Jón á Bægisá - 01.11.2008, Qupperneq 70

Katelin Parsons
Um Halldór Jakobsson
Halldór Jakobsson fæddist 2. júlí 1734 á Búðum í Staðarsveit. Foreldrar
hans voru hjónin Guðrún Jónsdóttir og Jakob Eiríksson bóndi á Búðum.
Hann var elsti sonur þeirra og ástsæll af þeim báðum en einkum af móður
sinni að eigin sögn. Þar sem Jakob var efnaður maður fengu synir hans
góða menntun. Halldór var tvö ár í Skálholtsskóla og fór síðan 19 ára
gamall til Kaupmannahafnar og lærði við háskólann þar. Hann var fús
og hæfur nemi að eigin sögn, og lauk embættisprófi í lögfræði árið 1756.
A páskadagsnótt það ár brutust út slagsmál milli danskra og íslenskra
stúdenta. Halldór tók þátt í þeim og sló einn danskan stúdent með korða
og særði hann. Honum og öðrum Islendingi var vísað úr skóla í tvö ár.
Námsferli Halldórs var þar með lokið og næsta vor sigldi hann aftur til
Islands þar sem sýslumannsembætti í Vestmannaeyjum beið hans. Aldrei
fór hann þó til Vestmannaeyja þar sem Einar Magnússon sýslumaður í
Strandasýslu sagði af sér um svipað leyti og Halldór kom aftur til Islands.
Halldór sótti þá um og fékk Strandasýslu. Árið 1760 kvæntist hann Ástríði
Bjarnadóttur en samband þeirra var aldrei sérstaklega gott og hún fór að
lokum frá honum 1796. Þau áttu eina dóttur saman, Guðrúnu, en hún dó
nýgift og barnlaus árið 1783.
Halldór Jakobsson er líklega þekktastur fyrir afglöp sín. Til dæmis
missti hann eitt sinn sýslumannsembættið þegar sá frægi útilegumaður
Fjalla-Eyvindur slapp úr gæslu hans. Ári seinna fékk hann embættið aft-
ur, en atvikið varð að þjóðsögu. Strandasýsla er þekkt fyrir galdramenn
sína og ein saga um Halldór fjallar um samskipti hans við galdramann
að nafni Jón glói. Onnur saga herrnir að hann hafi sjálfur verið fjöl-
kunnugur og valdur að dauða eiginkonu sinnar. Langþekktasta atvik á
embættisferli Halldórs er þó það sem átti sér stað í kjölfar skipstrands við
Engines árið 1787. Áhöfnin fórst en talsverðu magni af brennivíni tókst
að bjarga. Þegar það uppgötvaðist breyttist björgunarstarfið í fyllirí og
tók Halldór — sem sagður er drykkfelldur í heimildum - fullan þátt í því.
Peningar frá konungsversluninni sem áttu að vera á skipinu hurfu einnig
68
d . jtfœydá - Tímarit um þýðingar nr. 12 / 2008