Archaeologia Islandica - 01.01.1998, Blaðsíða 99

Fornleifarannsóknir á Hofstöðum 1995
komu í ljós var unnt að fylgja mörkum
þess uppgraftar. 1908 hafði verið graf-
in grunn skál ofan í miðju holunnar og
skurðir grafnir áfram niður úr skálinni.
Grafararnir hafa mokað burt allri
óhreyfðri gróður- og fokmold en síðan
komið niður á dökkt sand- og kolabor-
ið ruslalag. Þessu lagi virðast þeir hafa
fylgt samviskusamlega og má því enn
gera sér grein fyrir lögun holunnar
þegar hætt var að henda rusli í hana.
Moldarúrkastinu hefur líklega verið
mokað út fyrir barma gryfjunnar og
sjást haugarnir á Ijósmyndum frá
1908. Þegar þessum óhreyfðu lögum
hafði verið mokað burt hefur verið
grafið fyrir hinum „T” laga skurði. Ur-
kastinu úr honum hefur ekki verið
mokað lengra en upp á skurðbrúnir,
þ.e. ofan á sand- og kolaborna lagið.
Þessu úrkasti hefur síðan verið mokað
að mestu ofan í skurðina áður en holan
sjálf var fyllt á ný, en þó voru enn
greinilegir haugar á austurbakka lang-
skurðarins. Með öðrum orðum var fyll-
ingin í skurðunum að mestu leyti
sama efni og upphaflega hafði verið
mokað upp úr þeim, en fyllingin í hol-
unni sjálfri að mestu leyti sama gróð-
urmold og grafin hafði verið upp úr
henni. Ekki sást móta sérstaklega fyrir
skurðgrefti Olsens í styttri skurðinum
og virðist hann hafa fylgt skurðbrún-
um frá 1908 mjög nákvæmlega að
öðru leyti en því að hann hefur grafið
aðeins dýpra og einnig lengt skurðinn
aðeins til vesturs að holuveggnum.
Greinilegt var að fyllingin í þessum
hluta skurðarins var mun rótaðri en
annarsstaðar. Flest bein sem í ljós
komu við uppgröftinn 1908 virðast
hafa verið hirt, en þó fannst talsvert af
beinum, einkum í neðri hluta fylling-
arinnar - þaðan sem beinin hafa upp-
haflega komið. Þar sem varðveisluskil-
yrði beina eru afargóð á Hofstöðum var
engin leið að gera greinarmun á bein-
um frá miðöldum og t.d. skrínukosti
grafara frá þessari öld. Því var beinum
ekki safnað úr þessum hreyfðu lögum.
Jafnvel þó að öll bein úr fyllingunni
hafi komið frá hinum fornu Hofstaða-
bændum, hefði verið ógjörningur að á-
kvarða úr hvaða lagi þau hafa komið,
en fylling holunnar er afar lagskipt.
Vegna þessa hafa þessir lausafundir
tapað fræðilegu gildi sínu, en ógnar-
mikið safn beina er í ósnertum jarðlög-
um holunnar sem bíða greiningar forn-
vistfræðinga.
Eitt af markmiðum rannsóknarinnar
var að athuga afstöðu gryfjunnar gagn-
vart skálatóftinni. Utan gryfjunnar var
því grafinn könnunarskurður sem náði
frá norðurbrún gryfjunnar að vegg við
skálann sem síðar fékk heitið D-2. Var
hann grafinn niður í óhreyfð jarðlög og
að mannvistarleifum í báðum endum.
Skráning mannvistarlaga var með
sama móti og á Hofstöðum 1992. Við
lok rannsóknar voru settir skærlitir
plastborðar í skurðbotna og fyllt yfir.
Ekki var fyllt í gryfjuna sem áður,
heldur var lagt moldarlag yfir mann-
vistarleifarnar og síðan tyrft yfir, enda
var reiknað með að framhald yrði á
rannsóknum í gryfjunni.
99