Þjóðmál - 01.06.2009, Qupperneq 98

96 Þjóðmál SUmAR 2009
Í hinum ágæta bókaþætti Egils Helgason-ar í ríkissjónvarpinu, Kiljunni, tókust þau
Kolbrún bergþórsdóttir og Páll Paldvin bald-
vinsson á um ágæti Agöthu Christie ekki alls
fyrir löngu . tilefnið var að bækur Agöthu eru
nú aftur fáanlegar í kilju á Íslandi eftir langt
hlé . bókafélagið ugla fékk útgáfurétt að bókum
Agöthu Christie fyrir tveimur árum og gefur nú
út nýjar þýðingar Ragnars jónassonar á bókum
hennar innbundn ar fyrir jól en eldri þýðingar
í kiljum að vorlagi . bækur Agöthu njóta enn
mikilla vinsælda víða um lönd og eru þær nánast
allar fáanlegar í bókabúðum í bretlandi og
bandaríkjun um . En í Kiljunni
fann Páll baldvin Agöthu flest
til foráttu þrátt fyrir hetjuleg
andmæli Kolbrúnar .
Í tali Páls baldvins mátti greina
endur óm af árásum sósíalista á
Agöthu frá fyrri tíð þegar bækur
áttu að gegna hlut verki í þjóð-
fé lags bar átt unni . Það kemur því
ekki á óvart að skandi navískar
glæpa sögur skuli eiga meira upp
á pall borðið hjá Páli baldvin . Þær
eru eins og kunnugt er uppfullar
af hrútleiðinlegum sósíal-
real isma . Ekkert slíkt
kjaft æði er að finna í hinni
hreinu glæpa sögu, hvort
heldur hún er á hinum ljúfu
nótum Agöthu Christie
eða í hinum harð soðna stíl
bandarísku meist aranna
(Hammets, Chandlers etc .) .
Það á eftir að koma í ljós
hvort kiljur Agöthu nái fótfestu
á íslenskum bókamark aði en þar
eru nú skandinavísku leiðindin
nær allsráðandi . Agatha hefur hingað til staðið af
sér alla strauma og stefnur og er ótvíræð drottn-
ing sakamálasagnanna þótt ótal höfundum hafi
verið hampað meira í svipinn um tíðina .
nýlega skrifaði breski rithöfundurinn snjalli
A .n . Wilson blaðagrein sem bar yfirskriftina:
„Why I love Agatha“ . Hann rifjaði upp að hún
höfðaði til fólks af ýmsu sauðahúsi, sbr . það
dálæti sem hinn sprenglærði Oxford-meistari
Maurice bowra hafði á Agöthu og má í því
sambandi minnast þess að Sigurður nordal
kunni vel að meta bækur hennar . Wilson segir
að í sögum Agöthu sé að finna,
auk hinnar mögnuðu spennu,
hin stóru þemu klassískra bók-
mennta – réttlæti, sannleika
og hefnd . Þótt bækur Agöthu
snúist um leit að sannleikanum
séu þær ekki endilega um að
sanna sekt heldur ekki síður
að sýna fram á sakleysi þeirra
sem hafa verið hafðir fyrir
rangri sök . Enga meinfýsi sé
að finna í bókum Agöthu og
engar ofbeldislýsingar, þótt
dauðdagar fórn ar lamb anna
séu vissulega óhugn an-
leg ir (kyrk ingar, eitranir,
hnífs stung ur) . – Það sé því ekki
að undra að þegar fólk sé þreytt,
veikt eða dapurt í bragði finni
það huggun í bókum Agöthu
Christie . Hvað eftir annað tekst
henni það sem mörgum fremri
rit höf undi reynist um megn –
að skapa listaverk sem er hvort
tveggja fullkomin smíði og
siðferðislega fullnægjandi .
J. F. á.
Agatha lifir