Lifandi vísindi - 11.01.2016, Qupperneq 57

56
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
Lifandi vísindi . 01/2016
Breska risafyrirtækið BAE System ein-
beitir sér nú að almennum flugmannslaus-
um farþegavélum með ASTRAEA verkefni
sínu (Autonomous Systems Technology
Related Airborne Evaluation and
Assessment). Þátttakendur í
því eru einhverjar stærstu
verksmiðjur flugumferðar,
eins og mótorframleiðandinn
Rolls Royce og Airbus. Mark-
miðið með ASTRAEA verkefn-
inu er að komast að því
hvernig flugmannslaus flaug
geti flogið í hvers konar loft-
rými án sérleyfa.
Fjarstýrð tilraunavél
Til að ná þessu marki hefur
BAE Systems endurhannað Jet-
Stream 31 – hreyflavél fyrir
styttri vegalengdir – og gefið
flauginni nafnið „The Flying
Test Bed“. Í 16 farþegasætum
um borð er að finna öflugar
tölvur og fjölmörg stýrikerfi.
Flauginni má bæði stýra af flugmanni um
borð eða fjarstýra henni frá stjórnstöð á jörðu
niðri. Mikilvægustu straumhvörfin fram til
þessa fólust í flugi árið 2013 en þar var flug-
vélin fyrsta fjarstýrða flaugin sem gat flogið
á almennu flugumferðarsvæði. Flugleiðin var
ríflega 500 km löng vegalengd frá Warton
Fylde í Englandi til Iverness í Skotlandi.
Stefnt er að því að þróa þessa bresku
flaug þannig að hún geti flogið algerlega
sjálf. Hnitakerfi, brottfarartími
og lendingartími er það eina
sem þarf að slá inn í kóðann.
Afganginn sér vélin sjálf um –
bæði að fljúga fjarri óveðri, að
víkja frá öðrum flugvélum, að-
laga hæðina að flugleiðinni og
eins að nauðlenda ef þörf kref-
ur. Verkstjóri á jörðu niðri mun
einungis taka þátt í fluginu
komi upp vandamál sem
flaugin sjálf getur ekki leyst.
Pibot floti í stað
flugmanns
Einfaldasta leiðin til þess að
gera flaugar flugmannslausar
felst hvorki í að láta þær fljúga
sjálfar né með fjarstýringu.
Þess í stað mun vélmenni sem
Enn sem komið er hefur litli þjarkinn Pibot einungis spreytt sig á
flughermum. Í framtíðinni mun hann koma í stað flugmannanna.
Flugtak og lending er algjör-
lega sjálfvirkt. Á meðan
sjálfri flugferðinni stendur
er Centaur OPA fjarstýrt.
Bandaríski flugvélaframleiðandinn Aurora Flight Scienses hefur kynnt til
sögunnar sína flugmannslausu flaug – Centaur OPA. Þetta er umbyggð
Diamond DA42-hreyflavél og getur tekið fjóra farþega. Þessi litla flugvél,
sem bæði má stýra frá jörðu og af flugmönnum um borð, hefur m.a. ver-
ið seld til svissneskra yfirvalda sem hyggjast rannsaka hvernig fjarstýrð-
um flaugum vegnar í svissnesku loftrými.
Fjarstýrð flaug með
farþega innanborðs
A
U
RO
RA
FLIG
H
T SCIEN
CES
KA
IST
Stefnið
er búið myndavélum sem
fylgjast með loftrýminu og
skynjurum sem greina
hvort flugvélin stefni í
mögulegan árekstur.
Flapsar
stýra loftmótstöðu
flaugarinnar og auka sem
dæmi lyftigetu. Við flug-
tak og lendingu stýra þeir
sér sjálfir. Meðan á flugi
stendur er þeim fjarstýrt.