur nokkru sinni verið í fylgis-
könnunum Capacent undanfarin 8
ár eða 18 prósent. Fylgi VG er einnig
18 prósent í nýjustu könnun Capac-
ent og hefur vart verið minna síðan í
ársbyrjun 2008. Sjálfstæðisflokkurinn
nýtur hins vegar 36 prósenta fylgis og
hefur stuðningurinn við flokkinn ekki
verið meiri síðan snemma árs 2008,
hálfu ári fyrir bankahrunið. Flokkur-
inn hefur samkvæmt þessu jafn mik-
ið fylgi og VG og Samfylkingin sam-
anlagt.
Hrammur kreppunnar
Hrakfarir ríkisstjórnarinnar varðandi
ímynd sína og stuðning kjósenda
eru því miklar. Þær tóku á sig sýni-
lega mynd með mótmælunum fyrir
framan Alþingishúsið í byrjun októb-
er. Enn á ný voru tunnur barðar fyr-
ir utan þinghúsið þegar Alþingi kom
saman í vikunni. Viðbrögð úr her-
búðum stjórnarinnar við andstreym-
inu hafa verið fremur lítil: Steingrím-
ur J. Sigfússon fjármálaráðherra taldi
þó í samtali við blaða- og fréttamenn
að fjölmiðlar bæru hér nokkra sök:
„(Það) má ekki tala okkur algerlega
niður úr gólfinu.“
Því verður seint haldið fram að
viðfangsefni ríkisstjórnarinnar séu
auðveld úrlausnar. Liðlega tveim-
ur árum eftir bankahrun ríkir enn
óvissa um skuldakreppu heimila og
fyrirtækja. Dæmum fjölgar um neyð
fjölskyldna sem eiga ekki aðra kosti
en að stilla sér upp í raðir sem bíða
eftir matargjöfum hjá Mæðrastyrks-
nefnd, Fjölskylduhjálp og hjá Hjálp-
arstarfi kirkjunnar. Stórfelldur niður-
skurður í ríkisfjármálum leggst þungt
í fólk sem í senn hugsar um skerðingu
heilbrigðisþjónustunnar og atvinnu-
öryggi. Stjórnarliðar tala ekki ein-
um rómi um fjárlögin og þær radd-
ir gerast háværari í röðum þeirra að
ógerlegt sé að skera niður opinbera
þjónustu jafn mikið og jafn hratt og
ætlunin er og ráð er fyrir gert í samn-
ingum Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og
stjórnvalda. Þess má geta að þjóðinni
var hlíft við óumflýjanlegum niður-
skurði í fyrra samkvæmt samkomu-
lagi stjórnvalda og AGS.
Núningur og sundrung
Á sama tíma og ríkisstjórnin vinn-
ur að „tiltekt eftir hrunverjana“, eins
og sumir stjórnarliðar orða það, fær
hún æ oftar á sig þann stimpil að hún
sé sjálf völd að hörmungunum og
skuldavanda heimilanna. Stjórnar-
andstaðan gengur af samráðsfundum
um úrræði í atvinnulífinu. Sjálfstæð-
isflokkurinn, stundum talinn arkitekt
ófaranna, hefur meira en þriðjungs-
fylgi þjóðarinnar og lagði fram í vik-
unni ítarleg drög að þingsályktun-
artillögu alls þingflokksins um von
fyrir heimilin og úrræði fyrir atvinnu-
lífið. Flokkurinn vill lækka skatta á
ný, auka þorskveiðikvótann um 36
þúsund tonn og telur sig geta fjölgað
störfum um 22 þúsund á næstu þrem-
ur árum.
Málefnalegur núningur milli
stjórnarflokkanna og sundrung inn-
an VG, eru áþreifanleg. Fylkingarnar
með og á móti umsókninni um aðild
að ESB takast á opinberlega og telja
sér ekki lengur skylt að leysa ágrein-
ingsmálin innan flokksins. Grænir
andstæðingar aðildar úr VG stilla sér
upp með Heimssýnarmönnum ásamt
þjóðernissinnum, einkum úr Sjálf-
stæðisflokknum. Samkvæmt áreið-
anlegum heimildum DV gekk svo
langt að félagar í Frjálshyggjufélaginu
mættu á fundinn í Reykjavíkurfélagi
VG þar sem NEI-hreyfing VG-manna
virðist hafa náð undirtökunum. Inn-
an þingflokks VG vilja menn eins og
Steingrímur J. Sigfússon, Ögmundur
Jónasson, Árni Þór Sigurðsson, Álf-
heiður Ingadóttir, Svandís Svavars-
dóttir, Björn Valur Gíslason og Þur-
íður Backman taka umsóknarferlið
allt til enda. Á móti eru menn eins
og Ásmundur Einar Daðason og Jón
Bjarnason og njóta meðal annars
stuðnings Hjörleifs Guttormssonar
og Ragnars Arnalds innan vébanda
Heimssýnar og hundraðmenning-
anna svonefndu sem lögðu fram
áskorun gegn ESB-stefnu stjórnvalda
á málefnafundi VG í Reykjavík dag-
ana 24. og 25. október síðastliðinn.
Hvar liggur valdið?
Átökin snúast ekki aðeins um að-
ildarumsóknina sem nýtur reyndar
meirihlutastuðnings á þingi. Einhug-
ur ríkir ekki um lausn Icesave-deil-
unnar, um breytingar á kvótakerfinu,
stóriðjumál og niðurskurð opinberr-
ar þjónustu. Mörgum svíður meint
sjálftaka og völd sem skila- og slita-
stjórnir fjármálafyrirtækjanna hafa.
Sem stendur er engu líkara en að best
sé fyrir Sjálfstæðisflokkinn að gera
ekki neitt; stefnu hans í stóriðjumál-
um, fiskveiðistjórnunarmálum, í Ic-
esave-deilunni, gjaldmiðils- og Evr-
ópumálunum er framfylgt ýmist með
stuðningi Samfylkingarinnar eða VG.
Og völdin liggja hjá skila- og slita-
stjórnum sem að mestu leyti hallast
að Sjálfstæðisflokknum.
Deilt var á ríkissstjórnina í fyr-
irspurnartíma á Alþingi í vikunni.
„Það gerist aldrei neitt hjá þessari
ríkisstjórn,“ sagði Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, formaður Framsókn-
arflokksins, á fundinum og krafðist
aðgerða í atvinnumálum. Jóhanna
Sigurðardóttir forsætisráðherra svar-
aði því meðal annars að ríkisstjórnin
væri opin fyrir erlendu eignarhaldi á
orkufyrirtækjum þó með meirihluta-
forræði Íslendinga. Óvíst er hins veg-
ar um stuðning VG við slíkt sjónar-
mið.
Batinn mælist ekki í auknu fylgi
Fylgishrun ríkisstjórnarinnar og
stjórnarflokkanna veldur nú stjórn-
arliðum umtalsverðum áhyggjum
þótt margir þeirra segi að stjórn-
in sé nú öllu vön og þoli allt. Eng-
inn veit hvort þolinmæli kjósenda
er raunverulega á þrotum og hvort
þeir veiti ríkisstjórninni lögmæti og
vinnufrið úr því sem komið er. Þetta
er að sumu leyti þversagnakennt.
Stýrivextir eru komnir úr 18 pró-
sentum niður í 5,5 prósent. Verð-
bólga er komin niður fyrir langþráð
mark Seðlabankans frá 2001 og er
nú innan við 4 prósent. Atvinnu-
leysi er minna en ráð var fyrir gert
og skuldatryggingaálag hefur lækk-
að um helming.
Útreikningar Stefáns Ólafssonar
félagsfræðiprófessor og samstarfs-
manna hans benda til þess að tek-
ist hafi að verja kaupmátt láglauna-
fólks undir ágjöf bankahrunsins.
„Þeim var hlíft við áhrifum skatta-
hækkana,“ segir hann í nýju frétta-
bréfi Þjóðmálastofnunar. „Þrátt
fyrir að kjaraskerðing hæstu tekju-
hópanna sé mest nú í kreppunni þá
njóta þeir enn þess mikla forskots
sem þeir nutu á alla aðra tekjuhópa
á áratugnum fyrir hrun,“ segir þar
ennfremur.
Ríkisstjórn „nýja Íslands“?
Fregnir af batamerkjum og ein-
hverjum árangri kafna jafnharðan
í umræðunni um ýmsar ávirðing-
ar einstakra ráðherra, fum, mistök,
klíkuskap og slaka viðleitni til þess
að bæta stjórnsýslu og siðferði.
Nefna má stuðning Össurar Skarp-
héðinssonar utanríkisráðherra við
Árna Mathiesen, starfsbróður sinn
úr ríkisstjórn Geirs H. Haarde, til
starfa hjá Matvæla- og landbún-
aðarstofnun Sameinuðu þjóðanna
og stuðning Katrínar Jakobsdótt-
ur, samstarfsráðherra Norðurlanda
í ríkisstjórninni, við áframhaldandi
setu Halldórs Ásgrímssonar í fram-
kvæmdastjórastól hjá norrænu ráð-
herranefndinni í Kaupmannahöfn.
Vandræðagangur við ráðningu
framkvæmdastjóra Íbúðalánasjóðs
og fleiri stöðuveitingar mætti nefna.
Þá sætti það gagnrýni að margir ráð-
herrar hlífðu fyrrverandi samráð-
herrum sínum við ákærum í anda
niðurstöðu rannsóknarnefndar Al-
þingis og þingmannanefndar Atla
Gíslasonar. Fleira mætti telja.
Að öllu samanlögðu er að sjá sem
núverandi ríkisstjórn takist illa að
sannfæra kjósendur um að hún geti
fært þjóðinni „hið nýja Ísland“.
Það breytir hins vegar engu um
að hún stæði af sér vantrauststillögu
yrði hún borin upp á þingi nú.
Órói og sundrung innan stjórnarflokkanna, jafnvel auglýsingar í blöðum um andstöðu innan VG við forystu
flokksins í Evrópumálum, reytir fylgið af ríkisstjórninni. Hremmingar heimila í skuldakreppu og ásakanir
stjórnarandstöðunnar um aðgerðarleysi stjórnvalda hafa auk þess stuðlað að einu mesta fylgistapi ríkis-
stjórnar í manna minnum.
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Að öllu saman-lögðu er að sjá
sem núverandi ríkis-
stjórn takist illa að sann-
færa kjósendur um að
hún geti fært þjóðinni
„hið nýja Ísland“.
ÞJÓÐARPÚLS CAPACENT:
nSjálfstæðisflokkurinn
nSamfylkingin
nVG
nFramsóknarflokkur
nAðrir
FYLGI STJÓRN-
MÁLAFLOKKA
36%
18%
18%
12%
9%
Hið góða sem ég geri Verkinvirð-
astekkitalamáliJóhönnuSigurðar-
dótturogSteingrímsJ.Sigfússonar,
oddvitastjórnarflokkanna.
MYND RÓBERT REYNISSON
Enn mótmælt Kjósendurvirðastekkifinna
tilsamsemdarmeðríkisstjórnjafnaðar-og
vinstrimannasemneyðisttilaðskeraniður
velferðískuldakreppuheimilanna.
MYND SIGTRYGGUR ARI