Jón á Bægisá - 01.12.2006, Blaðsíða 33

„ Glöð skulum bœði við brott siðan halda brennandi ífaðmlögum loftvegu kalda... “
munúðarsælu dauðra." (bls. 179). Það sem Hannesi Péturssyni yfirsést er
að í þýðingu Gríms kemur „munúðarsælfa] dauðra“ hvergi íyrir því síðasta
erindið er ekki haft með í þýðingunni.
co
I formála Eislandbliiten greinir Poestion frá þýðingarstefnu sinni. Hann
reynir að vera brag og efni frumkvæðanna eins trúr og mögulegt er vegna
þess að í frjálsum þýðingum (Nachdichtungen) myndu íslensku ljóðin tapa
of miklu af sérkennum sínum. Hann vill ekki hlífa lesendum sínum við
framandi bragarhætti endarímslausra ljóða (sbr. Sigrúnarljóð) þó létt verk
væri að breyta honum til að ljóðin hljómuðu betur í eyrum þýskumælandi
fólks. Hann segir þetta ekki vera vandamál með rímuðu kvæðin því hættir
þeirra séu ekki framandi. Hann forðast jafnframt að þýða hina ólíkustu
orðaleiki og notar aðeins stuðla og höfuðstafi þar sem þeir virka óþvingaðir.
Hann tekur jafnframt fram að vegna þessarar stefnu sinnar hafi það auðvitað
reynst honum erfitt að mæta ströngum kröfum tíðarandans um hið „slétta
form“ þó hann hafi reynt að vinna bug á þeim erfiðleikum.
Þessi aðferð hefur sína kosti og galla. I útvarpsþætti um Poestion (Braut-
ryðjandi íslenskrar menningar) sem fluttur var á Rás 1 í janúar 2006 bendir
Arthúr Björgvin Bollason á ákveðna annmarka á þýðingu Poestions á fyrsta
erindi Dalvísu Jónasar Hallgrímssonar. Arthúr segir að of mikil nálægð
hennar og trúfesta við frumtextann geri það að verkum að ljóðið lifni ekki
nægilega vel við í þýskunni og kveiki ekki sömu hugrenningatengsl og vakni
við Iestur íslenska textans. Þetta atriði snertir fleiri þýðingar Poestions og
er kannski einn helsti galli þeirrar aðferðar sem hann kaus að nota því hún
getur átt það til að sníða þýðingunni of þröngan stakk.
Hér gefst ekki rými til að bera alla þýðinguna á Sigrúnarljóðum sam-
an við frumtextann heldur verða ákveðin atriði í henni skoðuð. Til að
varpa skýrara ljósi á aðferð Poestions verður önnur þýðing á ljóðinu eftir
Margarethe Lehmann-Filhés (sjá athyglisverða grein eftir Sigríði Halldórs-
dóttur í vorhefti Skírnis 1995: „Spjaldvefnaðurinn endurvakinn. Margarethe
Lehmann-Filhés og Island“) einnig athuguð. Þýðing Lehmann-Filhés birtist
líklega fyrst í ljóðasafninu Proben islandischer Lyrik frá árinu 1894, þar sem
hún birti þýðingar á ljóðum effir Bjarna Thorarensen, Jónas Hallgrímsson,
Jón Thoroddsen og Grím Thomsen. Utgáfuna, sem hér er stuðst við, er
hinsvegar að finna í verkinu Island am Beginn des 20. Jahrhunderts (bls.
168-169) efth Valtý Guðmundsson sem kom út árið 1904 (þýðing á Islands
Kultur ved Aarhundredskiftet ipoo, Kaupmannahöfn 1902). Astæðan fyrir
því að þýðing Lehmann-Filhés á Sigrúnarljóðum varð fyrir valinu í þessa
bók kann að vera sú að hún þýddi allt kvæðið, en bókin hefur einnig að
á .fúœgtíá - í DAG HEYRA SÖNGGYÐJURNAR TIL ÞÍN
31