Þjóðmál - 01.12.2008, Qupperneq 55

Þjóðmál VETUR 2008 53
Það sem fyrst vakti athygli mína á bók inni Arabíukonur eftir Jóhönnu Kristjóns -
dóttur var umfjöllun Þórunnar Hrefnu Sigur-
jónsdóttur í Veru (5 . tbl . 2004) . Þórunn lýsti
al gengum hugmyndum um stöðu arabískra
kvenna, sem voru að miklu leyti í samræmi
við mínar, þ .e . að þær væru kúgaðar og undir-
okað ar . En svo var að skilja að lestur bókar-
innar hefði opnað augu Þórunnar fyrir því að
þetta væru í raun ekkert annað en fordómar .
Í Kastljósþætti Sjónvarpsins 15 . febrúar
2005 voru fullyrðingar höfundar bókarinnar
á sömu leið, að viðhorf Vesturlandabúa væru
byggð á fordómum og að arabískar konur
væru upp til hópa ánægðar með og kysu jafn-
vel sitt hlutskipti sjálfar án þvingunar eða
kúg unar . Athyglisvert þótti mér að heyra
þetta, sér í lagi þar sem fyrri viðmælandi
þátt arins var landlæknir sem skar upp herör
gegn klámvæðingu Vesturlanda . Hann benti
á beinar og óbeinar þvinganir sem verða þess
vald andi að konur gera hluti sem þær finna
og halda að til sé ætlast af þeim þótt það valdi
þeim jafnvel líkamlegu tjóni og vanlíðan . Eftir
viðtalið ákvað ég því að lesa bókina og get
fullyrt að ekkert í bókinni gefi tilefni til að láta
af þessum hugmyndum né skilgreina þær sem
fordóma . Þvert á móti .
Dæmin sem Þórunn tekur úr bókinni finn-
ast mér sýna svo ekki verður um villst að arab-
ísku konurnar eru kúgaðar og staða þeirra
mjög bág . Þórunn virðist hvetja til „víðsýni“
sem að mínu mati er ómöguleg nema skellt
sé skollaeyrum við staðreyndum . Umfjöllun
fjölmiðla um bók Jóhönnu virðist reyndar öll
á sömu leið . Hver á fætur öðrum „játa“ menn
fordóma sína eða meðtaka gagnrýnilaust þessa
nýju mynd sem dregin er upp . Staða kvenna
í þessum heimshluta er skyndilega orðin
ásættanleg og hlýtur niðurstaðan því að vera
sú, að við þurfum ekki að óttast um þeirra hag
né aðhafast nokkuð þeim til stuðnings .
Hefðir og annað böl
Þórunn segir: „Margt af því sem birtist okk-ur sem argasta kúgun og kvenfyrirlitning
á sér skýringar í rótgrónum hefðum og þungri
áherslu araba á fjölskyldugildin…“ Í þessum
orðum felst beint eða óbeint samþykki fyrir
kúg uninni ef „hefð“ er fyrir henni . Ég get
ekki fallist á að hefðir eigi rétt á sér hefðanna
vegna, þær mega a .m .k . ekki skaða neinn
eða skerða rétt einstaklinganna . Ef brotið er
á helmingi íbúa landanna, er þá ekki mál að
breyta hefðunum? Hér á landi er hefð fyrir
Svanhildur Steinarsdóttir
Frábið mér víðsýni
af þessu tagi