Þjóðmál - 01.06.2009, Blaðsíða 58

56 Þjóðmál SUmAR 2009
jón Ríkharðsson
ásgeir jakobsson
rithöfundur
áþessu ári (3 . júlí) eru 90 ár frá fæðingu ásgeirs jakobssonar rithöfundar sem
lést árið 1996, 76 ára að aldri .
bækur ásgeirs hafa lengi verið í miklu
uppáhaldi hjá mér . Hann var sjómaður eins
og ég, hóf kornungur sjómennsku og lauk
prófi frá Stýrimannaskólanum . En hugur
hans stóð snemma til skrifta, þótt hann
gerðist ekki rithöfundur að atvinnu fyrr en
45 ára gamall . Hann var sjómaður í 16 ár
og síðan lengi bóksali á Akureyri áður en
hann sendi frá sér sína fyrstu bók, Siglingu
fyrir Núpa, árið 1965 . Í kjölfarið fylgdu yfir
tuttugu bækur, sumar miklar að vöxtum,
auk þess sem ásgeir skrifaði mikið í blöð
(Morgunblaðið) og tímarit (Ægi) .
Flestar bækur ásgeirs tengjast sjó-
mennsku og útgerð . Og þær eru allar
þannig úr garði gerðar að Íslendingum
öllum væri hollt að lesa þær . ásgeir lifði
merka tíma í sögu þjóðarinnar og þekkti vel
þá lífsbaráttu sem sjómenn þurftu að heyja
til að gera þessa örlitlu þjóð jafn öfluga og
hún er í dag . Við erum kröfuhörð þjóð en
eftir að lífið varð auðveldara og lífsbaráttan
krafðist minna af okkur þá hafa menn
stöðugt fært viðmiðin ofar, þ .e . menn gera
stöðugt minni og minni kröfur til sjálf
sín og því meiri kröfur til annarra . Það
er okkur því hollt að lesa um fortíðina til
að fræðast um úr hvaða jarðvegi við erum
sprottin og skilja þjóðarsálina betur .
Ég talaði aðeins einu sinni við ásgeir . Samt finnst mér eins og ég hafi þekkt hann
alla tíð . Ég heillaðist ungur af bókum hans
og hans karakter skín svo sterkt í gegnum
texta hans, karlmannlegur og kjarn orður .
Einhverju sinni var ég að lesa eitthvað
um sögu sjómennskunnar sem mér fannst
ekki koma heim og saman – og mér fannst
að enginn gæti greitt úr því fyrir mér
nema ásgeir . Ég velti fyrir mér hvernig
hann myndi taka því að fá símtal frá blá-
ókunn ugum sjómanni úti á landi sem vildi
þreyta hann með spurningum sem honum
þættu kannski ekki mjög gáfulegar . Ég sat
og hugsaði lengi, en ákvað svo að láta til
skarar skríða . Karlinn þekkti mig hvort eð
er ekki neitt og varla myndi hann éta mig
í gegnum símann . Ég fletti honum upp í
símaskránni og hringdi . Eftir skamma