Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2007, Blaðsíða 68

66
Tímarit um menntarannsóknir, 4. árgangur 2007
áhuga og skilning á heildstæðri skólastefnu,
tölvustuddu námi, námi á vettvangi, skapandi
starfi, samvinnunámi, þemanámi, og
kennsluaðferðum sem miðuðu að því að mæta
þörfum hvers barns. Sagði Ingvar þetta koma
hvað skýrast fram í auknum rannsóknum og
þróunarstarfi á sviði uppeldis- og skólamála.
Mat og rannsóknir á kennara-
menntuninni hin síðari ár
Á árunum 1997–98 fór fram heildar-
mat á kennaramenntun á Íslandi á vegum
menntamálaráðuneytisins (Menntamálaráðu-
neytið, 1998a og 1998b). Tveir hópar unnu
matið, ytri matshópur og umsjónarhópur, en
matið tók til Kennaraháskóla Íslands, Háskól-
ans á Akureyri og Háskóla Íslands. Matið tók
til framtíðarsýnar og markmiða og tengsla
þeirra við nám og kennslu, til æfingakennslu,
fjarkennslu, nemenda, samskipta út á við,
endurmenntunar og rannsókna. Í skýrslu ytri
matshóps úttektarinnar kom fram sú ályktun að
gott starf væri unnið í öllum háskólunum sem
úttektin náði til; áhugi og vilji til góðra verka
háskólamanna væri augljós, en margt mætti þó
betur fara. Báðir matshóparnir beindu tillögum
sínum til stjórnvalda og kennaramenntunar-
stofnananna þriggja og lögðu áherslu á úrbætur
á kennaramenntuninni í heild. Stjórnvöldum
var bent á að gera áætlanir um þörf fyrir
kennara, um símenntun og endurmenntun
starfandi kennara. Þá var talið nauðsynlegt
að samhæfa menntun kennara sem mætti
þörfum skóla nú og í framtíðinni. Brýnt var
talið að menntun kennara yrði kerfisbundnari
og markmið skýrari og æskilegt væri að
skoða menntun kennara í víðara samhengi
en gert hefði verið. Sérstaklega var bent á
mikilvægi þess að aðstoða byrjendur í kennslu
og að efla fjarkennslu og réttindanám fyrir
leiðbeinendur.
Ytri matshópnum þótti háskólastofnanirnar
þrjár einbeita sér um of að málefnum líðandi
stundar en æskilegt væri að setja fram ítarlegri
langtímaáætlanir. Stofnanirnar þyrftu að skoða
kennaramenntunina í víðara samhengi og
leggja áherslu á endurmenntun en ekki á
kostnað grunnmenntunar. Þá kom fram að
huga þyrfti að stuðningi við nýútskrifaða
kennara sem væru að stíga sín fyrstu skref
í kennslu. Bent var á að samstarf á milli
háskólanna þyrfti að aukast og vera formlegra
en verið hafði, og að styrkja þyrfti tengsl við
aðra hópa, svo sem skóla og kennarafélög, svo
unnt væri að skipuleggja betur æfingakennslu
og auka þjálfun móttökukennara. Talið var
mikilvægt að gaumgæfa hlutverk rannsókna og
skilyrði til að stunda þær, og að styrkja tengsl
rannsókna, kennslu og nemendaverkefna.
Fram kom að nemendur teldu of fáar íslenskar
rannsóknir liggja fyrir og það mætti rekja til
þess að starfsmenn kennaramenntunarstofnana
hefðu of lítinn tíma til rannsókna. Launakerfi
háskólakennara leiddi til þess að þeir stunduðu
mikla kennslu, gæfu sér of lítinn tíma til
að sinna nemendum sem þyrftu að njóta
meiri leiðsagnar við sjálfstæð námsverkefni.
Þá kom fram að fjölga þyrfti menntuðum
kennurum í stærðfræði og raungreinum og
upplýsingatækni þyrfti að vera þáttur í allri
þjálfun kennara. Æskilegt þótti að stofnanirnar
þrjár gerðu reglulegar kannanir meðal
innritaðra nemenda og fyrrverandi nemenda á
viðhorfum þeirra til námsins og gagnsemi þess
(Menntamálaráðuneytið, 1998a og 1998b).
Hverjum háskólanna þriggja var bent á atriði
er vörðuðu hann sérstaklega. Háskóla Íslands
var bent á að auka þyrfti samstarf á milli
kennsluréttindanámsins í félagsvísindadeild og
annarra deilda. Þá þyrfti að gefa nemendum
kost á að hefja kennaranám áður en þeir
lykju sérgreinum sínum og finna þyrfti leiðir
til að fleiri stunduðu kennsluréttindanám.
Háskólanum á Akureyri var bent á að hann
þyrfti að kynna starfsemi sína betur, en einnig
að aðstæður háskólans væru þess eðlis að til
greina kæmi að innrita nemendur aðeins annað
hvert ár. Þá var talað um að bæta þyrfti skilyrði
kennsluréttindanámsins við háskólann til að
koma því á fastari grundvöll. Kennaraháskóla
Íslands var bent á að þróun kennaranámsins
þyrfti að vera nær settum markmiðum og
betra samræmi þyrfti að vera á milli markmiða
Að styrkja haldreipi skólastarfsins