Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2007, Qupperneq 104

Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2007, Qupperneq 104
102 Tímarit um menntarannsóknir, 4. árgangur 2007 Kennaralisti Conners matsmanna (Achenbach, McConaughy og Howell, 1987) og ósamkomulag um hvernig beri að vinna með ósamræmi í mati þeirra er gagnsemi þess að afla upplýsinga frá mörgum matsmönnum almennt viðurkennd (Whalen og Henker, 1998). Sérstaklega er það mikilvægt við greiningu raskana á borð við athyglisbrest með ofvirkni (AMO) þar sem skilyrði greiningar samkvæmt DSM-IV er að einkenni séu til staðar í tvennum eða fleiri aðstæðum (American Psychiatric Association, 1994). Margir atferlislistar hafa verið gefnir út erlendis þar sem kennarar meta hegðun, félagshæfni og geðbrigði barna og unglinga. Þekkt og útbreidd matstæki af þessu tagi eru kennaralistar BASC (Behavior Assessment System for Children-Teacher Rating Scale; Reynolds og Kamphaus, 1992), RBPC (Revised Behavior Problem Checklist; Quay og Peterson, 1996), TRF (Teacher Report Form; Achenbach, 1991), SBS (Student Behavior Survey; Lachar, Wingenfeld, Kline og Gruber, 2000), DSMD (Devereux Scales of Mental Disorders; Naglieri, LeBuffe og Pfeiffer, 1994) og CTRS-R (Conners’ Teacher Rating Scale – Revised; Conners, 1997). Hérlendis hafa þessir atferlislistar ekki verið þýddir, staðfærðir, staðlaðir og gefnir formlega út. Endurskoðun á foreldra- og kennaralistum Conners beindist fyrst og fremst að próf- fræðilegum eiginleikum þeirra þar sem réttmæti eldri útgáfunnar hafði verið gagnrýnt (sjá yfirlit í Gianarris, Golden og Greene, 2001). Að auki var þörf á endurnýjun úreltra norma í Bandaríkjunum (Conners, Sitarenios, Parker og Epstein, 1998a, 1998b). Í endurskoðaðri útgáfu listanna fylgdi einnig nýr listi, unglingalisti Conners-Wells (Conners, 1997; Conners o.fl., 1997). Í 1. töflu er yfirlit um kvarða í kennaralista Conners. Kvarðarnir skiptast í tvo flokka. Annars vegar eru raunvísir kvarðar (empirical scales) og hins vegar eru klínískir kvarðar. Raunvísir kvarðar eru sex en klínískir kvarðar eru sjö. Í endurskoðaðri útgáfu á kennaralista Conners voru raunvísir kvarðar myndaðir með þáttagreiningu en klínískir kvarðar út frá notagildi safns atriða í greiningar- og meðferðaraðstæðum. Í endurskoðaðri útgáfu á kennaralista Conners voru raunvísir kvarðar myndaðir með leitandi þáttagreiningu og raunprófaðir með staðfestandi þáttagreiningu. Lítil til miðlungs fylgni var milli kvarðanna, enda eiga þeir að meta aðskildar víddir hegðunarerfiðleika og sálmeinafræði. Við þáttagreiningu kennara- listans í Bandaríkjunum komu fram sex þættir sem innihéldu 38 atriði og skýrðu 63% af dreifingu þeirra (Conners o.fl., 1998a). Þættirnir mynda sex raunvísa kvarða kennaralistans en þeir eru (1. tafla): (1) Mótþrói (Oppositional), (2) Hugrænn vandi/Athyglisbrestur (Cognitive Problems/Inattention), (3) Ofvirkni (Hyper- activity), (4) Kvíði-feimni (Anxious-Shy), (5) Fullkomnunarárátta (Perfectionism), (6) Félagslegur vandi (Social Problems) (Conners, 1997). Endurskoðuð útgáfa á kennaralista Conners inniheldur að auki sjö klíníska kvarða. Þessir kvarðar voru myndaðir út frá notagildi safns tiltekinna atriða kennaralistans í greiningu geðrænna vandkvæða hjá börnum, notagildi til að meta áhrif íhlutunar á hegðun barna og tengingu við DSM-IV greiningarkerfið. Klínískir kvarðar í kennaralista Conners eru eftirfarandi (1. tafla): (1) Heildartala AMO (ADHD Index), (2) Heildartala Conners: Eirðarleysi-hvatvísi (Conners’ Global Index: Restless-Impulsive), (3) Heildartala Conners: Tilfinningalegur óstöðugleiki (Conners’ Global Index: Emotional Lability), (4) Heildartala Conners: Samantekt (Conners’ Global Index: Total), (5) DSM-IV: Athyglisbrestur (DSM-IV Symptoms Subscales: Inattentive), (6) DSM- IV: Ofvirkni-hvatvísi (DSM-IV Symptoms Subscales: Hyperactive-Impulsive), (7) DSM- IV: Samantekt (DSM-IV Symptoms Subscales: Total). Inntak klínísku kvarðanna sjö skarast að hluta við raunvísu kvarðana sex. Heildartala AMO (ADHD Index) er sett saman úr 12 at- riðum sem greina best milli ofvirkra barna með athyglisbrest og venjulegra barna. Notagildi þessa kvarða er fyrst og fremst í skimun
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172

x

Tímarit um menntarannsóknir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit um menntarannsóknir
https://timarit.is/publication/1140

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.