Jón á Bægisá - 01.11.2008, Page 46

Eysteinn Þorvaldsson
Blómjurt, skrauti svipt?
Um kvæðaþýðingar Vestur-íslendinga
Meðan íslensk tunga hélt velli í Ameríku fengust Vestur-Islendingar tals-
vert við kvæðaþýðingar. Einkum lögðu þeir kapp á að þýða íslensk kvæði
á ensku og kynna þannig íslenskan menningararf í enskumælandi veröld. I
því bókmenntastarfi þótti mörgum súrt í broti að enskt kvæðaform var án
ljóðstafa. Hið þýdda kvæði varð þá eins og blómjurt, skrauti svipt. Þannig
var það orðað af fjölhæfasta þýðandanum, Páli Bjarnasyni. Kvæðaþýðingar
á íslensku, voru hinsvegar prýddar þessu skrauti.
A Islendingadeginum í Winnipeg i. ágúst 1892 flutti Einar Hjörleifsson
ræðu fyrir minni Islands. I ræðunni sagðist hann vilja sérstaklega benda
áheyrendum á eitt hugðarefni sitt og orðar það svo:
Það úir og grúir af nýjum kvæðum á enskri tungu sem alltaf eru að koma
út. Hver af okkur er að hugsa um þau kvæði? Hvar eru menn að tala um
þau? Hver les þau? En mér þætti gaman að sjá þá íslenska manneskju
hér vestan hafs, sem á annað borð les nokkuð, er hleypur yfir nýtt kvæði
eftir Matth. Jochumsson, Valdemar Briem eða Hannes Hafstein, þegar
slíkt ber fyrir augu hans. Fögur íslensk kvæði lesum við hér vestra, tölum
um, lærum og elskum - en engin önnur kvæði enn sem kornið er.1
Þessar fullyrðingar Einars eru mótaðar af bókmenntalegum þjóðernismetn-
aði, sem stundum villti landnámskynslóðinni sýn. Vestur-Islendingar, ekki
síst skáldin, voru áreiðanlega farnir að lesa kvæði á enskri tungu frá ýmsum
tímum þegar Einar hélt ræðuna; sumir þeirra voru meira að segja farnir að
þýða þau. Þegar á upphafsárum landnáms tóku vesturíslensku skáldin að
kynna sér erlendan skáldskap frá ýmsum löndum, bæði samtímaskáldskap
1 Lögberg 3. ágúst 1892.
44
á Jföe^/'Sá — Tímarit um þýðingar nr 12 / 2008