Bændablaðið - 03.04.2014, Qupperneq 10

10 Bændablaðið | Fimmtudagur 3. apríl 2014
Á aðalfundi Landssambands
kúabænda, sem fram fór
dagana 28.-29. mars síðastliðin
voru afgreiddar 22 ályktanir
er varða málefni greinarinnar.
Meðal þeirra voru ályktanir sem
sneru að innflutning erfðaefnis
holdanautgripa, um auknar
rannsóknir og ráðgjöf og vinnu
að nýjum búvörusamningi.
Fjöldi ályktana sneri
að mikilvægi þess að
auka mjólkurframleiðslu
á landinu til að
staðið verði undir
eftirspurn á markaði.
Fundurinn hvatti
meðal annars bændur til að
leita sér faglegra leiðbeininga
sem þeim stæðu til boða, meðal
annars hjá Mjólkursamsölunni og
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
(RML). Í samhengi við það voru
forráðamenn RML hvattir til að
seta aukinn kraft í verkefnið „Meiri
mjólk“ enda væri aukin framleiðsla
lykilatriði til að nýta þau tækifæri
sem væru til staðar í greininni.
Búa þarf til hvata til aukinnar
framleiðslu
Þá lagði fundurinn til að
beingreiðslur í mjólkurframleiðslu
skiptust þannig að greidd væru 40
prósent fyrir a-hlutann, 35 prósent
fyrir b-hlutann og 25 prósent fyrir
c-hlutann frá og með verðlagsárinu
2015. Rökstuðningurinn er sá
að söluaukning mjólkurafurða
undanfarna mánuði eigi sér engin
fordæmi. Því sé afar mikilvægt að
skipting beingreiðslna feli í sér hvata
til aukinnar framleiðslu og jöfnunar á
árstíðasveiflu í mjólkurframleiðslu.
Mikilvægt sé að auka vægi
c-greiðslna yfir sumarmánuði til
að hvetja til aukinnar framleiðslu
á þeim árstíma, en að jafnaði hefur
innvigtað mjólkurmagn dregist
saman yfir sumartímann.
Vilja hefja vinnu við nýjan
búvörusamning
Þá lagði fundurinn áherslu á að hafinn
yrði vinna við nýjan búvörusamning
í mjólkurframleiðslu, með það að
markmiði að efla samkeppnishæfni
og treysta afkomu greinarinnar.
Meðal þess sem
eðlilegt fundurinn vill
leggja til grundvallar
við þá vinnu er að tryggt
verði öruggt framboð
nautgripaafurða fyrir
íslenska neytendur á
hagstæður verði, að
skapaðar verði aðstæður til að nýta
sóknarfæri á erlendum mörkuðum,
að tryggja stöðu greinarinnar sem
eins af undirstöðuatvinnuvegum
þjóðarinnar og jákvæðri ímynd
greinarinnar verði viðhaldið. Í
þessari vinnu sé nauðsynlegt að fara
yfir framkvæmd gildandi samnings,
áhrif kvótakerfisins á greinina og
stöðu verðlagningar og tollamál.
Hófleg áhætta af innflutningi
Fundurinn fól stjórn Lands-
sambandsins einnig að vinna
ákveðið að því að bændum standi til
voða nýtt erfðaefni holdanautgripa
sem fyrst. Niðurstöður áhættumats
sem Matvælastofnun gerði að
beiðni atvinnuvegaráðherra
vegna hugsanlegs innflutnings á
holdanautasæði og fósturvísum frá
Noregi sýni að mikil tækifæri séu til
að efla holdanautabúskap hér á landi
með hóflegum kostnaði og hóflegri
áhættu.
Allar ályktanir fundarins má
nálgast inni á síðu Landssambands
kúabænda, naut.is.
/fr
Verð á mjólk til neytenda
hefur hækkað mun minna en
vísitala frá 2004. Samstarf
stjórnvalda, launþegahreyfinga
og afurðastöðva við verðlagningu
mjólkur og mjólkurvara hefur
því ótvírætt skilað tilætluðum
árangri. Frá árinu 2004 hefur
árlegur vinnslukostnaður lækkað
um 2 milljarða króna.
Þetta kom fram í setningarræðu
Sigurðar Loftssonar formanns
Landssambands kúabænda á
aðalfundi sambandsins í síðustu
viku. Vísaði hann með þessum
orðum í skýrslu sem fyrirtækið
Innform ehf. gerði fyrir Samtök
afurðastöðva í mjólkuriðnaði og
skilaði í marsmánuði. Benti Sigurður
á að þó einungis þetta væri nefnt
hlyti það að teljast mikill árangur í
mjólkurframleiðslu og –vinnslu hér
á landi.
Óvægin umræða um
mjólkurframleiðsluna
Sigurður setti þessar niður-
stöður skýrslunnar í samhengi
við óvægna umræðu í garð
mjólkurframleiðslunnar á síðustu
misserum. „Hafa þar geyst hvað mest
um ritvelli sterklærðir hagspekingar
og ýmsir umræðustjórnendur
samfélagsins, dragandi of
sterkar niðurstöður af oft á tíðum
óþægilega grunnum forsendum
þar sem verulega skortir á vandaða
rannsóknarvinnu. Því er jafnan haldið
fram að landbúnaðarkerfið sé úrelt og
þauljöpluð er sú tugga að ofurtollar á
innfluttar landbúnaðarvörur séu ein
helsta ástæðan fyrir bágri afkomu
almennings. Ekkert er þó fjarri sanni
og við hljótum að krefjast þess að
þeir aðilar sem ætlast til að vera
teknir alvarlega framkvæmi slíka
samanburði á sanngirnisnótum,“
sagði Sigurður.
Sigurður bætti við að hvað sem
samfélagsumræðu liði, óvæginni
eða ekki, þyrftu kúabændur fyrst
og fremst að horfa til framtíðar.
Markaðsþróun og tækifæri þyrfti
að nýta sem best því ef greinin
sjálf sinnti þeim ekki myndu aðrir
grípa gæsina. „Það hvílir á okkur
mikil ábyrgð, nautgriparæktin
stendur fyrir nálægt 45 prósent
allrar landbúnaðarframleiðslu á
Íslandi, veltir nálægt tveimur tugum
milljarða króna á ári. Starfsgrein af
þeirri stærðargráðu verður að eiga sér
langtímamarkmið og sóknarvilja.“
Mikilvægt að íhuga orð sín í
opinberri umræðu
Fram kom í ræðu Sigurðar að
innlögð mjólk á árinu 2013 var 122,9
milljónir lítra samanborið við 125,1
milljón lítra árið áður. Er þar um
samdrátt upp á 1,7 prósent að ræða.
Sá samdráttur hafi hins vegar ekki
komið fram fyrr en um mitt síðasta
ár og því hafi birgðastýringu verið
háttað út frá þeim forsendum fyrri
hluta ársins. Í lok sumar hafi staðan
verið orðin þannig að í óefni hafi
stefnt vegna gríðarlega mikillar sölu
og þess samdráttar sem orðin var í
framleiðslu. Var þá gripið til þess
ráðs að lofa fullri greiðslu fyrir 3
milljónir lítra og síðar alla mjólk
umfram greiðslumark. Þrátt fyrir
að þær aðgerðir hafi skilað aukinni
framleiðslu dugði það ekki til og
nauðsynlegt reyndist að flytja inn
smjör til að tryggja framboð á
mjólkurvörum, svo sem frægt er
orðið. Mikil umræða spratt upp um
þá stöðu, ekki síst á meðal bænda
sjálfra.
Sigurður gagnrýndi hversu
sterk orð ýmsir hefðu notað í þeirri
umræðu því þó allir séu frjálsir
skoðana sinni sé mikilvægt að íhuga
orð sín og áhrif þeirra áður en þau
séu látin falla í opinberri umræðu.
Sala mjólkurafurða vex enn hratt
Greiðslumark ársins í ár var ákveðið
125 milljónir lítra sem er aukning
um 9 milljónir lítra frá fyrra ári. Var
það gert til að mæta þessari miklu
aukningu í sölu á mjólkurafurðum,
til að bæta birgðastöðu og hvetja
til aukinnar framleiðslu. Sigurður
sagði fulla ástæðu til að ganga enn
lengra til að auka framleiðsluhvata
innan greinarinnar og nefndi í því
sambandi breytingu á hlutföllum
við skiptingu beingreiðslna. Ljóst
væri að kúabændur þyrftu að halda
verulega vel á spöðunum. Tölur
um sölu mjólkurafurða frá því í
lok febrúar sýndu að sala færi enn
hratt vaxandi en að sama skapi
færi innvigtun mjólkur einnig
vaxandi. Hins vegar hafi fituhlutfall
mjólkur farð lækkandi og því væri
framleiðsla á fitugrunni svipuð milli
ára.
Þörf á 20 prósenta aukningu
Framleiðsla á mjólk þarf að vaxa
um 20 milljónir lítra fram til ársins
2020 gangi mannfjöldaspár og spár
um aukningu komu ferðamanna til
landsins eftir auk þess sem aukning í
sölu á fituhluta mjólkur verði í sama
takti og undanfarin tíu ár.
Árið 2020 mun, gangi spár eftir,
þurfa að minnsta kosti 145 milljóna
lítra framleiðslu til að fullnægja
innanlandsþörf. Það er aukning um
20 prósent frá yfirstandandi ári.
Í þessum áætlunum er ekki gert
ráð fyrir skipulagðri framleiðslu
til útflutnings heldur einungis að
flutt verði út það sem fellur til
af próteinhluta mjólkur umfram
innanlandsþarfir.
„Þetta er ögrandi og spennandi
staða og æði ólík þeim harða
samdrætti sem blasti við
forsvarsmönnum Landssambands
kúabænda í árdaga samtakanna.
En í grunninn stöndum við þó
frammi fyrir sama viðfangsefni,
sem er hvernig auka má hagkvæmni
íslenskrar mjólkurframleiðslu, til
hagsbóta fyrir bændur og neytendur.
Það er okkur lífsnauðsyn,“ sagði
Sigurður í ræðu sinni.
/fr
Fréttir
Auðlind-Náttúrusjóður auglýsir
eftir umsóknum um styrki úr
sjóðnum fyrir árið 2014
Auglýst er eftir umsóknum um styrki til endurheimtar
votlendis.
Hámarksfjárhæð styrkja fyrir hvert verkefni er kr.
500.000.
Upphæð styrks getur numið allt að 50% hluta
kostnaðar. Rannsóknarverkefni eru almennt ekki
styrkt.
Umsóknareyðublöð eru á www.audlind.org.
Upplýsingar má fá hjá raga@nett.is.
Umsóknarfrestur er til og með 28. apríl 2014.
Umsóknir skal senda á:
Auðlind Náttúrusjóð, pósthólf 1358, 121 Reykjavík

Fjöldi ályktana aðalfundar Landssambands kúabænda sneri að mikilvægi
þess að auka mjólkurframleiðslu á landinu til að staðið yrði undir eftirspurn
á markaði. Mynd / HKr.
Egill Sigurðsson, stjórnar-
formaður Auðhumlu svf., lýsti því
yfir á aðalfundi Landssambands
kúabænda síðasta föstudag
að félagið muni greiða fullt
afurðastöðvaverð fyrir alla
innvegna mjólk árið 2015. Er
um mikið fagnaðarefni fyrir
kúabændur að ræða enda var
orðum Egils fagnað á fundinum.
Má setja yfirlýsingu Egils í
samhengi við að í ræðu Sigurður
Inga Jóhannssonar sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra fyrr á fundinum
velti ráðherrann upp hvort kvóti í
mjólk væri ekki orðinn hamlandi
fyrir framleiðsluaukningu og taldi
hann eðlilegt að taka núverandi kerfi
til endurskoðunar þegar núverandi
búnaðarsamningar rynnu út. Á
uppboðsmarkaði með greiðslumark
í mjólk sem fór fram nú 1. apríl
síðastliðinn var sáralítil eftirspurn
eftir kvóta en aðeins tvö gild tilboð
um kaup bárust. Kemur það ekki á
óvart miðað við þá stöðu sem uppi
er, ekki síst í ljósi þess að greitt verði
fullt verð fyrir alla innvegna mjólk.
/fr
Fullt afurðastöðvaverð fyrir alla mjólk
Egill Sigurðsson. Mynd / HKr.
Auka þarf mjólkurframleiðslu um 20 milljónir lítra fram til ársins 2020:
Mjólkurverð hækkað mun minna
en vísitala síðast áratug
‒ „Ögrandi og spennandi staða,“ segir formaður Landssambands kúabænda
Vinna á ákveðið að innflutningi
erfðaefnis holdanautgripa
Sigurður Loftsson, formaður Landssambands kúabænda. Mynd / HKr.