Jón á Bægisá - 01.12.2006, Blaðsíða 31

„Glöð skulum bœði við brott síðan halda brennandi ifaðmlögum loftvegu kalda... “
er eins að orði komist. Þessar línur hefur Poestion fengið lánaðar úr formála
í útgáfu Einars H. Kvarans á ljóðmælum Bjarna frá árinu 1884. Um þær
ritar Páll Valsson í þriðja bindi íslenskrar bókmenntasögu (bls. 280): „Raunin
er hins vegar sú að lýsingin á nánast eingöngu við um Sigrúnarljóð, sem
standa að þessu leyti stök meðal ástarkvæða Bjarna, eins og bæði Þorleifur
Hauksson og Páll Bjarnason hafa bent á.“ Og áfram má halda því fram að
þetta eigi aðeins við um fyrstu sjö erindi Sigrúnarljóða.
Kaflinn um Bjarna Thorarensen í Isldndische Dichter der Neuzeit er
töluvert lengri en greinin í Nord und Súd. Þar er ekki aðeins fjallað nánar
um skáldið heldur er mörgum ljóðaþýðingum bætt við og sú mynd sem
birtist af Bjarna og skáldskap hans er því nokkuð heilsteyptari. Þýðingin
á Sigrúnarljóðum tekur ekki miklum breytingum. En þýðingin sem birtist
nokkrum árum síðar í Eislandblúten er aftur á móti mikið endurskoðuð
og verður sú gerð tekin til athugunar hér vegna þess að gera verður ráð
fyrir að þýðandinn hafi haft mestar mætur á henni. I öllum gerðunum er
einkunnarorðum Oehlenschlágers sleppt líkt og tíðkaðist á Islandi á þessum
tíma. En í þýðingarnar vantar svolítið annað sem meira máli skiptir, en það
er sjálft lokaerindið. í Nord und Súd og Islandische Dichter der Neuzeit er
hvergi minnst á þetta atriði en í Eislandblúten skýrir Poestion brottfallið
á eftirfarandi hátt: „Frumkvæðinu fylgir eitt erindi í viðbót með öðrum
bragarhætti og endarími; það truflar hins vegar áhrifin og er því alveg sleppt
af listrænum ástæðum.“ Olíklegt verður að teljast að þesskonar skýring
yrði tekin góð og gild í dag. Þetta er ekki eina lokaerindið á frægu ljóði
sem Poestion fellir úr. í Eislandblúten er lokaerindi Hafíssins eftir Matthías
Jochumsson sleppt, en það hafði staðið í Isldndische Dichter der Neuzeit.
Þetta erindi var líkt og síðasta erindi Sigrúnarljóða umdeilt, en hér var það
þó ekki Poestion sem ákvað brottfallið heldur var það ósk Matthíasar og
kemur það fram í neðanmálsgrein undir þýðingunni. I þessu sambandi má
minnast á að Poestion „afsakar“ stundum þá iðju sína að þýða íslensk 19.
aldar ljóð, en Steingrími Thorsteinssyni þótti hann t.d. eigna íslenskum
bókmenntum stærra gildi en þær hefðu eins og Hannes Pétursson bendir á í
bók sinni um skáldið (bls. 276). I formála Eislandblúten segir hann að mörg
ljóðanna tilheyri úreltum stefnum og einnig að nýjustu ljóðin samræmist
ekki ört vaxandi kröfum fegurðarsmekks samtímans. I formálanum kemur
einnig fram að hann líti á þýðingar sínar sem einskonar landkynningu á
Islandi. Með þeim vilji hann koma á framfæri víðfeðmri mynd af landi og
þjóð og skiptir þá ekki alltaf máli hvort ljóðin hafi bókmenntalegt gildi
eða ekki. Þetta er skiljanleg afstaða sé haft í huga hvaða blómum evrópsk
ljóðlist skartaði um aldamótin 1900 og að Vínarborg var á þessum tíma ein
aðalmiðstöð evrópskrar menningar. I skrifum Poestions má finna marga
staði þar sem þessarar afsökunarhneigðar hans verður vart. Og það þarf því
á jfBæ^reisá — í DAG HEYRA SÖNGGYÐJURNAR TIL ÞÍN
29