Lögmannablaðið - 01.12.2011, Page 13

lögmaNNaBlaðið tBl 04/11 13
mikilvægt er einnig að hafa í huga
að það er hluti af mannlegu eðli að
finna sökudólga þegar illa gengur eða
í kjölfar áfalla. Við slíkar aðstæður
megum við ekki gleyma reglum
réttarríkisins. Hættan er líka sú að við
slíkar aðstæður sé kallað eftir auknu
eftirliti stjórnvalda, sem stundum gengur
lengra en þörf er á. Fyrir þessu þurfi
lögmenn að vera vakandi. nýleg dæmi
eru kröfur alþjóða gjaldeyrissjóðsins
og eSb um að eftirlitshlutverk lögmanna
væri frá þeim tekið í tengslum við
björgunaraðgerðir sjóðsins í grikklandi
og á Ítalíu. Þetta er í reynd þörf áminning
um þau áhrif sem sjálfstæð stétt
lögmanna hefur í reynd.
samhengið og þörfin á um­
ræðunni
Í tengslum við málþingið vakna áleitnar
spurningar úr íslensku samfélagi,
einkum við uppgjörið í kjölfar
bankahrunsins og almenna umræðu í
innlendum fjölmiðlum. Fram hafa komið
kröfur um ýmis konar viðbrögð
stjórnvalda í kjölfar þess. einstaklingar
hafa verið nafngreindir og sagðir bera
ábyrgð á bankahruninu. Fréttir hafa
borist frá embætti sérstaks saksóknara
um að fjöldi einstaklinga hafi þar stöðu
grunaðs manns við rannsókn
embættisins. Við höfum einnig heyrt
kröfur um að frysta ætti eignir þeirra
sem þar eru til rannsóknar, af þeirri
ástæðu einni að þeir væru til rannsóknar
og að þeir hefðu átt þátt í að koma á
efnahagshruninu. almenningi finnst
aðgerðir þeirra eftirlitstjórnvalda og
rannsóknaraðila sem koma að málum
ganga of hægt. Stjórnvöld segja hins
vegar að gæta verði að málsmeð-
ferðarreglum og að eðli máls samkvæmt
taki vönduð málsmeðferð lengri tíma.
rétt er að setja þetta í samhengi. Í
byrjun árs 2009 voru haldnir opnir
borgarafundir í Háskólabíói, þar sem
ýmis mál voru rædd sem lutu að
bankahruninu og uppgjöri við það. Á
einum þeirra funda, nánar til tekið á
borgarafundi 16. febrúar 2009, var
þáverandi dómsmálaráðherra mættur
til fundarins. atburðum á þeim fundi
hefur hún lýst sem svo í erindi sem
haldið var á vegum sagnfræðingafélagsins
þann 16. september 2010.
réttarHeimildir og reglur
sem gilda um lögmeNN
Samkvæmt lögum nr. 77/1998 um
lögmenn, eiga þeir að hafa með sér
félag. Í 18. gr. laganna er fjallað með
almennum hætti um störf lögmanna.
Þar kemur fram sú regla að lög-
mönnum beri í hvívetna að rækja af
alúð þau störf sem þeim er trúað fyrir
og að þeir skuli neyta allra lögmætra
úrræða til að gæta lögvarinna
hagsmuna umbjóðenda sinna.
Lögmenn hafa einnig sett sér
siðareglur. Í 1. gr. þeirra kemur fram
sú almenna skylda lögmanna að efla
rétt og að hrinda órétti, og að
lögmaður skuli svo til allra mála
leggja, sem hann veit sannast eftir
lögum og sinni samvisku. Þá á
lögmaður að gæta heiðurs lögmanna-
stéttar í lögmannsstörfum sínum sem
öðrum athöfnum og auk þess gæta
þess að vera óháður í starfi og að
standa vörð um sjálfstæði lögmanna-
stéttarinnar, eins og fram kemur í 2.
og 3. gr. siðareglnanna. Í 5. gr.
siðareglnanna kemur fram að í
umræðu í fréttamiðlum eða á öðrum
opinberum vettvangi um mál sem
lögmaður hefur eða hefur haft til
meðferðar, eigi hann að virða óskir
skjólstæðings síns um að ekki sé
fjallað um málið af hans hálfu, en þó
er lögmanni jafnan rétt að koma á
fram færi mótmælum og leiðréttingum
við rangar og villandi fréttum af
málum.
um samskipti lögmanna innbyrðis er
mælt fyrir í iV. kafla siðareglnanna.
Þar kemur fram í 25. gr. að lögmenn
skuli hafa góða samvinnu sín á milli
og sýna hver öðrum fulla virðingu í
ræðu, riti og framkomu, og þá
tillitssemi sem samrýmanleg er
hagsmunum skjólstæðings þeirra.
Auk þess má lögmaður einungis hafa
uppi gagnrýni á störf annars lögmanns
á málefnalegum grundvelli og á að
forðast að valda honum álitsspjöllum
umfram það, sem málefni gefur
ástæðu til eftir 27. gr. reglnanna.
UMfJöllUn