Þjóðmál - 01.06.2009, Síða 75

Þjóðmál SUmAR 2009 73
Inngangan í nAtO 1949 var umdeild ákvörðun, sem klauf þjóðina í and-
stæð ar fylkingar . Menn greindi á um svör
við brennandi spurningum: Var sjálfstæði
Íslands raunverulega hætta búin? Hafði
reynsla smáþjóða á millistríðsárunum
ekki kennt þeim endanlega þá lexíu, að
hlutleysið væri haldlaus flík?
Voru þeir, sem beittu sér fyrir þessari
örlagaríku ákvörðun, þjóðníðingar og
landráðamenn, eins og margir trúðu á
þeim tíma? Eða voru þarna að verki ábyrgir
stjórnmálamenn og framsýnir, sem sáu fyrir
að það yrði að tryggja nýfengið sjálf stæði
fyrir hugsanlegri ásælni óvinveittra afla?
Hafa áhyggjur hinna bestu manna um að
aðildin að nAtO og dvöl bandarísks her -
liðs í landinu í kjölfarið mundi hafa í för
með sér endanlok íslensks sjálfstæðis, þjóð-
ernis og menningar – hafa þessar áhyggjur
reynst vera á rökum reistar?
Dómur reynslunnar
Sextíu árum síðar getum við metið svör in við þessum spurningum í ljósi
reynslunnar .
jafnvel þótt Stalíni hafi verið meira í mun
að loka hinar föngnu þjóðir Sovétsins inni
í þjóðafangelsi sínu en að leggja afganginn
af Evrópu undir sig, þá er það hygginna
manna háttur að taka út trygg ingu fyrir-
fram . Slagorðið „þú tryggir ekki eftir á“ er
enn í fullu gildi .
Óttinn við endalok íslensks þjóðernis
reyndist ekki á rökum reistur – alla vega
ekki í það skiptið . Ég lærði því snemma að
bera virðingu fyrir bjarna benediktssyni,
þáverandi utanríkisráðherra, af því að hann
þorði að fylgja eftir sannfæringu sinni,
þrátt fyrir harða og óbilgjarna gagnrýni
andstæðinga . Kjarklitlir stjórnmálamenn
eru gagnslausir stjórnmálamenn . Ef við
ekki vissum það áður, þá vitum við það
núna . Við þurfum ekki annað en að líta í
kringum okkur .
niðurstaða mín um reynsluna af hinu
liðna er því afdráttarlaus . Atlantshafsbanda-
lagið var trúlega árangursríkasta varnar-
bandalag sögunnar . lýðræðið hélt velli .
Evrópa hefur notið friðar í 60 ár, – lengur
en sögur fara af fyrr á tíð . Og Ísland naut
góðs af veru sinni í nAtO . Þetta var fínn
klúbbur . Hin nýfrjálsa þjóð hóf vegferð sína
jón baldvin Hannibalsson
Heimavarnarlið
eða heimslögregla?
nAtO 60 ára