Jón á Bægisá - 01.12.2005, Qupperneq 27

Hildur Halldórsdóttir
Tengsl listaskáldsins góða og ljóta
andarungans
Danir og íslendingar eiga sín þjóðskáld. Á 19. öld þegar nær allir íslenskir
menntamenn stunduðu framhaldsnám sitt í höfuðborginni Kaupmanna-
höfn voru þar samtíða danska þjóðskáldið H.C. Andersen og íslenska
þjóðskáldið Jónas Hallgrímsson. Daninn lifði vel og lengi og varð gamall
maður en íslendingurinn lifði hratt og dó ungur. Ekki er hægt að sjá í
gögnum að þeir hafi nokkurn tímann hist, en í skáldskapnum mættust
þeir svo sannarlega og um þau mót verður fjallað hér.
Þáttur Jónasar Hallgrímssonar í þýðingum
á verkum H.C. Andersens
Jónas Hallgrímsson var einn af þeim mörgu námsmönnum sem voru í
Kaupmannahöfn á 19. öld. Hann tók þar þátt í útgáfu á ritinu Fjölni, en í
formála að fyrsta hefti árið 1835 segir að tímarit séu hentugri en flestar
bækur aðrar til að vekja lífið í þjóðunum og halda því vakandi, og til að efla
frelsi þeirra, og menntun. Þeir sem að Fjölni standi ætli að leggja áherslu á
nytsemina, fegurðina, sannleikann og það sem er gott og siðsamlegt (1835:
bls. 4). f þessu sama hefti birtist þýðing Jónasar og félaga hans Konráðs
Gíslasonar, .Ævintír af Eggérti Glóa eptir L. Tieck“ og er það „lagt út úr
þýzku“. í formála að Fjölni 1838 er hægt að lesa að ævintýrinu hafi ekki verið
vel tekið á íslandi og Fjölnismenn verja útgáfu þess. Þeir segja að fáir hafi
skilið ævintýrið og tilgang þess, og hvað það hafi sér til ágætis. Þeir segja að
góður skáldskapur samsvari kröfum fegurðar, sannleika og siðsemi. Þeir tala
enn fremur um að tilgangurinn með að snúa ævintýrinu á íslensku hafi
verið sá að gefa landsmönnum aðkenning af ævintýrum þessa manns því
það þyki svo mikið í þau varið annars staðar. Einnig vilji þeir kynna
íslendingum þessa skáldskapartegund {Fjölnir 1838: bls. 9-14).
fáf/ á .ýjrsyáá - TlL PESS ÞARF SKROKK!