Þjóðmál - 01.12.2008, Qupperneq 95

Þjóðmál VETUR 2008 93
ekki væri ljóst hvort Dorrit væri í raun skilin
við Neil Zarach . Í lok júlí barst forsetanum
bréf frá Davíð Oddssyni þar sem fram kom að
sýslumaður „hafi gert mistök að verða við óskum
forsetans um framkvæmd hjónavígslu“ . Krafðist
hann þess að úr „öllum ágöllum“ yrði bætt án
tafar, „enda er þetta mál allt hið vandræðalegasta
og óheppilegt hvernig til þess var stofnað“ . Í
bókinni segir að forsetinn hafi hringt í Davíð
vegna bréfsins og féll málið niður í framhaldinu .
Guðjón Friðriksson álítur bréfið aðför að Ólafi
Ragnari og heiðri forsetafrúarinnar . Þess ber þó
að geta að Davíð var jafnframt hagstofuráðherra
og við hjónavígsluna voru ekki lögð fram tilskilin
gögn svo sem lög og reglur kveða á um .
Þáttur Davíðs í þessari bók minnir á söguna
af Loka Laufeyjarsyni sem líkaði stórilla þegar
Baldur hinn góða sakaði ekki og lokkaði mann
blindan, rétt eins og lafði Justitiu, til þess að
bana honum .
Í bókinni er vitanlega fjallað um synjun
fjölmiðlalaganna og örstutt símtal Ólafs og
Davíðs . Ástæðu þess að símtalið var svo stutt
segir Ólafur hafa verið þögn Davíðs, hann hafi
verið svo gáttaður að hann kom ekki upp orði .
Aðdragandanum að þessari umdeildu ákvörðun
Ólafs er lýst nokkuð nákvæmlega í bókinni .
Fjölmiðlalögin komu inn í Bessastaðastofu
ásamt nokkrum öðrum lögum sem þurfti að
skrifa undir . Ólafur hafi skrifað undir allt, nema
fjölmiðlalögin . „Eftir að ég var búinn að fá
frum varpið í hendur settist ég við það að semja
yfirlýsingu . Ég lá töluvert yfir henni þó ég væri
tiltölulega fljótur að skrifa hana og á öll handritin
að henni . Ég skrifaði hana algerlega einn en lét
svo Stefán L . Stefánsson forsetaritara og Örnólf
Thorsson skrifstofustjóra fara yfir hana . Þá fyrst
áttuðu þeir sig á því hvað ég ætlaði að gera .“
Ólafur segir síðan að klukkutíma áður
en hann tilkynnti þjóðinni ákvörðun sína á
blaðamannafundi hafi hann hringt í Davíð
Oddsson og Halldór Ásgrímsson . „Samtalið við
Davíð var eins og hann sagði sjálfur opinberlega
20 sekúndur . Og af hverju var það? Það var af
því að þegar ég sagði honum að ég hefði tekið
ákvörðun um að staðfesta ekki lögin, þá var bara
þögn á hinum endanum . Hann hafði verið svo
sannfærður um að ég skrifaði undir að hann kom
ekki upp orði,“ segir Ólafur í bókinni .
Í bloggfærslu frá því í ágúst í ár segir Össur
Skarp héðinsson iðnaðarráðherra í tilefni af
embættis töku forsetans á þessu ári: „Styrkurinn
sem Ólafur Ragnar Grímsson forseti sýndi þegar
hann synjaði hinum illræmdu fjölmiðlalögum
staðfesti ngar er í senn hátindurinn á ferli hans,
og sá atburður sem skagar upp úr sögu forseta-
embættisins . Minni einstaklingar hefðu látið lætin
og hótanir heimastjórnarinnar buga sig . Í því
dæmi reyndist forsetaembættið hemill á valdníðslu
stjórnmálamanna – einskonar neyðarhemill sem
kom í veg fyrir að forysta þáverandi ríkisstjórnar
æki útaf með lýðræðið í fanginu .“
Ekki eru allir sammála hinum litríka Össuri um
þetta . Sumir spyrja hvort ástæðan fyrir því að allir
stærstu fjölmiðlarnir þögðu á meðan allt fór á versta
veg í samfélaginu, sé sú að þeir hafi verið að sinna
hagsmunagæslu fyrir eigendur sína . Kannski þarf
engan að undra að auðmenn kaupi alla fjölmiðla
– þannig fá þeir vald til þess að stýra fréttaflæðinu .
Sumir telja þann sem stöðvaði fjölmiðlalögin
hafa mikið á samviskunni – manninn sem segist
stundum fara sér of geyst, guðföðurinn sem tók
heimsreisuna með útrásarvíkingunum sem settu
þjóðina á hausinn .
Síðar í bókinni er Davíð Oddsson, sem þá var
orðinn utanríkisráðherra, sagður hafa lagt blátt
bann við því að utanríkisráðuneytið kæmi á
nokkurn hátt að opinberri heimsókn forsetans
til Kína árið 2005 og kallað heimsóknina
„vitleysingaheimsóknina“ og fleiri uppnefnum .
Samskipti Ólafs og Davíðs voru þá orðin afar
slæm; það sem hafði verið fyrst frost og síðan
þíða var nú orðið að sífrera .
Einnig er getið um andstöðu Davíðs við
framferði Baugs og Kaupþings í útrásinni og
tíundað að Davíð hafi tekið innistæðu sína út
úr Kaupþingi til þess að mótmæla ríflegum
kaupréttarsamningum bankastjóranna . Vitnað
er í Sigurð Einarsson, fyrrverandi forstjóra
Kaup þings, sem segir: „Við fengum alltaf
góðar viðtökur í fagráðuneytunum þó að for-
sætisráðherrann tuddaðist á okkur eins og naut
í flagi .“ Vonandi hefur Sigurður Einarsson þó
fyrirgefið Sjálfstæðisflokknum þegar hann fékk
sjálfan Geir Haarde með sér í „ímyndarherferð“
Kaupþings á Norðurlöndum síðastliðið vor .
Líkt og flestum er kunnugt hefur Ólafur lagt
sitt lóð á vogarskálarnar við að greiða íslenskum