Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.2012, Blaðsíða 22

22 Fréttir 30. mars–1. apríl 2012 Helgarblað
n Jóhannes greindist með krabba og tók ferlið upp á myndband n Sagði meininu stríð á hendur
Myndaði baráttu
við krabbamein
„Ég var ekki til-
búinn til þess að
fara í aðgerð. Ég þurfti að
fara í gegnum þessa karl-
mennskupælingu fyrst.Þ
ú færð fólk heim til þín til
að láta lesa af rafmagni og
jafnvel vatni. Auðvitað áttu
að láta lesa af þér,“ segir
Jóhannes Valgeir Reynisson,
58 ára fjölskyldufaðir, sem greindist
með krabbamein í blöðruhálskirtli
í fyrra. Hann sagði óvini sínum stríð
á hendur og tók upp breyttan lífsstíl
til að freista þess að bæta heilsu sína.
Jóhannes ákvað að taka ferlið upp á
myndband; allt frá því hann greind­
ist með krabbamein þar til hann fór
í aðgerð nokkrum mánuðum síðar.
Blái naglinn
Heimildamyndin Blái naglinn var
frumsýnd með mikilli viðhöfn í tón­
listarhúsinu Hörpu á þriðjudags­
kvöld. Sýningin markaði upphaf
samnefnds átaks en Blái naglinn
er átak til vitundarvakningar um
blöðruhálskrabbamein og jafnframt
fjáröflunarátak til styrktar rann­
sóknum, fræðslu og tækjakaupum.
Á hverju ári greinast 220 karlar á
Íslandi með krabbamein í blöðru­
hálskirtli. Um fimmtíu látast af völd­
um sjúkdómsins árlega. Krabba­
mein í blöðruhálskirtli er algengasta
krabbamein í karlmönnum á Vestur­
löndum.
Myndin er eftir þá Inga R. Inga­
son og Jóhannes Kr. Kristjánsson en
hún verður sýnd í Ríkissjónvarpinu á
sunnudagskvöldið, 1. apríl.
Myndaði heimsóknir til lækna
Jóhannes Valgeir festi meðal annars
á filmu heimsóknir til lækna og sér­
fræðinga og viðbrögð vina og ætt­
ingja við þeim tíðindum að hann
hefði greinst með krabbamein. Þær
upptökur er sýndar í myndinni.
Í myndinni greina hann og fjöl­
skylda hans frá tilfinningum sínum
og þeim afleiðingum sem fylgja því
að að greinast með illvígan sjúk­
dóm. Óhætt er að segja að myndin
sé áhrifamikil. Í samtali við DV segir
Jóhannes Valgeir að alls ekki hafi
staðið til frá byrjun að gera mynd
um þetta ferli. Fjölskyldan hafi hins
vegar þekkt Jóhannes Kr., sem gerði
heimildamynd um langveikan son
þeirra, og að hann hafi séð tækifæri í
því að búa til mynd úr efninu.
Vön öguðum vinnubrögðum
Eins og áður segir gerbreytti Jóhann­
es um lífsstíl þegar hann greindist
með krabbamein og hóf að skrásetja
alla neyslu. Hann hélt nákvæma töl­
fræði yfir öll næringarefni og tók
fjöldann allan af fæðubótarefnum
eftir kúnstarinnar reglum, til að vega
upp á móti því sem hann fékk ekki úr
fæðunni.
„Við fjölskyldan höfum alltaf
hugsað um heilsuna og borðum ekki
hvað sem er. En þarna henti ég út
kjöti, fiski og víni á einu bretti,“ segir
hann og heldur áfram. „Ég bjó mér til
græna jörð. Á þessari jörð var ekkert
kjöt, áfengi eða fiskur svo það skipti
mig engu máli þó ég væri að grilla
fyrir strákana,“ segir hann en þau
hjónin eiga fjóra stráka.
Einn sonur þeirra er fatlaður og
þarfnast mikillar ummönnunar. Þau
annast hann allan sólarhringinn
og þurfa til dæmis að vakna 10 til
15 sinnum á hverri nóttu til þess að
snúa honum í rúminu. „Við erum
vön öguðum vinnubrögðum; því að
vinna öðruvísi og skipuleggja um­
mönnunina.“ Hann segir því að­
spurður að þessi reynsla, að takast á
við krabbamein, hafi ekki kennt sér
breytt viðhorf til lífsins. Mjög langt sé
síðan það hafi gerst.
Stinningarlyf og
grindarbotns æfingar
Jóhannes Valgeir segir að það hafi
ekki komið fram í myndinni en að
læknirinn hafi viljað senda hann
strax í aðgerð. „Ég var ekki tilbúinn
til þess að fara í aðgerð. Ég þurfti að
fara í gegnum þessa karlmennsku­
pælingu fyrst. Það var rosaleg pæl­
ing, sem ég þurfti að tækla fyrst,“
segir hann en með því á hann við
að aðgerðin getur leitt til getuleysis
og í vissum tilvikum þvagleka. Það
er vegna þessara þátta sem krabba­
mein í blöðruhálskirtli er oft feimnis­
mál. Jóhannes lýsir þessum atriðum
í myndinni og greinir frá því að hann
taki inn stinningarlyf og geri grindar­
botnsæfingar til að reyna að endur­
heimta „karlmennskuna“. Hann seg­
ist enn ekki getað svarað því hvort
það muni bera tilætlaðan árangur.
„Það er verið að vinna að því á fullu.
Ég get ekki svarað þessu alveg strax,“
segir hann við DV.
Jóhannes Valgeir fylgdist náið
með PSA­gildi í blóðinu eftir að hann
breytti um mataræði, en það er hjálp­
legt við að fylgja eftir sjúkdómsgangi
í blöðruhálskirtilskrabbameini og
tók eftir því að breyttar neysluvenjur
höfðu jákvæð áhrif. Hann tók eftir því
að gildin lækkuðu. „Svo tekur maður
ákvörðun um að losa sig við þennan
aðskotahlut,“ segir hann en það var
einmitt það sem hann gerði.
Aðgerðin gekk vel og Jóhannes er
laus við meinið.
Krabbamein í
blöðruhálskirtli
Um er að ræða algengasta krabbameinið hjá íslenskum körlum. 220 manns greinast árlega
og 50 láta lífið á hverju ári vegna meinsins. Þetta krabbamein er nú hátt í þriðjungur allra
nýgreindra krabbameina hjá körlum á Íslandi. Krabbamein í blöðruhálskirtli greinist fyrst og
fremst hjá eldri karlmönnum; í tveimur af hverjum þremur tilvikum greinist sjúkdómurinn hjá
karlmönnum sem eru komnir yfir sjötugt, en meðalaldur við greiningu er um 72 ár.
Áttu í erfiðleikum með að pissa?
Blöðruhálskirtilskrabbamein er oftast einkennalaust þangað til æxlið er orðið það stórt að
það hefur dreift sér út fyrir blöðruhálskirtilshýðið. Einkennin eru þá svipuð og við góðkynja
blöðruhálskirtilsstækkun, sem er mun algengara fyrirbæri en blöðruhálskirtilskrabbamein.
Dæmigerð einkenni eru tíð þvaglát, erfiðleikar við að byrja þvaglát, kraftlítil þvagbuna og
erfiðleikar við að tæma þvagblöðruna.
- Vísindavefurinn
Góðar batahorfur
Hægt er að meðhöndla blöðruhálskirtilskrabbamein á marga vegu og stundum er ákveðið
að veita enga meðferð að sinni heldur bíða átekta. Ef æxlið hefur ekki dreift sér út fyrir
blöðruhálskirtilinn þegar það uppgötvast eru batahorfur sjúklingsins góðar, einkum ef æxlið
er fjarlægt með aðgerð þar sem allur kirtillinn er numinn á brott. Aðgerðin getur leitt til
getuleysis og í vissum tilfellum þvagleka.
Baldur Guðmundsson
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
Breytti um lífsstíl Jóhannes Valgeir seg-
ist ekki hafa verið tilbúinn að fara í aðgerð
strax, eins og læknirinn vildi, því aðgerð á
blöðruhálskirtli getur leitt til getuleysis.