Jón á Bægisá - 01.11.2008, Qupperneq 87

Jónas og hlébarSinn - Ljóðstafir og viðtökur Ijóðaþýðinga
ogþýðingar = Icelandiclyrics: originalsandtranslations (Bech 1930).5 Ritstjóri
bókarinnar er Richard Bech, sem var „prófessor í Norðurlandamálum
og bókmenntum við Norður Dakota háskóla“ (eins og það heitir á titil-
blaðinu), en hún var gefin út í Reykjavík.
Andstætt bók Kirkconnells (1930), sem nær yfir íslenskan skáldskap frá
upphafi til hans samtíma, einskorðar Bech (1930) sig við 19. öld og upphaf
þeirrar 20., frá Bjarna Thorarensen til Davíðs Stefánssonar frá Fagraskógi.
Nokkur vesturíslensk skáld eru einnig tekin með í bókina. Stutt æviágrip
um hvert skáld og mynd er sett á undan ljóðum hans. Eftir Jónas eru í
bókinni þrjú ljóð: „Island“, „Gunnarshólmi“ og „Ég bið að heilsa“. Jónas
stendur hér á milli Hjálmars Jónssonar og Jóns Thoroddsens.
Bech þýddi ljóðin ekki sjálfur og virðist af formálanum að dæma ekki
heldur hafa látið þýða ljóð sérstaklega fyrir bókina, heldur valið úr þeim
þýðingum sem fyrirliggjandi voru. Upplýsingar um þýðendurna tólf er að
finna í lok bókarinnar (Bech 1930:261-263). Fimm þeirra voru fæddir á Is-
landi, en fluttust til Vesturheims sem börn, þ.á m. Jakobína Johnson, en
þrír eru Vestur-Islendingar fæddir í Norður-Ameríku. Þrír eru Islendingar
sem hafa búið í enskumælandi löndum sem fullorðnir, en eini þýðandi
í hópnum sem mun ekki vera af íslensku bergi brotinn er sá mikli orða-
bókahöfundur og fræðimaður Sir William A. Craigie. Atvinnuvegir þýð-
endanna eru heillandi þverskurður samfélags — í hópnum eru prófessorar í
fornmálum (Runólfur Fjeldsted, Skuli Johnson), myndhöggvari (Magnús
Á. Árnason) og landkönnuðurinn Vilhjálmur Stefánsson, en einnig skurð-
læknir (Gudmund J. Gislason) og „a sheet-metal worker“ Erl. G. Gillies.
Áhersla er því lögð á tvítyngda þýðendur sem munu hafa íslensku að móð-
urmáli frekar en fræðimenn sem hafa kynnt sér íslenskt mál og bókmennt-
ir sem fullorðnir.
I formála bókarinnar minnist Bech á mikilvægi ljóðstafa í íslenskri
ljóðhefð:
[T]he insistence on precision of form in Icelandic poetry makes the task
of the translator unusually difficult. Alliteration has long been and still
is a characteristic feature of Icelandic poetry; and the alliterative letters
occur in the line according to strict rules. In addition, internal rhymes
are frequent, to say nothing of end rhymes. Nearly all of the translators
represented in this volume have refrained from attempting to reproduce
the alliteration of the original; in most cases they have, however, retained
the original verseforms. (Bech 1930: 9)
5 Þýðing Jakobínu Johnson á þessu ljóði var endurprentuð ásamt frumtextanum í Treasures
oflcelandic Verse (1996: 8-9).
á ,93ay/oá - Að geta sagt „shit“ fyrir framan dömu
85