Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2010, Qupperneq 54

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 5. tbl. 86. árg. 201050
Mörgum læknum kann að finnast
óþægilegt að leiðbeina fólki um hvað það
má gera í vinnunni vegna vanþekkingar á
vinnuumhverfi og starfi einstaklingsins en
samtal um getu einstaklingsins og daglega
virkni gerir þeim kleift að veita gagnleg ráð
eða vísa á ráðgjafa í starfsendurhæfingu.
Ef atvinnurekendur nýta tækifærið til
að ná utan um fjarvistir vegna veikinda
og auðvelda starfsmönnum sínum
endurkomu til vinnu þá er það fyrsta skrefið
í að breyta fjarvistaháttum og viðhorfum
þannig að veikindafjarvist úr vinnu sé ekki
alltaf ófrávíkjanlegur fylgifiskur veikinda
eða heilsuvanda og vinnan geti í raun
verið góð fyrir heilsuna.
Lokaorð
Þrátt fyrir að flestir vilji frekar vinna en
að vera langtímum saman heima vegna
veikinda verður ýmislegt til þess að
líkur á endurkomu til vinnu eftir langvinn
veikindi eða slys minnka eftir því sem frá
líður. Stofnun starfsendurhæfingarsjóðs
er líklega eitt stærsta framfaraskref í
lýðheilsu á Íslandi á síðustu áratugum,
bæði vegna gríðarmikils lýðheilsuvanda
og samfélagslegs kostnaðar, sem fylgir
skertri vinnugetu og örorku, og vegna
þess hve stór áhættuhópurinn er, en fjöldi
einstaklinga á vinnumarkaði er um 185
þúsund manns (Hagstofa Íslands, 2010). Á
vegum starfsendurhæfingarsjóðs starfa nú
23 starfsendurhæfingarráðgjafar í samstarfi
við stéttarfélög um allt land. Þessir ráðgjafar
hafa meðal annars það hlutverk að aðstoða
einstaklinga við að komast aftur til vinnu í
kjölfar veikinda og slysa í samstarfi við
bæði atvinnurekendur, heimilislækna og
annað heilbrigðisstarfsfólk.
Langtímaveikindafjarvistir og örorka
tengjast áhættuþáttum heilbrigðis og
framtíðarskuldbindingum velferðar kerfis­
ins sem og aukinni dánartíðni (Anema og
van der Beek, 2008). Það er því mikilvægt
að stuðla að aukinni þekkingu, breyttum
viðhorfum og auknu samstarfi allra
aðila í starfsendurhæfingu hér á landi.
Fagfólk í heilbrigðiskerfinu og stjórnendur
fyrirtækja gegna þar lykilhlutverki.
Heimildir
Allen, H. (2009). Using routinely collected data
to augment the management of health and
production loss. Journal of Occupational and
Environmental Medicine, 50, 411­428.
Anema, J., Schellart, A.J.M., Cassidy, J.D., Loisel,
P.J., Veerman, T.J., van der Beek, A.J. (2009).
Can cross country differences in return to
work after chronic occupational back pain be
explained? An explanatory analysis on disability
policies in a six country cohort study. Journal of
Occupational Rehabilitation, 19, 419­426.
Anema, V.D., og van der Beek, A.J. (2008).
Medically certified sickness absence. British
Medical Journal, 337, 825­826.
Black, C. (2008). Working for a Healthier
Tomorrow. London: TSO.
Blackwell, T.L., Conrad, A.D., og Weed, R.O.
(1992). Job analysis and the ADA: A step
by step guide. Aþenu, Georgíu: Elliott &
Fitzpatrick.
Boersma, K. L.S. (2005). Screening to identify
patients at risk: Profiles of psychological risk
factors for early intervention. Clinical Journal of
Pain, 21 (1), 38­43.
Brouwer, S., Krol, B., Reneman, M.F., Bültmann,
U., van der Klink, J.J.L., og Groothoff, J.W.
(2009). Behavioral determinants as predic­
tors of return to work after long term sick­
ness absence: An application of the theory
of planned beahvior. Journal of Occupational
Rehabilitation, 19, 166­174.
Brouwers, E., Terluin, B., Tiements, B., og
Verhaak, P. (2009). Predicting return to
work in employees sick listed due to minor
mental disorders. Journal of Occupational
Rehabiliation, 19, 323­332.
Department for Work and Pensions / Department
of Health (2008). Improving health and work:
Changing lives – the Government’s response
to Dame Carol Black’s review of the health of
Britain’s working­age population. London: The
Stationery Office.
Du Bois, M.A., og Donceel P. (2008). A screen­
ing questionnaire to predict no return to work
within 3 months for low back claimants.
European Spine Journal, 380­385.
Esbjornsson, E.S. (1986). Return to work after
rehabilitation. The significance of the patient´s
own prediction. Scandinavian Journal of
Rehabilitation Medicine, 18 (1), 29­33.
Gross, D., og Battié, M.C.(2005). Functional
capacity evaluation performance does not pre­
dict sustained return to work in claimants with
chronic back pain. Journal of Occupational
Rehabilitation, 15, 285­294.
Hagstofa Íslands (2010). Sótt á vef 19. ágúst
2010. http://www.hagstofa.is/Hagtolur/Laun,­
tekjur­og­vinnumarkadur.
Harder, H.A., og Scott, L. (2005). Comprehensive
disability management. London: Churchill­
Livingstone.
Hursh, N. (1995). Essential skills in industrial
rehabilitation and disability management:
Implications for rehabilitation counselor edu­
cation. (D. Shrey og M. Lacerte, ritstj.) PMD
Press, Orlando, Flórída.
Hussey, S., Hoddinott, P., Wilson, P., Dowell, J.,
og Barbour, R. (2004). Sickness certification
system in the United Kingdom: Qualitative
study of views of general practitioners in
Scotland. British Medical Journal, 328: 88­91.
International Social Security Association (2001).
Who Returns to Work and Why. A Six Country
Study on Work Incapacity and Reintegration.
ISSA, Transaction Publishers, New Jersey
Main, C., og Williams, A. (2002). Musculosceletal
pain. British Medical Journal, 325, 534­537.
NIDMAR (2009). Effective Diability Management
Programs. National Institute of Disability
Management and Research (NIDMAR).
Vancouver, Kanada.
Reijenga, F.A. (2003). Disability Management.
TNO Work and Employment. Discussion
paper. Sótt 13.september 2010 á http://www.
mutual­learning­employment.net/uploads/
ModuleXtender/PeerReviews/43/NL%20PR_
DiscPap_revised.pdf.
Reijenga, F. (2006). The Role of Organisational
culture in sickness absence. International
Journal of Disability Management and
Reserach, 1 (1), 97­106.
Sallis, A., Birkin, R., og Munir, F. (2010). Working
towards a fit note: An experimental vignette
survey of GPs. British Journal of General
Practice, 60, 245­250.
Schwartz, R.K. (1993). Return­to­work programs.
Work, 3, 2­8.
Selander, J. (2006). Economic incentives for
return to work in Sweden. In theory and
practice. International Journal of Disability
Management Research, 1 (1), 107­113.
Shrey, D.E. (2006). Disability management best
practices and joint labour­management col­
laboration. International Journal of Disability
Management Research, 1 (1), 53­63.
Sokoll, G. (2002). Global workers´ compensation
initiatives in prevention, rehabilitation and dis­
ability management. International Forum on
Disability Management. Vancouver, Bresku­
Kólumbíu.
Tompa, E. (2008). Systematic review of dis­
ability management interventions with eco­
nomic evaluations. Journal of Occupational
Rehabilitation, 18, 16­26.
Tschernetzki­Neilson, P.E. (2007). Changing to
outcome focused program improves return
to work outcomes. Journal of Occuptional
Rehabilitation, 17, 473­486.
Waddell, G., Burton, A.K., Kendall, N.A.S. (2008)
Vocational rehabilitation – what works, for whom,
and when? London: The Stationery Office.
Waddell, G. (2001). Occupational health guide­
lines for management of low back pain
at work: Evidence review. Occupational
Medicine, 2, 124­135.
Waddell, G., og Burton, A. (2006). Is work good
for your health and well­being? London: TSO.