Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1982, Síða 170

Skírnir - 01.01.1982, Síða 170
168 ÞÓR WHITEHEAD SKÍRNIR í ákafa sínum við að hnekkja ályktunum mínum verður Sigurði það á að ætla að ómerkja vitnisburð, sem við höfum frá Gerlach sjálfum um at- ferði hans á íslandi. í bréfi til Himmlers haustið 1939 sagðist Gerlach vera að gera hér skyldu sína „sem SS-foringi og heldur betur". Nú hlaut Himmler að vita það mæta vel, hvað Gerlach hafði hér fyrir stafni. En væri skilningur Sigurffar á starfi Gerlachs réttur, yrði aff ætla, að Gerlach hefði verið aff gera tilraun til aff blekkja Himmler, sem hafði mælt fyrir um skyldur hans sem SS-foringja á fslandi og goldiff honum fyrir fé úr sjóffum svartliðsins. Svipuffu máli gegnir um þau störf Gerlachs, sem flokkast undir njósnir samkvæmt íslenskum lögum. Sigurður hefur ekki viff annað aff styðjast en bók mína, er hann segir: „Nú átti Gerlach — eins og allir stjórnarerind- rekar — aff fylgjast með gangi mála á íslandi, og það gerði hann svikalaust. Þá eru skilin ekki skörp milli slíkra skyldustarfa og njósna." Hér hefffi Sig- urffur mátt gæta að því, að bók mín nær affeins fram til september 1939, enn hef ég aðeins lýst aðdragandanum að komu Gerlachs hingað og á eftir að fjalla um athafnir hans á íslandi. Þegar að því kemur, mun ég draga fram heimildir, sem sýna að Gerlach játaffi á sig hernaffarnjósnir á íslandi í yfir- lieyrslum hjá Bandaríkjaher. Þetta er einnig staðfest í skjölum hans, sem Bretar komust yfir 10. maí 1940. Meff þessu athæfi, sem ekki yrði lýst með orðunum „að fylgjast með gangi mála á íslandi", braut Gerlach hvort tveggja, íslenslc lög og hefðir sendimanna. Miðað við játningu Gerlachs er Ijóst, að Sigurður Líndal er þrjátíu og fimm árum of seint á ferff með málsvörn sína fyrir SS-foringjann. 7. Jónas frá Hriflu og Pan-American Airlines (192) Sigurffur Líndal dregur í efa, að atvinnumálaráffherra Þjóffstjórnarinnar, Ólafur Thors, hafi beitt sér fyrir samvinnu íslendinga viff bandaríska flug- félagiff Pan-American Airways 1939—40. Getur hann sér þess til, aff Jónas Jónsson frá Hriflu hafi upp á sitt eindæmi skipað Vilhjálmi Þór, verslunar- fulltrúa í New York, að halda áfram aff ræða við bandaríska flugfélagið, eftir aff Lufthansa krafðist flugaffstöðu hér. Óljóst sé, „hvaða umboff Jónas Jóns- son hafði til þess að gefa Vilhjálmi fyrirmæli". Eins og högum var háttaff í mars 1939, gat ekkert talist „óljóst" viff um- boð Jónasar frá Hriflu. Utanríkismálanefnd hafffi þá miklu meiri og beinni afskipti af samningum viff útlendinga en síffar varff, enda var ekki til að dreifa ráffuneyti utanríkismála. Sýnt er, að ríkisstjórnin lét þingið mjög ráffa ferðinni í flugmálinu. Fyrirmælin frá Jónasi þarf því ekki að vefengja, þótt hann hafi „einungis [verið] formaður utanríkismálanefndar" eins og Sigurð- ur Líndal kemst að orði. Uppkast að skeyti Jónasar til Vilhjálms er auk þess að finna með öðrum opinberum gögnum í skjalasafni utanríkismáladeildar eins og tilvísun sýnir. Þess vegna er fráleitt að sveigja aff því í þessu sam- bandi, aff Jónas hafi veriff „allra manna óformlegastur í stjórnarstörfum" og farið „einatt sínu fram“. í flugmálinu hef ég líka nýlega fengið í hendur gögn, sem lýsa í megin-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204
Síða 205
Síða 206
Síða 207
Síða 208
Síða 209
Síða 210
Síða 211
Síða 212
Síða 213
Síða 214
Síða 215
Síða 216
Síða 217
Síða 218
Síða 219
Síða 220
Síða 221
Síða 222
Síða 223
Síða 224
Síða 225
Síða 226
Síða 227
Síða 228

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.