Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2015, Side 18
Tímarit hjúkrunarfræðinga – 1. tbl. 91. árg. 201514
Þeir lesendur, sem sinna sjaldan einstaklingum með Parkinsonveiki, ættu samt
að staldra við. Í greininni eru góð dæmi um hversu miklu máli rétt meðferð getur
skipt fyrir daglega líðan sjúklingsins.
Undanfarið hefur verið unnið að gerð
tilmæla um hjúkrun Parkinsonsjúklinga
á sjúkra deild. Einstaklinga með
Parkinsonveiki má sjá á nánast öllum
deildum og er meðferð þeirra flókin
og krefst sérþekkingar. Markmiðið
með þessari grein er að kynna
sjö góð ráð til þess að bregðast við
algengum einkennum í Parkinsonveiki
sem auðveldlega má innleiða í daglega
umönnun. Ráðin sjö eru valin með tilliti
til ýmislegs sem eflir öryggi og vellíðan
í sjúkralegunni og sem stuðlar að bættri
hreyfigetu og andlegri vellíðan. Auk þess
má styðjast við ráðin fyrir sjúklinga í
Jónína H. Hafliðadóttir, Helga Jónsdóttir og Marianne E. Klinke, joninaha@lsh.is
heimahúsum eða á hjúkrunarheimilum
(NICE, 2006)
Hvað er Parkinsonveiki?
Parkinsonveiki er annar algengasti tauga
hrörnunarsjúkdómurinn á eftir Alzheimer
sjúkdómi og takmarkar virkni sjúklinganna
líkamlega, sálrænt og félagslega (Martinez
Martin o.fl., 2007a). Sjúkdómurinn
einkennist af hægum hreyfingum, skertu
jafn vægi, hvíldarskjálfta og vöðvastífleika
(Savitt o.fl., 2006). Hann greinist oftast
á aldrinum 50 til 70 ára (Jancovic og
Kapadia, 2001; Parkinsonsamtökin á
Íslandi, 2014). Talið er að Parkinsonveiki
sé heldur algengari hjá körlum en konum
(American Parkinson Disease Association,
2014; Twelves o.fl., 2003). Vegna fjölgunar
aldraðra má búast við fleiri einstaklingum
með PS á Íslandi á næstu áratugum
(Hannes Sigurðsson, 2007). Orsakir þess
að fólk fær Parkinsonveiki eru óþekktar
í 90% tilfella en má hugsanlega rekja
til stökkbreyttra gena og umhverfisáhrifa
(DeLau o.fl., 2004; Sveinbjornsdottir o.fl.,
2000). Parkinsonveiki hefur mismunandi
birtingar mynd eftir sjúklingum og
sjúkdóms ferlið varir mislengi (Suchowersky
o.fl., 2006).
GÓÐ RÁÐ VIÐ HJÚKRUN SJÚKLINGA
MEÐ PARKINSONVEIKI