Jón á Bægisá - 01.11.2008, Blaðsíða 109

Ævintýri Tsjitsjikovs
Lýðurinn varð hugsi og vængjuð hviksaga hljóp af stað eins og neisti.
Þar að auki tranaði fíflið hún Korobotjska sér upp á stofnun og þrá-
spurði um hvenær hún gæti opnað brauðbúð í reiðhöllinni. Þeim varð ekk-
ert ágengt í að sannfæra hana um að reiðhöllin væri opinber bygging og
ekki hægt að kaupa hana, og alveg ómögulegt að opna neitt í henni. Sú
heimska kerla skildi ekki baun.
En sögusagnirnar um Tsjitsjikov urðu sífellt verri og verri. Menn vissu
ekki sitt rjúkandi ráð, hvurslags fugl er þessi Tsjitsjikov og hvaðan kom
hann? Upp spruttu gróusögur, hver annari ískyggilegri og hrikalegri. Oró
sótti að hjörtum. Símar fóru að klingja og rekistefnur hófust ... Bygg-
inganefnd talaði við eftirlitsnefnd, eftirlitsnefnd við húsnæðisdeild, hús-
næðisdeild við þjóðfulltrúaráð heilbrigðismála, þjóðfulltrúaráð heilbrigðis-
mála við yfirstjórn smáiðnaðar, yfirstjórn smáiðnaðar við þjóðfulltrúaráð
kennslumála, þjóðfulltrúaráð kennslumála við Menningaráð öreiga o.s.frv.
Menn ruku til Nozdrjovs. En auðvitað var það heimskulegt. Allir
vissu að Nozdrjov væri lygalaupur, að ekki væri hægt að trúa einu orði sem
Nozdrjov segði. Þó var gert boð eftir Nozdrjov, og hann svaraði hverri ein-
ustu spurningu.
Hann kunngerði að Tsjitsjikov hafi í raun tekið á leigu fyrirtæki sem
ekki voru til, og að hann sjálfur, Nozdrjov, sæi enga ástæðu fyrir því að
gera það ekki, fyrst allir væru að því. Spurningunni: er Tsjitsjikov ekki
njósnari hvítliða, ansaði hann að njósnari væri hann og um daginn hafi
átt að skjóta hann, en einhverra hluta vegna hafi hann ekki verið skot-
inn. Spurningunni: er Tsjitsjikov ekki peningafalsari, ansaði hann að víst
væri hann falsari og sagði líka gamansögu um fádæma kænsku Tsjitsjikovs:
Hvernig hann hefði tekið á leigu íbúð á Marínulundi eftir að hafa kom-
ist á snoðir um ætlan ríkisins að prenta nýja peningaseðla og gaf þaðan út
falsaða seðla upp á átján milljarða, þetta var tveimur dögum áður en hinir
ósviknu komu út. En þegar áhlaup var gert á íbúðina og hún innsigluð,
ruglaði Tsjitsjikov fölsuðu seðlunum saman við þá ósviknu á einni nóttu,
svo að því loknu gat skrattinn sjálfur ekki gert greinarmun á því hvaða
seðlar voru falsaðir og hverjir ekta. Spurningunni: er það satt að Tsjitsjikov
hafi verið að skipta milljörðunum sínum í demanta til að flýja land, ansaði
Nozdrjov að það væri satt og hann hefði sjálfur ákveðið að hjálpa til og eiga
hlutdeild í þessum verknaði, en án sín hefði ekki orðið neitt úr neinu.
Eftir frásagnir Nozdrjovs féllu allir í algjört þunglyndi. Menn sjá, að
það er enginn möguleiki á að komast að því, hver Tsjitsjikov er. Og enginn
veit hvernig þessu hefði öllu lokið, ef ekki hefði fundist maður einn á meðal
alls þessa hóps. Að vísu var rétt, að hann, rétt eins og hinir, hafði aldrei tek-
ið Gógol sér í hönd, en hann bjó yfir smá skammti af heilbrigðri hugsun.
Hann hrópaði upp yfir sig:
á — Að geta sagt „shit fyrir framan dömu
107