Són - 01.01.2009, Blaðsíða 89

ÁSTIR HJÁLMARS HUGUMSTÓRA OG INGIBJARGAR 89
Upphaflega hafi sjálfur Björn Hítdælakappi, nýkominn frá Garðaríki,
sagt söguna í veislu á Jörfa. Bergur Sokkason (d. 1350) ábóti á
Munkaþverá hefði síðar tekið til við þá þrifnaðarsýslu að skrifa
söguna en löngu síðar hafi Teitur Arason (1687–1735) sýslumaður
Barðstrendinga skráð „ævintýri“ upp úr henni handa föður sínum,
Ara Þorkelssyni (1652–1730), sem var einnig sýslumaður Barðstrend-
inga. Síðan hafi fúi og mölur hrjáð handritið þar til Jón Sandaprestur
skráði hana á ný og er þar líklega átt við síra Jón Sigurðsson
(1787–1870) á Söndum í Dýrafirði, sama mann og orti ljóðabréf til
Guðrúnar Þórðardóttur. Loks hafi Hallgrímur fengið hana að gjöf frá
Ólafi Ásgeirssyni sem var „siðprúður seggur á Vesturlandi“ (I 19).
Þar gæti verið átt við Ólaf Ásgeirsson (1808–1887) sem var bóndi á
Kellingastöðum í Staðarsókn í Grunnavík samkvæmt Manntalinu
1835, þá 27 ára. Ekki er útilokið að Hallgrímur fari með rétt mál að
einhverju leyti þótt ósennilegt verði að teljast að Björn Hítdælakappi
eða Bergur Sokkason hafi þarna vélað um.
Eftir því sem næst verður komist er efni Hjálmars rímna Hallgríms
aðallega fengið úr þremur sögum og rímunum þremur eftir Ásmund
Sæmundsson, Gísla Konráðsson og Bólu-Hjálmar eins og sýnt er hér:
Þorsteins saga
víkingssonar
Sturlaugs saga
starfsama
Örvar-Odds
saga
Hervarar rímur
eftir Ásmund
Hjálmars
saga
Hervarar rímur
eftir Gísla Kon.
Hjálmarskviða
eftir Bólu-Hjámar
Rímur af Hjálm-
ari hugumstóra
eftir Hallgrím
Ekki er unnt að fullyrða að Hjálmars saga sé samin upp úr sögunum
þremur. Hitt er víst að nokkrar persónur eru sameiginlegar sögunum
fjórum, eða úr sama sagnaheimi. Af Koli kroppinbaki og ættmennum
hans er sögð löng saga í rímum Hallgríms en rétt imprað á honum og
skuggalegum sonum hans í Þorsteins sögu víkingssonar. Aftur á móti er
ekkert sagt frá Þorsteini í rímunum. Sturlungur starfsami hefur